یبوست تجربهی آزار دهنده و دردناکی است. این مقاله چند رهنمود مفید جهت تسکین سریع از یبوست را در اختیارتان قرار میدهد.
عوامل مرتبط با رژیم غذایی، هورمونها، اثرات جانبی داروها و یا برخی بیماریها ممکن است بر روند دفع اثر گذاشته و منجر به سفت شدن مدفوع و اشکال در دفع آن شوند. این عارضه تحت عنوان یبوست شناخته میشود. هنگامی که غذا از طریق دستگاه گوارش بسیار آهسته حرکت نماید، موجب شده کولون یا روده بزرگ آب بیشتری از آن را جذب نموده و این به نوبه خود موجب سفتی و خشکی غیر طبیعی مدفوع گردد. افرادی که از این بیماری رنج میبرند، دچار اجابت مزاج نامکرر و یا کم میشوند و مدفوع سفت شده دفع نموده و یا در حین اجابت مزاج دچار فشار میشوند. علائم بارز یبوست، دفع مدفوع سفت شده، دفع مدفوع کمتر از سه مرتبه در هفته، دل درد در حین اجابت مزاج و احساس انسداد در راست روده را شامل میشود. فرد مبتلا معمولاً احساس میکند که حتی پس از اجابت مزاج هنوز به طور کامل مدفوع او دفع نشده و احساس میکند که راست روده یا مقعد او هنوز پر است.
درمان یبوست
یبوست یکی از آن مشکلات پزشکی است که میتواند با چند اقدام خود مراقبتی در خانه به راحتی درمان شود. در ادامه فهرستی از چند درمان خانگی مؤثر جهت درمان یبوست آورده شده است.
اولین و مهمترین درمان، نوشیدن مقدار زیادی آب است. آب گرم، در صورتی که در طول روز مصرف شود، در درمان این مشکل شگفتی میکند. شش تا هشت لیوان آب چیزی است که بدن جهت خارج ساختن مواد سمی و پاک و سالم نگاه داشتن خود بدان نیاز دارد. هیچ گونه نوشیدنی دیگری مصرف نکنید به این دلیل که این عارضه را تشدید ساخته و دورهی بهبودی را با تأخیر همراه میسازد.
میوههایی مانند موز، جک فروت (jack fruit) و بائل (bael) را به هنگام ابتلاء به یبوست مصرف کنید. چنین میوههایی به عنوان مسهل طبیعی عمل کرده و به تمیز کردن و تقویت روده کمک میکنند. این میوهها هنگامی که پیش از صرف وعدهی غذایی مصرف شوند، بیشترین تأثیر را خواهند گذاشت. میوههای دیگری که به همان اندازه برای تسکین یبوست مؤثر میباشند گواوا، گلابی، انگور، پرتقال، پاپایا، انجیر، و لیمو ترش را شامل میشوند.
برای رهایی از یبوست، یک رژیم غذایی با فیبر بالا را پیش گیرید. غذاهای سرشار از فیبر به بدن در تشکیل مدفوع نرم و حجیم کمک کرده بطوریکه بدون هیچ فشاری این مدفوع دفع میشود. لوبیا، غلات کامل، میوه و سبزیجات تازه، و از این دست همگی در فهرست مواد غذایی سرشار از فیبر قرار میگیرند. مصرف پنیر، گوشت یا غذاهای فرآوری شده را بایستی محدود ساخت به این دلیل که یا هیچگونه فیبری نداشته و یا اگر هم داشته باشند این میزان کم میباشد. از مصرف برنج، نان، حبوبات، کیک، شیرینی، بیسکویت، پنیر، غذاهای گوشتی، غذاهای کنسروی و کمپوتی، شکر سفید، و تخم مرغ کاملاً آب پز خودداری کنید به این دلیل که این محصولات یبوست را تشدید میسازند.
علاوه بر پیروی از نکات فوقالذکر، تکنیک دیگری وجود دارد که جهت درمان یبوست میتوان از آن پیروی نمود. هر دو دست خود را به صورت صاف بر روی معدهی خود نگه داشته و با فشار ملایم به سمت بالا و پایین و چپ و راست از یک سو به سوی دیگر معده حرکت دهید. این حرکت بایستی مانند یک ماساژ بر روی شکمتان باشد. این تمرین به مورد هدف قرار دادن رودهی بزرگ کمک کرده و بدین ترتیب میتواند موجب رهایی از یبوست و کمک به اجابت مزاج بدون وارد آمدن فشار شود. هرچند این روش ممکن است در صورتی که فرد دچار یبوست شدید شده باشد، خیلی مؤثر واقع نشود.
در برخی موارد، درمانهایی مانند آنچه در بالا عنوان شد ممکن است به قدر کافی جهت کنترل علائم کمک نکنند. در چنین مواردی، میتوانید داروهای مسهل بدون نیاز به نسخه همچون مکملهای فیبری، محرکها و نرم کنندههای مدفوع را انتخاب نمایید. گرچه این داروها به یبوست کمک میکنند اما مصرف مکرر آنها توسط متخصصین امر پزشکی توصیه نمیشود تنها به این دلیل که ممکن است اعتیاد آور باشند. به همین دلیل است که تنها بایستی زمانی که درمانهای خانگی موفق به کمک نشدند به این داروها روی آورید.
پیشگیری از بروز یبوست سادهتر از درمان آن است. از یک برنامهی منظم ورزشی به طور روزانه پیروی کرده و حتماً به آن پایبند باشید. به هنگام نیاز به اجابت مزاج آن را به تعویق نیاندازید. هرچه در انجام این کار تأخیر نمایید، آب بیشتری از مدفوع از دست رفته و این امر آن را سفتتر میسازد. و همانطور که در بالا اشاره شد، مواد غذایی سرشار از فیبر را وارد رژیم غذایی خود ساخته، مقدار مصرف مایعات (خصوصاً آب) را افزایش داده، و مصرف مواد غذایی با فیبر پایین را کاهش دهید.