مصحف حضرت زهرا(س)چیست؟توضیح بفرمایید.

تعریف مصحف: کلمه"مُصْحَف" بیشتر به معنای "قرآن" به کار می‏رود؛ اما در لغت به معنای مجموعه برگه‏ هایی است که میان دو جلد جمع آوری شده است و امروزه "کتاب" خوانده می‏شود. (1) بنا بر این، منظور از مصحف فاطمه(س)، کتاب فاطمه (س) است.
مصحف فاطمه و محتوای آن:
درباره ماهیت این مصحف در منابع شیعی روایات فراوان یافت می‏شود. در این احادیث محتوا حجم، زمان نگارش کیفیت نگارش مصحف بیان شده است. البته در نگاه ابتدایی اختلافاتی میان این روایات مشاهده می شود اما با کمی دقت توجیه می‏گردد. (2) بعضی از روایات مطالب آن را غیر از مطالب قرآن دانسته‏ اند. (3) بر اساس شماری از احادیث در این کتاب مطالبی چون وصیت حضرت فاطمه (س) (4) مصیبت‏های فرزندان آن حضرت (س) در طول زمان (5) پیشگویی حوادث آینده (6) و تمام پادشاهانی که بر زمین حکم خواهند کرد (7) بیان شده است.
دسته‏ ای از روایات نیز از اشتمال این مصحف بر تمام احکام حلال و حرام حتی حکم عملی که موجب نصف شلاق می‏شود (8)، حکایت دارند. (9) بر اساس بعضی از احادیث، حوادث تاریخی ای چون ظهور زندیقان...در آن هستند. (10)
زمان و کیفیت نگارش:
مهم‏ترین مطلب درباره این مصحف، زمان و کیفیت نگارش آن است که مسأله ارتباط حضرت زهرا (س) با جبرئیل و دیگر فرشتگان الهی در همین جا مطرح می‏گردد.
در چند روایت، کیفیت نگارش آن بدین صورت مطرح شده است: پیامبراکرم (ص) مطالب را املا می‏کرد و حضرت علی (ع) می‏نوشت. (11)
برخی از روایات نیز مصحف را رهاورد املا و وحی مستقیم خداوند بر حضرت زهرا (س) دانسته‏اند. (12) بر اساس روایات دیگر، بعد از وفات پیامبر اکرم (ص) خداوند فرشته‏ای را نزد حضرت زهرا (س) می‏فرستاد تا در غم پدر دلداری اش دهد، وی را از مکان و جایگاه رسول خدا در بهشت آگاه سازد و با او در باره مطالب مختلف به گفت ‏و گو بنشیند. حضرت فاطمه (س) سخنان آن فرشته را به حضرت علی (ع) منتقل کرد و آن حضرت (ع) آن ها را به نگارش در آورد. (13) روایتی این فرشته را جبرئیل (ع) معرفی کرده است. (14)
امکان نزول جبرئیل بر فاطمه (س):
اشکال دیگر روایات دسته اخیر، قطع وحی پس از رسول اکرم (ص) است. به عبارت دیگر، ما مسلمانان معتقدیم پیامبر اکرم (ص) خاتم انبیا بوده، بعد از وفات آن حضرت (ص) ارتباط میان زمین و آسمان قطع و وحی منقطع گشته است. بنا بر این، چگونه فرشته بر حضرت زهرا (س) نازل می‏شد و با آن بزرگوار گفت و گو می‏کرد؟
در پاسخ بدین اشکال باید گفت:
طبق آیات قرآنی، نزول فرشته الهی و ارتباط خداوند با غیر پیامبران از طریق فرشتگان و وحی امکان‏پذیر است، چنان که آیات بسیار از ارتباط فرشته با حضرت مریم (س) سخن می‏گوید (15) خداوند ارتباط خود با مادر حضرت موسی (ع) را وحی می‏خواند. (16) وقتی امکان این ارتباط با زنانی چون مادر موسی (ع) و حضرت مریم (س) پذیرفته شد، امکان و وقوع آن درباره حضرت فاطمه زهرا (س) که از سوی پیامبر اکرم (ص) سرور همه زنان در همه زمان‏ها معرفی شده، به طریق اولی پذیرفتنی می‏نماید. منظور از انقطاع وحی و قطع ارتباط زمین و آسمان بعد از پیامبراکرم (ص) قطع ارتباط میان خداوند و فردی به عنوان پیامبر و مأمور ابلاغ است، نه عدم امکان ارتباط زمینیان با خداوند و فرشتگان. بر اساس روایات شیعه، نوعی ارتباط میان امامان معصوم (ع) و خداوند وجود دارد. (17)
پی‏نوشتها: ‏
1. حسینی جلالی، محمدرضا، تدوین السنة الشریفه، بی نام، ص 67. ر. ک: معروف الحسنی، سید هاشم، سیرة الائمة الاثنی عشر، ج 1، ص 98 و 99.
2. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج 26، ص 84- 83.
3. همان، ص 38 و 93.
4. همان، ص 34.
5. همان، ص 14.
6. همان، ص 44.
7 حسینی جلالی، سیدمحمدرضا، تدوین السنة الشریفه، ص 77، رک: ترجمه ار شاد مفید، اسلامیه، ج2، ص180.
8. بحارالانوار، ج26، ص 73.
9. همان.
10. همان، ص 44، رک: مصطفی دشتی، معارف و معارف، قم: 1376، چاپ دوم، ج9، 410-411.
11. بحارلانوار، ص 41 و 42 و 94.
12. همان، ص 93.
13. همان، ص 44.
14. همان، ص 24.
15. آل عمران (3)، آیات 42 و 43 و 54.
16. قصص (28)، آیه 7.
17. بحارالانوار، ج 26، ص 66 و 79.