حجت خدا

خداوند متعال در میان امت اسلامی چهارده نفر «حجت معصوم» آفریده، بدون تردید فاطمه‏ زهرا علیهاالسلام جزو برترین آنان است و پس از رسول‏خدا و امیرالمومنین (ع) سومین شخصیت جهان هستی به حساب می‏ آید و حتی برتری مقام او بر تمام پیامبران پیشین و حضرات ائمه، غیر از علی(ع) ثابت است.

حضرت امام باقر(ع) در عظمت و جلالت مادرش فاطمه علیهاالسلام می‏فرمایند: لقد کانت علیهاالسلام مفروضه الطاعه علی جمیع من خلق‏اللَّه من الجن و الانس و الطیر و الوحش و الانبیا و الملائکه (1).

اطاعت فاطمه علیهاالسلام بر تمام بندگان الهی حتی جن و انس، پرندگان و حیوانات، پیامبران و ملائکه واجب است.

اگرچه این اطاعت، «اطاعت تشریعی» نیست، بلکه منظور از آن «اطاعت تکوینی» است. ولی تقدم او را بر انبیای دیگر نشان می‏دهد. (2) و لذا حضرت امام حسن عسکری(ع)در این باره می‏فرماید:

نحن حجه‏ اللَّه و فاطمه حجه علینا.(3)

ما حجت خدا و فاطمه (س) حجت ما می‏باشد.

و حضرت امام زمان - عجل‏اللَّه تعالی فرجه الشریف - در توقیع مبارکشان می‏فرمایند:

و فی ابنه رسول‏اللَّه (ص) اسوه حسنه(4)

(فاطمه) دختر پیامبر خدا(ص) الگو و اسوه زیبا برای مردم است. این احادیث (به عنوان نمونه)، نشان می‏دهد حضرت فاطمه‏ زهرا(س)یکی از حجتهای خداوندی است و جنبه‏ الگویی و رهبری دارد و حضرات ائمه‏ اطهار علیهاالسلام او را بر خود مقدم، اعمال و رفتار وی را سرمشقشان قرار می‏دادند... و پیامبر(ص)، نیز می‏فرمایند: ان اللَّه جعل علیا و زوجته و ابنائه حجج علی خلقه ، خداوند متعال علی، همسر و فرزندانش را حجت خود در میان مردم قرار داده است.(5)

در پاسخ به قسمت دوم پرسش شما توجه به این نکته لازم است چهارده معصوم نور واحدند و مبنای رفتار و سیره آنان نیز یکی است اگر تفاوتی در مواضع و عملکرد آنان دیده می شود به علت اختلاف شرایط محیطی و مکانی است که هر یک مطابق وظیفه الهی عمل می کردند و این معنای حجت بودن است. یعنی اگر یکی در جای دیگری قرار می گرفت و شرایطی مانند شرایط او پیدا می کرد مثل او عمل می کرد نه خلاف او.

به دیگر سخن حجت بودن فاطمه(س) بر امامان(ع) این است که بر فضل و برتری و کمال و شرف او اعتراف دارند و سخنان او بر آنان حجت اطاعت او بر آنان به استننای علی (ع) واجب است (6) حتی علی(ع) در پاره ای جاها که فاطمه(س) پیام پیامبر(ص) به ابلاغ می کرد موظف به اطاعت بود. چنان که مجلسی (ره) در تشریح آخرین لحظات عمر پیامبر (ص) می نویسد : در حالی که دست فاطمه(س) در دست پیامبر (ص) بود آن را در دست علی(ع) گذاشت و فرمود : ... یا علی انفذ ما امرتک به فاطمه فقد امرتها باشیاء امر بها جبرئیل ع 7 یا علی آن چه فاطمه(س) به تو امر کرد به کار بند چه او را به چیزهایی مامور کردم که جبرئیل(ع) به آن امر کرده است دقت در جمله (ما امرتک  آن چه به تو امر کرد )حائز اهمیت است.

پی نوشت ها:

1. بحرانی اصفهانی، عوالم، ج 11، ص 190، دلائل الامانه، ص 172.

2. گفتنی است  روایات دیگری که در  فضیلت رسول‏خدا و امیرالمومنان آمده و این حدیث را تفسیر و مقید نموده است، بنابراین حضرت زهرا از نظر رتبه پس از آن دو بزرگوار است.

3. همان، ص 7.

4. همان ، ص 8 و علامه مجلسی ره، بحار الانوار، ج 52، ص 180 .

5. حسکانی ،عبید الله بن عبد الله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، التابعه لوزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی، ج 1، ص 76. (عوالم ج 11، ص 107).

6. ر.ک انصاری زنجانی ،اسماعیل، الموسوعه الکبری عن فاطمه الزهراء ،نشر دلیل ما ، ج 19، ص