آیه ۷۱ سوره حج، چه عنوانی را درباره حضرت ابراهیم به کار می‌برد؟بت شکن بزرگ > پدر امت >بزرگ پیامبران

آیه 71 سوره مبارکه حج درباره حضرت ابراهیم و عنوان ایشان نیست بلکه درباره مشرکان و بت پرستان است و می فرماید: «وَ یَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً وَ ما لَیْسَ لَهُمْ بِهِ عِلْمٌ وَ ما لِلظَّالِمینَ مِنْ نَصیرٍ»(1)؛ و به جای خدا چیزی را می‏پرستند که بر [تأیید] آن حجّتی نازل نکرده و بدان دانشی ندارند، و برای ستمکاران یاوری نخواهد بود.

در آیات دیگر قرآن هم عناوین بت شکن بزرگ یا بزرگ پیامبران برای حضرت ابراهیم بکار نرفته اما در یک آیه ایشان را امت دانسته است و می فرماید: «إِنَّ إِبْراهیمَ کانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنیفاً وَ لَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکینَ»(2)؛ همانا ابراهیم (به تنهایی‏) یک امّت بود، خدای را با فروتنی فرمانبردار بود و حقّ‏گرا و یکتاپرست بود، و از مشرکان نبود.

در سوره مبارکه انبیاء ماجرای بت شکنی حضرت ابراهیم را بیان کرده و می فرماید بعد از اینکه ایشان بتهای مشرکان را شکست آنها چنین گفتند: « قالُوا مَنْ فَعَلَ هذا بِآلِهَتِنا إِنَّهُ لَمِنَ الظَّالِمینَ قالُوا سَمِعْنا فَتًی یَذْکُرُهُمْ یُقالُ لَهُ إِبْراهیمُ ...»(3)؛ گفتند: چه کسی به خدایان ما این کار کرده است؟ همانا او از ستمکاران است. گفتند: شنیده‏ایم که جوانی به نام ابراهیم، از آنها سخن می‏گفته است.

در سوره آل عمران هم درباره دین حضرت ابراهیم چنین می فرماید: «ما کانَ إِبْراهیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ»(4)؛ ابراهیم به آیین یهود و نصاری نبود، لیکن به دین حنیف توحید و اسلام بود و هرگز از آنان که به خدا شرک آورند نبود.

پی نوشت ها:

1. حج(22) آیه 71.

2. نحل(16) آیه120.

3. انبیاء(21) آیات 59و60.

4. آل عمران(3) آیه67.