دکتر سیدضیاءالدین مظهری
برای دستیابی به اندام موزون و رهایی از کیلوهای اضافی انباشته شده در اعضا و ارگان‌ها گرچه ایجاد بیلان منفی انرژی دریافتی نسبت به مصرف روزمره لازم است، ولی کافی نمی‌باشد. پیچیدگی عملکرد سیستمهای متنوع و متعدد دنیای درونی افراد بسیار شگفت‌انگیز و حیرت‌آور بوده و هر روزی که می‌گذرد دانش پژوهان و متخصصین سخت‌کوش در گستره گیتی با پژوهش‌های عجیب و غریب خود به کشفیات تازه‌ای در قبال حفظ حیات توام با عمر طولانی و عاری از درد و رنج و مرض بنی نوع بشر دست می‌یابند.
متأسفانه از این نوآوری‌ها و یافته‌های ذی‌قیمت نه تنها مددجویان و نیازمندان تعدیل وزن آگاهی پیدا نمی‌نمایند بلکه افراد غیرمتخصص و یا متخصص غیرمسؤول دانسته و ندانسته با تجویز برنامه‌های تغذیه‌ای نامتعادل و زیانبار و تجویز داروهای غیرضروری بی‌اثر ولی با عوارض جانبی بسیار گسترده در روند کاهش وزن و بکارگیری ترفندهای غیراخلاقی و حرفه‌ای و استفاده نابجا از انواع ترکیبات و روش‌های من درآوردی نادرست توصیههای جدید را نادیده انگاشته و به جلب هر چه بیشتر بدام افتادگان ناآگاه، زودباور، عجول و بی‌صبر و حوصله مشغول می‌باشند.
مدت‌های مدیدی است که افراد عالم و متخصص به استناد دلایل ارائه شده و یا یافته‌های تجربی جدید به این باور رسیده‌اند که تمام چاق‌ها و آنهایی که اضافه وزن دارند به طور یکسان به نتایج مورد انتظار نمی‌رسند و در قبال به‌کارگیری روش‌های مختلف و حتی کاهش انرژی دریافتی (از طریق خورد و خوراک) یکسان عکس‌العمل متفاوتی نشان می‌دهند.
چرا این‌گونه است؟
ریشه‌یابی دقیق و بررسی‌های همه جانبه و جمع‌بندی یافته‌های گوناگون نتایج شگفت‌انگیزی را نمودار کرده و علت تفاوت‌ها را در گروه‌های مختلف اجتماع چنین تفسیر نموده که هر گروه خاصی از جوامع مختلف و هر فردی در این گروه‌ها مجهز به سیستمهای بسیار ظریف و دقیق متفاوتی می‌باشند که در قبال نوع برنامه‌های تغذیه‌ای و فعالیت‌های بدنی و زمان خواب و بیداری، تاکتیک‌هایی را در جهت مقابله با این تغییرات به عمل می‌آورند.
حتی در قبال میزان کل انرژی تعیین شده در تمام روز و درصد تامین انرژی از درشت مغذی‌ها (پروتئین‌ها، چربی‌ها و قندها) و تغییر و افزایش فعالیت‌های بدنی نسبت به قبل از اجرای برنامه‌های تدوین شده و توصیههای به عمل آمده عکس‌العمل‌های متفاوتی را بروز می‌دهند و ترفندهای ظریفی را در جهت خنثی‌سازی و مقابله با این تغییرات بکار می‌برند که با افراد متعلق به گروه‌های متفاوت دیگر قابل مقایسه نمی‌باشند.
از این‌رو می‌توان افراد جامعه را از بعد زمینه‌های ژنتیکی و شرایط اقلیمی و عادات غذایی غریزی و اکتسابی و حالات روانی در 20 گروه مجزا دسته‌بندی نمود و کدی را بر آنها در نظر گرفت. در جهت یاری رسانیدن به مددجویان مراجعه‌کننده اولین اقدام، شناخت کد گروه آنها می‌باشد، چرا که میزان نیاز به انرژی و پروتئین و عکس‌العمل در قبال تغییرات مختلف نسبت به عادات غذایی مرسوم و فعالیت‌های روزمره در افراد هر گروهی بسیار متفاوت‌تر از گروه‌های دیگر می‌باشد.
عدم توجه به این تفاوت‌ها می‌باشد که در روند کاهش یا افزایش وزن و یا کمک و یاری رساندن به افزایش قد نوجوانان گاهی با ناکامی و عدم حصول به نتیجه مورد نظر (که در درجه اول حفظ و تثبیت سلامتی و در وحله بعدی حفظ یا دستیابی به اندام موزون و متناسب می‌باشد) روبرو می‌شود، لذا برای آگاهی شما فرزانگان علاقه‌مند به حفظ تناسب اندام توام با سلامتی پایدار در فرصت‌های دیگر، این گروه‌بندی 20 گانه را طبق جدولی معرفی خواهم نمود و سپس بتدریج راه‌های برخورد با اعضای هر گروه را که شخصاً نیز تجربه نموده‌ام به اطلاع شما عزیزان همراه خواهم رسانید.
در این فرصت از شما درخواست می‌کنم با مطالعه جدول ارائه شده، به خودآزمایی پرداخته و شخصا مشخص فرمایید به کدام یک از سوال‌ها جواب مثبت یا منفی داده‌اید و در پایان به تفسیر به عمل آمده در انتهای جدول مراجعه فرمایید.
خودآزمایی جهت آگاهی از میزان سلامتی
آیا شاخص توده بدنی شما که از تقسیم وزن صبح ناشتای شما بعد از تخلیه مثانه و روده‌ها به مجذور قد به متر بدست آمده بیشتر از 25 است؟ بلی /خیر
آیا قطر شکم شما اگر بانو هستید بیشتر از 88 سانتیمتر می‌باشد؟بلی /خیر
آیا قطر شکم شما اگر آقا هستید برابر یا بیشتر از 102 سانتیمتر می‌باشد؟ بلی / خیر
آیا میزان تری‌گلیسیرید شما بیشتر از 150 میلی‌گرم در صد می‌باشد؟ بلی / خیر
آیا میزان کلسترول HDL شما اگر بانو می‌باشید زیر 50 و اگر آقا می‌باشید زیر 40 می‌باشد؟ بلی / خیر
آیا میزان فشار خون شما بیشتر از 5/13 روی 5/8 می‌باشد؟ بلی / خیر ...
آیا پدر و مادرتان به بیماری دیابت مبتلا گردیده‌اند؟ بلی / خیر
آیا یکی از والدین‌تان در سنین جوانی به حمله قلبی یا مغزی دچار شده‌اند؟ بلی / خیر
آیا میزان قند ناشتای شما بالاتر از 110 میلی‌گرم در دسی‌لیتر می‌باشد؟ بلی / خیر
آیا از جمله افراد غیرفعال می‌باشید و کمتر از 20 دقیقه در طول روز پیاده‌روی دارید؟ بلی / خیر
توجه و توصیه
الف: چنانچه پاسخ‌های شما به بیشتر از دو مورد مثبت باشد، شما در معرض خطر جدی سلامتی قرار دارید و به شما توصیه می‌‌گردد با توجه به گروهی که تعلق دارید تحت نظر یک متخصص یا کارشناس تغذیه به کاهش وزن تدریجی اقدام نمایید.
ب: نکته در خور توجه برای افرادی که از 65 سال بیشتر سن دارند:
اگر از جمله عزیزانی می‌باشید که سن پر برکت شما از مرز 65 فراتر رفته و دارای BMI 25 تا 30 می‌باشید، حتی اگر به تعداد بیشتری از سوالات جواب مثبت داده‌اید، فقط زمانی به کاهش وزن خود اقدام فرمایید که پزشک خانوادگی شما لزوم آن را توصیه نموده باشد و چکاپ کاملی از درون داده‌های خود به انجام رسانیده باشید.
