دکتر نوشین نظری؛ جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
پمپ‌های کنترل درد بعد از سزارین یا به طور کلی، پمپ‌های کنترل درد بعد از جراحی‌ها، روش‌هایی هستند که توسط متخصصان بیهوشی طی دو دهه اخیر وارد کارهای بیمارستانی و جراحی شده‌اند، در حیطه تخصصی متخصصین بیهوشی هستند و بر حسب نظر جراح استفاده می‌شوند.
به این ترتیب که اگر بیمار مشکل خاصی به لحاظ بیماری‌های مزمن مانند اختلالات قلبی - عروقی، تنفسی، کلیوی و کبدی نداشته باشد، وقتی تحت جراحی قرار می‌گیرد، برای کنترل بهتر و یکنواخت‌تر درد بعد از جراحی، از این پمپ‌ها استفاده می‌شود.
نحوه استفاده از پمپ‌های درد
پمپ‌های درد شامل یک محفظه کوچک هستند که در آنها مواد بی‌درد کننده بی‌خطر ریخته می‌شود و خود بیمار در زمان‌هایی که درد دارد، با فشردن یک سری دکمه‌ها یا نقاط لمس کننده، مقدار مشخصی (که توسط متخصص بیهوشی تنظیم شده) از این ماده بی‌دردی را وارد خون می‌کند.
نحوه استفاده دیگر برای پمپ‌های درد این است که خود متخصص بیهوشی، از ابتدا مشخص می‌کند که در طی هر چند ساعت، چه مقدار مشخصی از این ماده بی‌دردی وارد خون شود.
هر دو این روش‌ها، یعنی چه توسط خود بیمار کنترل شود و چه توسط پزشک متخصص طراحی شود، بی‌دردی یکنواختی را به بیمار القا می‌کنند.
استفاده از پمپ درد در زایمان سزارین
در مورد سزارین که جزء عمل‌های شایع‌تر برای خانم‌های سالم هست، مساله بیماری‌های مزمن وجود ندارد.
در حقیقت در مورد خانم‌های جوانی که در سنین باروری هستند و با شرایط سالم بودن باردار می‌شوند و حالا کاندید عمل سزارین هستند، منع مصرف‌های ذکر شده در خصوص بیماری‌های مزمن وجود ندارد، بنابراین هر خانمی بعد از سزارین می‌تواند از متخصص بیهوشی خود درخواست پمپ‌های کنترل درد بعد از سزارین را داشته باشد.
آیا مواد موجود در پمپ درد، در شیر مادر ترشح می‌شوند؟
خیر، موادی که توسط متخصصین بیهوشی در محفظه پمپ درد ریخته می‌شود، بسته به جراحی که برای فرد انجام گرفته (پمپ‌های درد فقط مختص سزارین نیستند و برای جراحی‌های دیگر هم می‌توانند استفاده شوند) و همچنین بر اساس سن بیمار و علت جراحی، متفاوت است.
در مورد بعد از سزارین که با نوزاد شیرخوار در ارتباط هستیم، از موادی استفاده می‌گردد که یا در شیر ترشح نمی‌شوند و یا به میزان کم ترشح می‌شوند و عارضه‌ای برای نوزاد ندارند.
ترکیبات پمپ درد بعد از سزارین
از ترکیبات ضد التهاب و مسکن در پمپ‌های درد بعد از سزارین استفاده می‌شود که میزان مخدر آنها بسیار بسیار کم است.
این مواد کمک می‌کنند که مادر سزارین شده، بدون عارضه از بی‌دردی بهره‌مند شود.
آیا فشار دادن زیاد دکمه پمپ درد توسط بیمار باعث وارد شدن بیش از حد ماده بی‌دردی به بدن او می‌شود و ضرر دارد؟
خیر، متخصصین بیهوشی طوری پمپ درد را تنظیم می‌کنند که حتی با فشار دادن بیش از حد آن توسط بیمار هم ماده بی‌دردی بیشتر از حد مجاز وارد خون نمی‌شود.
آیا عدم استفاده از پمپ درد به دلیل هزینه زیاد آن، باعث می‌شود که سزارین غیر قابل تحمل باشد؟
خیر. استفاده از پمپ درد به دلیل وارد شدن محفظه‌ها از خارج از کشور، هزینه‌بر است. در صورت عدم استفاده از پمپ درد، بعد از جراحی‌ها، چه سزارین و چه هر جراحی دیگری، پزشک تزریق مسکن عضلانی را در صورت نیاز بیمار در دستورات پزشکی قید می‌کند.
در صورت استفاده از پمپ درد، در ساعات مشخصی، دوز مشخصی از دارو وارد خون می‌شود. وارد خون شدن مسکن به خون از این طریق، یک بی‌دردی یکنواخت‌تری را برای بیمار فراهم می‌کند.
وقتی یک مسکن به صورت عضلانی دریافت می‌شود، دیرتر جذب می‌شود و ممکن است در زمان تزریق، درد کاهش پیدا نکند و تا وقتی که جذب شود، کمی زمان می‌برد، ضمن اینکه یکنواخت نیست، یعنی چند دقیقه یا چند ساعت بعد از تزریق، مسکن خون بالا می‌رود و بعد کاهش پیدا می‌کند.
ولی در مورد پمپ، در همان لحظه‌ای که دکمه آن فشرده می‌شود، مسکن به میزان یکنواخت وارد خون می‌شود و یک بی‌دردی آرامی را به بیمار می‌دهد.
این تنها تفاوت بین استفاده از تزریق عضلانی مسکن و استفاده از پمپ درد است.
وگرنه اینطور نیست که اگر برای فردی از پمپ درد استفاده نشود، درد غیر عادی را تحمل می‌کند و بدون استفاده از پمپ هم می‌توان با آرامش، جراحی را پشت سر گذاشت.
