وارن بافِت، سرمایهگذار بزرگ امریکایی میگوید «زنجیرهای عادت در ابتدا آنقدر سبکند که حس نمیشوند و سپس آنقدر سنگین میشوند که دیگر نمیتوان آنها را شکست.» به عنوان مردی که مشهور به هوش اقتصادی است، بافِت جملات زیبایی دارد اما در اینجا باید با این جملهٔ او که «عادتها آنقدر سنگین میشوند که دیگر نمیتوان آنها را شکست» مخالفت کنیم. ترک عادتها شدنی است، فقط صبر و ثبات میخواهد.
هر عادت یک «گرایش یا سرمشق است که تبدیل به رفتاری ثابت و رایج در زندگی شخص میشود.» روانشناسان شکلگیری عادت را چنین توصیف میکنند: «فرآیندی که به خودکار شدن یک رفتار میانجامد.»
هر عادتی که به زندگی خود میآوریم، عملا، یک مسیر عصبی است که در مغز ما حک میشود. ما این مسیرها را با تکرارِ هر کار تقویت میکنیم، تا زمانی که عادت کاملا تثبیت شود.
در این مقاله 15 عادت مفیدی را به شما یادآوری میکنیم که ارزشمندند. هر کدام از این عادتها در یکی از این 5 دسته قرار میگیرند: رژیم غذایی، آداب معاشرت، امور مالی، سلامت، و عمومی.
دسته 1: عادتهای تغذیه
1. مصرف قند را کاهش دهید.
دلایل زیادی هست که چرا باید قند -و در کل شیرینیجات- کمتری مصرف کنید: فقدان ارزش غذایی؛ تسریع ذخیره چربی؛ افزایش خطر بیماری قلبی؛ ایجاد فساد در دندانها؛ افزایش فشار خون، و موارد دیگر.
گزینه بهتر برای تغذیه پر انرژی چیست؟ آن را در زیر بخوانید.
2. همیشه مقداری خوراکی سالم دم دست داشته باشید.
جدی نوشتهایم، چند ظرف پلاستیکی بخرید و آنها را پر از چیزهای سالم کنید. فهرست کوتاهی برای شما داریم: مغز بادام، میوههای خشکشده، آجیل مخلوط خانگی، گرانولای کم-قند، نان برنجی، برشهای سیب، هویج، کرهٔ بادام. تا ابد میشود این فهرست را ادامه داد، خوردنیهای سالم کم نیستند.
3. هر روز 1.8 لیتر آب بنوشید.
مادهای مهمتر از آب در بدن شما وجود ندارد. نقطه سر خط.
همه سلولهای بدن از آب برای کاهش دما، حفظ رطوبت بافتها، مرطوب کردن مفاصل، محافظت از اعضا، تسهیل هضم غذا و دفع مواد اضافه، حلکردن مواد معدنی و مغذی، و نیز حمل اکسیژن در بدن استفاده میکنند.
یک راه آسان برای مصرف آب کافی، داشتن یک بطری یا فلاسک 2 لیتری است که آن را همه جا با خودتان ببرید.
دسته 2: عادتهای معاشرت اجتماعی
1. در گفتگو با آدمها تلفن همراهتان را کنار بگذارید.
درک میکنیم که مردم امروزه از تلفنهایشان برای همه کارها استفاده میکنند، از جمله مسائل شغلی. اما بررسیهای تطبیقی متعدد نشان دادهاند که وابستگی افراطی به فناوری میتواند رفتار شما را تغییر دهد. خودتان بهتر میدانید که امروزه حتی روانپزشکهایی برای درمان اعتیاد به فناوری وجود دارند.
بگذریم، لطفا مودبانه با دیگران رفتار کنید و هر از گاهی تلفنتان را کنار بگذارید.
2. شنیدن فعالانه را تمرین کنید.
در کمتر کسی این خاصیت را میبینیم و دقیقا به همین خاطر باید آن را تبدیل به یک عادت کنید. شنیدن فعالانه یعنی تمرکز، درک، بروز واکنش، و بهیادآوردنِ کامل گفتگوی جاری بدون اینکه جوابهای از قبل آماده به طرف تحویل بدهید. به بیان دیگر، در لحظهٔ حال حضور داشته باشید و سعی کنید طرف مقابل را مثل یک موجود زنده ببینید، درک کنید و به او پاسخ دهید.
3. برای آدمهای دیگر کارهای خوب انجام دهید.
گهگاه به آدمها محبت کنید. حتی بد نیست هر روز بکوشید که برای آدمهای اطرافتان کارهای زیبا انجام دهید. این رفتارهای زیبا میتوانند از یک لبخند ساده شروع شوند، یا یک کارت "تشکر"، یا یک ایمیل زیبا که روز کسی را میسازد. سعی کنید کسی باشید که وقتی در میان دیگران قدم بر میدارد، به آنها انرژی میدهد. کارهای ملموس -هر چند کوچک- برای مردم انجام دهید.
دسته 3: عادتهای مالی
1. یک طرز فکر بیآلایش را برگزینید.
سادهزیستی چیزی فراتر از مصرفگرایی کمتر است، یک طرز فکر است. ما در یک دنیای مادی زندگی میکنیم. مصرفگرایی در قلب بیشتر فعالیتهای اقتصادی قرار دارد، اما گاهی باید از آن کنارهگیری کنیم.
سادهزیستی مالی یعنی که اهداف اصلیتان را پیدا کنید و آنها را در صدر توجه خود بنشانید؛ یعنی کارهای مثبت اجتماعی، اخلاقیات، و معنویات. زندگی ساده یعنی که پولتان را با قصد قبلی خرج کنید، نه اینکه تحت تاثیر انگیزههای ناگهانی به ولخرجی روی بیاورید.
2. به روز بودن را فراموش کنید.
باور کنید اگر هر سال آیفون یا گلکسی جدید نخرید آسمان به زمین نمیآید. صنایع آرایش، مُد، خودرو، فناوری و ... همیشه در حال تغییرند و شما نمیتوانید از یک طرف در گرداب پرشتاب آنها بیفتید و از طرف دیگر انتظار یک زندگی عادی را داشته باشید. چیزهای مهمتری هم وجود دارند، پس از این مسابقه سرعت کناره بگیرید و چیزهای اصلی را زیر نورافکن قرار دهید.
3. پولخوردهها را جایی نگه دارید.
شوخی نیست. اگر مجبور شدید حتی مجازید یک قلک بخرید. پولخردهها را به جای خرج کردن برای تنقلات و چیزهای بیفایده، پسانداز کنید. قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود. حالا دریا هم که نه، ولی یک روز حساب فرعیتان شما را شگفتزده خواهد کرد.
دسته 4: عادتهای سلامتی و ورزش
1. ورزش کردن را دستکم نگیرید -حتی مقدار کمش را.
خیلی ساده است، لازم نیست 7 روز هفته ورزش کنید ولی فعالیت بدنی برای داشتن جسم و ذهن سالم، ضروری است. اگر شده روزی یا هر دو روزی 15 دقیقه تمرینات هوازی و فعال داشته باشید. به خصوص این توصیه رو به گوشتان بیاویزید: تمرینات شدید در بازههای کوتاه بهتر از تمرینات ملایم در بازههای طولانی هستند. هم وقت کمتری میگیرند و هم اثر بهتری برای سوختوساز شما دارند (البته سن و سال و وضعیت قلبی و سایر مسائل را هم مد نظر داشته باشید). در کنار این موارد، ورزشهایی مثل یوگا هم بسیار برای سرزنده نگه داشتن اعضا و مفاصل بدن مفید و آرامش یافتن ذهنی هستند.
2. خواب باکیفیتی داشته باشید.
بنیاد جهانی خواب (NSF) میگوید روزی 7 تا 9 ساعت خواب برای افراد بالغ الزامی است. اما کیفیت خواب هم مهم است. خیلی ساده، بهداشت خواب -یا عاداتی که باعث یک خواب شبانه خوب میشوند- را رعایت کنید. مثلا عصر نوشیدنیهای کافئیندار ننوشید، خواب ظهر را محدود کنید، و یک روتین برای خوابیدن سروقت داشته باشید؛ این سه مورد کلیدهای یک خواب شبانهٔ خوب هستند.
3. به سلامت روانیتان اولویت بدهید.
ما اغلب آنقدر در ورطهٔ تمرینات بدنی فرو میرویم که از روان خود غافل میشویم. سازمان جهانی بهداشت (WHO) استرس را «بیماری فراگیر قرن 21» نامیده است. مدیریت استرس به تنهایی میتواند بهترین عادتی باشد که در خودتان پرورش میدهید، و روشهای مختلفی برای آن وجود دارد. مراقبه، یوگا، ورزش، تنفس عمیق؛ اینها فقط چند مورد هستند.
دسته 5: عادتهای زندگی
1. از غیبت و غم دور بمانید.
در یک دنیای ایدهآل هرگز خبری از حسادت و غم و غصه نیست و رفتارهای اجتماعی مثل غیبت و دوبههمزنی هم وجود نخواهند داشت. اما ما که در دنیای معکوس آن زندگی میکنیم، باید به خاطر بسپاریم که مشارکت در این رفتارهای زننده هیچ کمکی به ما نمیکند و دنیا را هم به جای بهتری تبدیل نخواهد کرد. سرتان به کار خودتان باشد و بگذارید دیگران هم به زندگی خودشان برسند.
2. محیط کارتان را تبدیل به جایی خوشایند کنید.
اگر باید کمی وقت به «خویشتن» خودتان اختصاص دهید، چه بهتر آن را در آسایش انجام دهید. نگاهی به میزتان بیندازید؛ شاید بشود چیزی اضافه کرد که حس «خانه» به محیط کارتان بدهد. اگر نقل قولهای انگیزشی از کارآفرینهای بزرگ را دوست دارید، آنها را پرینت بگیرید و روی دیوار بزنید. مطمئن باشید که چنین مواردی محیط کارتان را قابل قبولتر خواهند کرد.
3. ارتباط با آشنایان را حفظ کنید.
زندگی کردن به دور از خانواده و فامیل میتواند هم شما و هم آنها را تحت تاثیر قرار دهد. به خودتان و آنها لطف کنید و تماستان را قطع نکنید. برایشان پیام بفرستید، از زندگیتان ویدیو بگیرید و با اپهای پیامرسان برایشان ارسال کنید، سعی کنید آنها را به درون زندگی خودتان بیاورید و ارتباطات قدیمی را حفظ کنید. با این روش آنها هم تشویق به کار مشابهی خواهند شد و روابط در کل بهتر میشود.