«اجاق سرد» نابودی زندگی عشایری را روایت می کند/ عکس هایی ۴۰ ساله

مرتضی پورصمدی عکاس و فیلمبردار با سابقه سینمای ایران که این روزها کتاب «اجاق سرد» را شامل عکس هایی از زندگی عشایری در 2 مجلد منتشر کرده است، درباره این اثر به خبرنگار مهر گفت: شروع این پروژه عکاسی به دهه 50 بر می گردد که من تحت تأثیر یک عکاس که از زندگی سرخپوست ها عکاسی کرده بود، قرار گرفته بودم. از همان دهه 50 آرام آرام با یک مطالعه و آینده نگری حدس زده می شد که به دلیل شرایط و تغییرات اجتماعی، زندگی عشایری رو به نابودی می رود. بعد از دهه 50 به سال های جنگ رسیدیم و جنگ و خشکسالی بر این روند بی تأثیر نبود.

وی یادآور شد: طبق آمار سازمان عشایری، جمعیت عشایری ما در اوایل انقلاب بالغ بر 6 میلیون بود و امروز آمار یک میلیون و 200 هزار نفر است.

پورصمدی اظهار کرد: ما نه نگاه دلسوزانه به این مطلب داریم و نه می توانیم مانع این اضمحلال شویم، بلکه تنها هدف این بود که اسناد مستند و تصویری زندگی ای که رو به فراموشی است، جمع آوری شود. اصرار من بر این بود که در 2 جلد کتاب «اجاق سرد» تمامی عکس ها سیاه و سفید باشد زیرا عکس های رنگی فقط زیبایی محض چهره ها، لباس ها و طبیعت به تصویر می کشد.

پورصمدی با بیان اینکه کتاب 2 جلدی «اجاق سرد» حاصل انتخاب اولیه من از بین 6 هزار عکس طی 40 سال است، توضیح داد: بعد از این انتخاب اولیه، 900 عکس را به هیأت انتخابی متشکل از زنده یادان بهمن جلالی، فؤاد نجف زاده و محسن رسول اف ارائه دادیم. پس از چند سال به 450 عکس رسیدیم که در 2 جلد «از دور» و «از نزدیک»  منتشر شد. عکس های جلد «از دور» در لانگ شات و از دور به زندگی عشایر می پردازد و در جلد «از نزدیک» هم به پرتره ها و فضاهای نزدیک پرداخته شده است.

وی با اشاره به اینکه در کتاب 2 جلدی «اجاق سرد» به کیفیت توجه بسیار شده است، گفت: امیدوارم این کتاب بتواند تأیید مخاطبان را هم داشته باشد. «اجاق سرد» می تواند مرجعی پژوهشی درباره عشایر ایران باشد.

این هنرمند با سابقه درباره اینکه آیا احتمال دارد در آینده مجموعه های عکس دیگری را هم درباره زندگی عشایری در قالب کتاب منتشر کند، تأکید کرد: این شیوه کتاب ها نمی توانند بدون حمایت دستگاه های مربوطه منتشر شوند. متأسفانه دستگاه ها و نهادهایی که باید به این موضوع بپردازند، درگیر دلمشغولی های خود و مسائل روزمره هستند. امکان نشر اینگونه کتاب ها بدون حمایت وجود ندارد.

پورصمدی تصریح کرد: تحقیقاتی مانند کتاب عکس «اجاق سرد» برای امروز و فردا نیست و برای 50 سال بعد تأثیرگذاری خود را نشان می دهد. باید از این کتاب ها حمایت شود تا به عنوان منابع تحقیقی وارد کتابخانه ها شوند.