هیاهوی تعرفه اینترنت غیرحجمی هنوز هم آرام نشده و شرکتهای ارائه دهنده اینترنت پس از گذشت تقریباً دو هفته از منتشر کردن اولین طرحهای خود، همچنان مشغول رقابت با هم هستند و تعرفههای خود را تغییر میدهند تا توجه کاربران بیشتری را به خود جلب کنند. آخرین نمونهها، پیشگامان و شاتل هستند که روز گذشته یک بار دیگر سقف مصرف منصفانه را در سرویسهای پرسرعت خود ارتقا دادند.
با تغییری که در روز گذشته انجام شد، حالا شاهد اولین سرویس ترابایتی واقعی هستیم. شرکت پیشگامان دیروز خبر داد که سقف مصرف منصفانه را برای کاربران سرویس 16 مگابیت به 3 ترابایت رسانده است. البته این شرکت میزان ترافیک بینالملل را یک سوم ترافیک ذکر شده اعلام کرده که باز هم 1 ترابایت است؛ سرویسی که میتوان آن را با پرداخت 80 هزار تومان در ماه تهیه کرد. از سوی دیگر شاتل نیز سقف مصرف منصافنه را به 700 گیگابایت رساند و در جایگاه دوم ایستاد؛ سرویسی که ترافیک بینالملل آن نصف رقم اعلامی است و به 350 گیگابایت در یک ماه میرسد.
«امین زمانی راد»، مدیر بازاریابی پیشگامان در خصوص استراتژی و علت ارائه یک سرویس ترابایتی به دیجیاتو میگوید: «هدفمان این بود که سرویسی به کاربر ارائه کنیم که ترافیک نامحدود واقعی داشته باشد و دغدغه پایان ترافیک را از بین ببرد. از آنجایی که قیمت این سرویس نسبتاً بالاست، تصمیم گرفتیم ترافیک فروختن را از ذهن خود پاک کنیم.»
اما چرا به جای طراحی یک تعرفه ترابایتی که احتمالاً تعداد زیادی از کاربران از آن استفادهای نخواهند داشت، به راحتی از لغت نامحدود استفاده نمیکنیم؟ پاسخ به این پرسش ارتباط مستقیمی با مصوبه شماره 266 سازمان رگولاتوری دارد. این مصوبه محدودیتهایی برای ارائه کنندگان اینترنت ایجاد کرده و امکان طراحی بستههای اینترنت نامحدود بدون تعریف ترافیک در آن وجود ندارد.
مدیر بازاریابی پیشگامان یکی از دلایل عدم وجود سرویس کاملاً نامحدود را همین مصوبه میداند و خبر میدهد که اگر یک کاربر با سرعت 16 مگابیت بر ثانیه، بدون توقف در یک ماه از اینترنت استفاده و دانلود کند، میتواند حدود 5 ترابایت دیتا دریافت کند: «با این حال همین سرویس برای کاربران خانگی همان حالت نامحدود را پیدا میکند.»
همانطور که مدیرعامل شاتل قبلاً در گفتگو با دیجیاتو عنوان کرده بود، مصوبهای که نوع خدمات دهی یک شرکت خصوصی را تعیین کند برخلاف قوانین تجارت آزاد است، مدیر بازاریابی پیشگامان نیز عقیده دارد که قوانین جهانی تجارت آزاد در ایران رعایت نمیشود: «اگر آزادی عمل بیشتری داشتیم و قادر بودیم سرویسها را خودمان طراحی کنیم، شاید میتوانستیم قشر بسیار بیشتری از کاربران، مخصوصاً افراد کم مصرف را راضیتر کنیم؛ به گونهای که هم نفع کاربر در آن لحاظ شود و هم نفع سرویسدهنده.»
وی از تغییر مکرر قوانین و تیمهای مدیریتی در ارگانهای قانونگذار گلایه دارد و عنوان میکند که با هر تغییر در سالهای گذشته، بار سنگین مالی به شرکتها تحمیل شده است: «واقعیت این است که در حال حاضر، تمام شرکتهایی که در حال ارائه سرویس اینترنت هستند، در بهترین وضعیت میتوانند هزینههای مالی خودشان را به دست آورند. درآمد شرکتهای ارائه دهنده اینترنت از 8 سال پیش تا کنون روندی نزولی داشته است.»
زمانی راد یکی از دلایل کاهش درآمدها را انحصار مخابرات میداند: «شرکت مخابرات ایران به عنوان یک رقیب هر روز در کنار ما قویتر شده. این شرکت هم رقیب ماست، و هم سرویسدهنده به ما. فرض کنید یک رقیب داشته باشید که مجبور شوید برخی از خدمات حیاتی خود را هم از او دریافت کنید؛ از انحصار فیبر گرفته تا انحصار ظرفیتهای مخابراتی. در صورتی که یک مرکز مخابراتی در منطقهای به ما فضا ندهد امکان فعالیت در آنجا از ما سلب میشود. اینها مواردی هستند که به فعالیت ما ضربه میزنند.»
رسیدن به حجم ترابایتی برای اینترنت ثابت که سالهاست حرکتی لاکپشتوار داشته و کاربران نیز از قیمتهای آن گلایه داشتند یک دستاورد به حساب میآید. کمتحرکی اینترنت ثابت و بیشفعالی اینترنت همراه در سه سال گذشته سبب شد تا عده زیادی از کاربران با ADSL خداحافظی کنند و با خرید یک مودم همراه، سراغ بستههایی بروند که اپراتورهای موبایل در اختیارشان قرار میدادند. اما روند تغییرات برای اینترنت ثابت، حکایت از بازگشت قدرتمند آن بازی دارد؛ بازگشتی که البته فعلاً با کاهش شدید درآمد ارائهدهندگان اینترنت همراه شده است.
در حال حاضر حجیمترین سرویسهای غیرحجمی برای اینترنت ثابت در سرعت 16 مگابیت بر ثانیه متعلق به پیشگامان با سه ترابایت ترافیک (یک ترابایت بینالملل)، شاتل با 700 گیگابایت ترافیک (350 گیگابایت بینالملل)، هایوب با 1.1 ترابایت (275 گیگابایت بینالملل) و پارسآنلاین با 550 گیگابایت (275 گیگابایت بینالملل) هستند.