خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: زنده‌یاد مجتبی عبدالله نژاد که چندی پیش درگذشت، یکی از مترجمان پرکار کشور بود که در حوزه ادبیات فعالیت داشت و آثار زیادی را به فارسی برگرداند.
یکی از شاخه‌های فعالیت این مترجم، ادبیات پلیسی بود که ترجمه هایش در این شاخه، توسط نشر هرمس منتشر شدند و طی سال های اخیر تجدید چاپ هم شده اند. بنابراین یکی از خدماتی که زنده‌یاد عبدالله نژاد به مخاطبان ادبیات جهان در کشورمان ارائه داده، بازگردانی و معرفی عناوین مختلف از نویسندگانی چون آگاتا کریستی است.
در این گزارش یکی از شاخه‌های فعالیت این مترجم را مرور می‌کنیم که می تواند مورد استفاده مخاطبان جدی و پژوهشگران ادبیات پلیسی قرار بگیرد.
یکی از مجموعه هایی که نشر هرمس منتشر می کند، مجموعه «کارآگاه» است که ترجمه هایی از رویا سعیدی، مهتاب بخارایی، محمد ایزدی، حمیدرضا بلندسران، محمدعلی ایزدی، گلرخ سعیدنیا، نیما حضرتی، محمود حبیبی، محمد گذرآبادی، مژده دقیقی و زنده یاد عبدالله نژاد در آن چاپ شده اند. خود مجموعه «کارآگاه» نیز به زیرمجموعه های مختلف تقسیم می شود که عبارت اند از مجموعه «ماجراهای شرلوک هولمز، «ماجراهای مگره»، «تامی و تاپنس»، «آثار آگاتا کریستی» و «پوآرو».
عبدالله نژاد در مجموعه های «ماجراهای مگره»، «ماجراهای شرلوک هولمز» و «تامی و تاپنس» ترجمه ای ندارد.
آگاتا کریستی یکی از نویسندگان بزرگ ادبیات پلیسی جهان که به نام ملکه جنایت مشهور است از جمله چهره هایی است که آثارش حضور زیاد و تاثیرگذاری در مجموعه کارآگاه هرمس دارند. کریستی به غیر از خلق شخصیت های خانم مارپل و کارآگاه هرکول پوآرو، داستان های پلیسی متفرقه ای هم دارد.
در مجموعه آثار آگاتا کریستی، 4 کتاب از این مترجم به چشم می خورد که همگی تجدیدچاپ شده اند. «راز سیتافورد» یکی از کتاب های این مجموعه است که با 306 صفحه به چاپ دوم رسیده است. «قتل آسان است» دیگر ترجمه چاپ دومی مترجم مذکور در این مجموعه است. این کتاب 276 صفحه دارد. کتاب دیگر، «به طرف صفر» است که با 253 صفحه به چاپ سوم رسیده است. چهارمین ترجمه عبدالله نژاد در مجموعه پیش رو هم رمان «شب بی پایان» است که با 278 صفحه به چاپ پنجم رسیده است.
با گذر از مجموعه آثار متفرقه آگاتا کریستی، به مجموعه خانم مارپل می رسیم. همان طور که سال ها پیش در سریال خانم مارپل از تلویزیون دیده ایم و در کتاب ها خوانده ایم، خانم مارپل یک پیرزن کنجکاو است که در قالب شخصیت کارآگاه رمان های کریستی به کشف معما و جرم و جنایت می پردازد. عبدالله نژاد از ماجراهای خانم مارپل، 5 رمان ترجمه کرده است. «آیینه سرتاسر ترک برداشت» رمانی از این مجموعه است که 312 صفحه دارد و به چاپ دوم رسیده است. 3 کتاب دیگر این مجموعه به چاپ سوم رسیده و یک کتاب باقی مانده هم همچنان در نوبت اول چاپ مانده است. این کتاب، «مقصد نامعلوم» است که 264 صفحه دارد.
سه کتاب دیگر مجموعه خانم مارپل هم که عبدالله نژاد آن ها را ترجمه کرده و به چاپ سوم رسیده اند، به این ترتیب اند: «مصیبت بی گناهی» با 291 صفحه، «نوشابه با سیانور» با 276 صفحه و «الهه انتقام» با 300 صفحه.
تا این جای کار، آثار مختلف با حجم و تعداد صفحات زیادی توسط عبدالله نژاد ترجمه شده اند اما سهم مهمی از ترجمه های او در مجموعه کارآگاه، مربوط به زیرمجموعه «پوآرو» هستند. به غیر از عبدالله نژاد، رویا سعیدی، مهتاب بخارایی، محمدعلی ایزدی، حمیدرضا بلندسران، محمدعلی ایزدی، گلرخ سعیدنیا، نیما حضرتی، محمود حبیبی و محمد گذرآبادی نیز در این مجموعه سهم دارند اما تعداد ترجمه های او بین کتاب های پوآرو که هرمس چاپ کرده، بسیار زیاد است.
شمار ترجمه های مترجم مذکور در این مجموعه، 21 عنوان است. بین این مجموعه، 4 عنوان به چشم می خورد که هنوز تجدید چاپ نشده اند و هنوز نسخه های چاپ اولشان موجود است. «ورق های روی میز» با 288 صفحه یکی از این کتاب هاست. «قضیه نامه های عاشقانه»، «مرگ خانم مگینتی» و «چهار غول بزرگ» هم با 348 صفحه، 271 صفحه و 228 صفحه 3 کتاب دیگری هستند که در کنار «ورق های روی میز» با چاپ اولشان در بازار حضور دارند.
در ادامه این گزارش به کتاب هایی می پردازیم که شخصیت اصلی و محوری شان هرکول پوآروی افسانه ای است و ترجمه های عبدالله نژاد از آن ها، به چاپ دوم رسیده است. این 8 کتاب همگی به چاپ دوم رسیده؛ و عناوین و تعداد صفحاتشان به ترتیب عبارت اند از: «گرگ در لباس میش» با 312 صفحه، «جیب پر از چاودار» با 253 صفحه، «ساعتها» با 324 صفحه، «جشن هالووین» با 276 صفحه، «شاهد خاموش» با 324 صفحه، «در هتل برترام» با 280 صفحه، «راز قطار آبی» با 314 صفحه و «معمای کارائیب» با 252 صفحه.
باقی مانده ترجمه های عبدالله نژاد در رمان های مربوط به پوآرو، 7 کتابی هستند که به چاپ سوم رسیده و 2 کتاب دیگری هستند که به چاپ های چهارم و پنجم رسیده اند. رمان «جسدی در کتابخانه» با 228 صفحه به چاپ چهارم و «قتل در خوابگاه دانشجویی» هم با 252 صفحه به چاپ پنجم رسیده است.
اما پایان بخش این گزارش، مرور 7 کتاب دیگری است که به چاپ سوم رسیده اند. این کتاب ها هم «شرارتی زیر آفتاب» با 264 صفحه، «قتل در تعطیلات» با 314 صفحه، «موج سواری» با 314 صفحه، «خطر در خانه آخر» با 250 صفحه، «چشم بندی» با 240 صفحه، «دست پنهان» با 224 صفحه و «قتل در خانه کشیش» با 312 صفحه هستند.
مجتبی عبدالله نژاد متولد سال 1348 در کاشمر بود که پانزدهم آذر امسال به دلیل حمله قلبی در سن 48 سالگی درگذشت.