مردم از دیرباز برای رفع نیازهای فعلی و نیز آیندهشان تمایل داشتند مقداری از پول خود را پسانداز کنند. پسانداز علتهای متفاوتی دارد، اعم از نگرانی بابت مرگ، بیماری، ورشکستگی، ازکارافتادگی، پیری و تأمین آتیهی فرزندان. سپردهگذاری در بانک و بیمه عمر دو نوع از سرمایهگذاری و پسانداز هستند که هرکدام مزایا و معایبی دارند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
اعتماد به بیمه و بانک
قبل از رسیدن به وضعیت سوددهی بیمه و بانک باید ازلحاظ امنیت و اعتماد نیز آنها را بررسی کنیم: ازلحاظ اطمینان، بیمه و بانک در یک رده هستند. به این معنی که برای سرمایهگذاری بلندمدت مناسب و قابلاعتمادند. بیمه مرکزی و بانک مرکزی پشتوانهی مناسبی برای این دو هستند.
پسانداز و سرمایهگذاری در بانک و بیمه
در ابتدا باید تصمیم بگیرید که اگر قصد پسانداز کردن دارید، داشتن بیمه عمر میتواند برایتان مناسب باشد. چراکه با پساندازهای کوچک میتوانید یک سرمایهگذاری مناسب و تضمینشده، طی سالها داشته باشید. ولی اگر میخواهید پولتان همیشه در دسترستان باشد و ماهیانه سود خوبی دریافت کنید، باید به سراغ بانکها بروید و یک حساب کوتاهمدت باز کنید، چرا که در کنار سوددهی مناسب، قدرت نقدشوندگی بالاتری نسبت به بیمهها دارند. همانطور که میدانید بیمههای عمر نوعی سرمایهگذاری بلندمدت هستند و اگر بخواهید در کوتاهمدت خود را بازخرید کنید، عملا ضرر کردید.
اگر جزو اقشار متوسط جامعه هستید که ترجیح میدهید با پساندازهای کوچک طی چند سال به سود برسید، بیمه عمر برایتان مناسبتر است، اما اگر پول قابلتوجهی دارید و سوددهی کوتاهمدت برایتان مهمتر است، قطعا باید بانک را انتخاب کنید.
برداشت از حساب
در بیمههای عمر اگر بخواهید زیر 5 سال حساب، خود را بازخرید کنید عملا متضرر شدید؛ چرا که با کسر هزینههای اداری و… مقدار کمی به شما پرداخت میشود. اما میتوانید بعد پایان سال دوم تا 90٪ اندوختهتان را به صورت وام با کارمزد خیلی کم دریافت کنید. برداشت از حسابهای بلندمدت بانکی نیز بهسادگی امکانپذیر است اما هنگام برداشت، مقداری از سود پولتان کم میشود. وام گرفتن از بانک، مراحل اداری خستهکنندهای دارد و سود بیشتری هم بابت باز پرداخت وام دریافت میکند. با اینحال مبلغی که میتوانید از بانک بهعنوان وام دریافت کنید، بیشتر از مبلغی است که از بیمه عمر دریافت میکنید، چرا که در بیمه عمر فقط تا سقف 90٪ اندوختهتان میتوانید وام بگیرید، اما برای بانک این سقف وجود ندارد.
سود پسانداز در بانکها تغییر میکند (به دلیل تغییر شرایط اقتصادی) و در سالهای اخیر رو به کاهش بوده است. این سود در بیمه عمر و در یک بازهی زمانی مشخص ثابت است. در این شرایط اگر نرخ بهره افزایش پیدا کند کسانی که در بانک سرمایهگذاری کردند از انتخابشان راضیتر خواهند بود و بالعکس. البته سوددهی بانک کمتر تحت تأثیر تورم است، چرا که حساب معمولا کوتاهمدتتر از بیمه عمر است.
باور عموم مردم با توجه به تجارب تورمی در اقتصاد کشور این است که خرید بیمه عمر در درازمدت سودی ندارد و با کاهش ارزش سرمایهی اندوخته شده در شرکتهای بیمه مواجه میشود. بهعنوان مثال اگر شما در بیمه عمر، سرمایهی خود را 150 میلیون انتخاب میکنید در حال حاضر با این پول میتوانید یک آپارتمان نقلی بخرید اما 20 سال بعد با این سرمایه شاید بتوانید یک خودروی تولید داخلی نهچندان مرغوب بخرید! برای جلوگیری از کاهش ارزش پولتان باید سالانه حق بیمهی خود را متناسب با تورم بالا افزایش دهید تا سودی که در آینده به شما تعلق میگیرد قابلتوجه باشد.
وضعیت طلبکارانتان
در بیمهنامههای عمر در صورت فوت بیمهشده هیچکس بهجز وارثان حق برداشت از اندوخته را ندارد (حتی طلبکاران و دولت) و همچنین دارندگان بیمه عمر معاف از مالیات هستند، این در حالی است که افرادی که حساب بانکی دارند بعد از فوت اندوختهشان شامل مالیات بر ارث میشود. اگر فرد دچار ازکارافتادگی شود و توانایی پرداخت بدهی خود را نداشته باشد، طلبکار میتواند طبق قانون از حساب بانکی وی برداشت کند، اما در بیمه عمر طلبکار این حق را ندارد.
پذیرش ریسک بانک و بیمه
خداینکرده اگر فردی دچار بیماریهایی همچون سکتههای قلبی و مغزی و سرطان شد، در صورت داشتن حساب بانکی بهراحتی میتواند از حساب خود برداشت کند؛ اما پس از برداشت، این پول دیگر بهحساب شخص برنمیگردد. این در حالی است که اگر بیمه عمر داشته باشد نهتنها بابت این بیماریها تا سقف مشخص شده پول دریافت میکند، بلکه این مبلغ از سپردهی سرمایهگذاری فرد کم نمیشود. البته باید بدانید سقفهای 30 تا 50 میلیون تومان برای کسانی است که حق بیمههای بالایی را پرداخت میکنند، برای قشر متوسط که معمولا سالانه کمتر 2 میلیون حق بیمه پرداخت میکند؛ سقف پوششهای بیمهای از 7 تا 10 میلیون تجاوز نمیکند. در این شرایط شاید بهتر باشد برای پوششهای بیمهای بیماریها از بیمههای تکمیل درمان استفاده کرد که هم مبلغ بیشتری را پوشش میدهند و هم پوششهایشان محدود به 5 بیماری خاص نیست.
سخن آخر
در نهایت اگر بخواهیم نتیجهگیری کنیم با توجه به سوددهی مناسبِ کوتاهمدت بانک، بهترین انتخاب برای سرمایهگذاری، بانک است و با توجه به بازدهی بلندمدت بیمه عمر و امکان سوددهی با پساندازهای کوچک، بهترین انتخاب برای پسانداز بیمه عمر است. همانطور که میبینید بانک و بیمه در کنار هم و مکمل یکدیگرند. پس، داشتن یک حساب بانکی خوب، در کنار یک بیمه عمر با پوششهای مناسب، انتخابی هوشمندانه است.