احکام رستوران ها و تالارهای پذیرایی

پاک و نجس بودن مواد غذایی
 

احکام نجاسات
مسئله1.خوردن و آشامیدن چیز نجس، حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به کودکان در صورتی که ضرر داشته باشد حرام است، بلکه اگر ضرر هم نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید از آن خودداری کند.(1)
مسئله 2. اگر میزبان در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمان ها بگوید، اما اگر یکی از میهمان ها فهمید، لازم نیست به دیگران خبر دهد، ولی چنانچه طوری با آن معاشرت دارد که می داند به واسطه نگفتن خود او هم نجس می شود باید بعد از غذا به آنان بگوید.(2)
بنابراین، اگر رستوران داران متوجه شدند غذایی نجس شده نمی توانند آن غذا را به مشتریان عرضه کنند. حتی اگر برخی از مشتریان مشغول استفاده از چنین غذایی باشند، بر میزبان (رستوران دار و عوامل دست اندرکار) واجب است به آنها اطلاع دهند و قیمت چنین غذایی را هم نباید دریافت کند.

راه ثابت شدن نجاست
 

راه ثابت شدن نجاست آن است که:
1-خود انسان یقین کند و اگر شک یا گمان داشته باشد، لازم نیست دوری نماید.
2-کسی که چیزی در اختیار اوست، بگوید آن چیز نجس است، مثلاً آشپز بگوید لوازم آشپزخانه نجس شده است.
3-دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است و نیز یک نفر عادل هم بگوید بنابر احتیاط واجب باید اجتناب کرد.

نجاسات مواد غذایی
 

هر چند قانون کلی اسلام در اشیاء پاک بودن آنهاست و همه عالم، بجز چند مورد استثنایی، همگی پاک می باشند، ولی از آنجا که ممکن است در تهیه مواد غذایی برخی از آنها نجس شود، آشنایی با برخی از آلودگی ها و نجاساتی که مورد نیاز می باشد لازم می نماید.
مسئله 1.ادرار و مدفوع هر حیوان حرام گوشت که خون جهنده دارد، نجس است. فضله حیوانات کوچک مانند پشه و مگس که گوشت ندارند، پاک است.(3)
مسئله 2. فضله پرندگان حرام گوشت، نجس است.(4)
مسئله 3. گربه و موش پاک اند، ولی ادرار و مدفوع شان نجس است.(5)
سوال: اگر شک داریم که شیئی سیاه رنگ که در غذا دیده شده فضله موش است یا نه، آیا غذا نجس است؟
جواب:در فرض شک، پاک است و تفحص لازم نیست.(6)
سوال:اگر برنج را تازه خیس کرده ایم و فضله موش در آن دیده شد، راه پاک شدن دارد، یا نه؟
جواب: اگر آب نجس به باطن برنج نفوذ نکرده، می شود آن را آب کشید.(7)
سوال: در فرض بالا اگر شک کنیم که آب نجس به باطن رسیده یا نه، چه حکمی دارد؟
جواب: باطن برنج پاک است.(8)
سوال: اگر بعد از پخته شدن برنج و دم کشیدن آن، فضله موش ببینیم و ندانیم هنگام خیس کردن بوده یا بعد از پخته شدن افتاده است، چه حکمی دارد؟
جواب: اگر احتمال می دهید بعد از پخته شدن و تمام شدن آب برنج افتاده، همان جای نجس و مقداری از اطراف آن را بردارید، بقیه پاک است.(9)
سوال: اگر فضله موش یا خون یا نجاست دیگری در آبگوشت و خورشت دیده شود، چه حکمی دارد؟
جواب: آب آبگوشت و خورشت نجس است ولی مواد دیگر اگر در آب نجس نجوشیده و آب نجس در آن نفوذ نکرده، با آب کشیدن پاک می شود.(10)

پی نوشت:
 

1-توضیح المسائل امام، م 141.
2-همان، م 145، غذای نجس را می توان به حیوان داد. (از استفتائات امام ج2، ص 504)
3-همان، م 84.
4-همان، م85، به فتوای برخی از مراجع تقلید، پاک است.
5-همان، م83.
6-همان، م123.
7-همان، م 164.
8-همان، م 165.
9-همان، 129.
10-همان، 164.
 

منبع:نشریه روشنان، شماره12