همه چیز در مورد خشخاش(تریاک)

همه آنچه که باید در مورد تریاک بدانید

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با گیاه خشخاش و فواید و عوارض این گیاه آشنا شوید.

خشخاش(تریاک)

محققان تصمیم به تولید داروی مسکن از مورفین گرفته اند، آن ها می خواهند از این ماده مخدر نوعی داروی کدئین تولید کنند به گونه ای که افراد مصرف کننده را وابسته به دریافت این دارو نکند، آن ها معتقدند در دوسال آینده با دستکاری های ژنتیکی مورفین تولید این محصول امکان پذیر خواهد بود.محققان آمریکایی و کانادایی از تولید مورفین بدون خشخاش خبر دادند. به گفته محققان می‌توان مورفین را از مخمرهایی که دستکاری ژنتیکی شده‌اند تهیه کرد.

این نوع مسکن‌ها به مراتب ارزان‌تر هستند اما نباید خطر قاچاق را هم از یاد برد. بر اساس تحقیقی که در مجله Nature Chemical Biology منتشر شده است محققان به مخمرها یک ژن استخراج شده از چغندر را افزودند. این ژن باعث تبدیل مخمر به تیروزین می‌شود که نوعی اسید آمینه است و از فیبر و کلاژن ساخته شده است. این پروتئین می‌تواند پایه تولید مورفین و سایر مشتقات آن از جمله کدئین باشد. محققان دانشگاه کالیفرنیا و دانشگاه کونکوردیا امید دارند طی 2 سال آینده بتوانند این مخمر را در حد بالا به مسکن تبدیل کنند.تریاک عصاره در هوا خشک شده گل خشخاش است که با تیغ کشیدن به دور کاسبرگ این گل به دست می‌آید.

بیش از ده درصد تریاک را مرفین تشکیل می‌دهد که یک آلکالوئید از نوع اپیویید است. مصرف طولانی مدت و مداوم مرفین باعث مقاوم شدن بدن و به وجود آمدن مقاومت بدنی (تلورانس)، و در نتیجه بروز اعتیاد می‌شود. همچنین مرفین عامل اصلی اختلالات و عوارض جانبی احتمالی است که مصرف طولانی مدت تریاک در بدن ایجاد می‌کند. مرفین از طریق فرایندهای شیمیایی به هروئین تبدیل می‌شود. تریاک بیشتر برای تولید هروئین کشت می‌شود، به طوری که اکثر تریاک وارد شده به کشور آمریکا به اجزای تشکیل دهنده آن تبدیل می‌شود.

در تریاک آلکالوئیدهای دیگری نیز وجود دارد، از جمله؛ کدئین، نارسئین، پاپاورین و نوسکاپین و

تبائین.از قسمتهای دیگر گیاه خشخاش و گیاهان هم‌خانواده آن مواد دیگری با خصوصیات مشابه و ضعیفتر از تریاک به‌دست می‌آیند. کشت خشخاش به‌منظور استفاده غذایی از دانه‌های آن، و کاربرد تریاک برای تخفیف درد و بی‌حسی و همچنین در مراسم مذهبی حداقل از عصر برنز به این سو ادامه داشته‌است. سومریان، آشوری‌ها، مصری‌ها، اهالی جزیره کرت، مینوسیان، یونانیان، رومی‌ها، ایرانیان و اعراب هر یک در معرفی این گیاه نقشی داشته‌اند.

تریاک بیش از همه به‌دلیل خصوصیات ضد درد و بی‌حس کننده آن که موجب می‌شد تا اعمال جراحی ممکن شود، مورد توجه پزشکان و جراحان بود. مصرف تریاک به شکل سنتی آن تا هنگام جنگ داخلی آمریکا ادامه یافت. از آن پس با استخراج مرفین و قابلیت تزریق آن این دارو به مهمترین داروی ضد درد برای مجروحان جنگی تبدیل شد. مرفین هنوز هم پرمصرف‌ترین دارو برای مجروحان جنگی و مصدومان سوانح است. بر اساس یک تحقیق که در سال 1999 انجام شده ایران بیش از هر کشور دیگری با گرفتاری‌های ناشی از مصرف تریاک غیرقانونی روبروست. بر اساس این تحقیق 2٫8 درصد از جمعیت 15 تا 64 سال ایران با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

مهم‌ترین الکالوئید تریاک است که 4 تا 20 درصد تریاک را، تشکیل می‌دهد . این ماده، یک مسکن قوی است که به صورت غیرقانونی نیز در کارگاه‌های زیرزمینی ساخته می‌شود.مرفین، مهم‌ترین آلکالوئید تریاک با ساختار شیمیایی زیر است که در پزشکی، به عنوان مسکن قوی استفاده می‌شود. مرفین در شرکت‌های داروسازی به صورت خالص تهیه می‌شود، ولی روش تهیه آن در کارگاه‌های غیرقانونی با روش تهیه در شرکت‌های داروسازی تفاوت دارد.محصول تهیه غیرقانونی آن -که به روش آشپزخانه‌ای انجام می‌شود- علاوه بر مرفین ممکن است حاوی آلکالوئیدهای دیگر تریاک (به‌جز آلکالوئیدهای نامحلول در آب) نیز باشد.

چون روشی غیراختصاصی برای استخراج آلکالوئیدهای محلول در آب است.برای تهیه مرفین در آشپزخانه‌ها و کارگاه‌ها،اغلب، روش تیومی (Thiomy) و مور (Mohr) که به روش آهک‌زنی (Lime method) معروف است، به‌کار می‌رود.این روش دومرحله‌ای است که در مرحله حل کردن آلکالوئیدها در آب از آب آهک و در مرحله مرفین‌گیری از نشادر (کلرید آمونیوم) استفاده می‌شود. ماده‌ی جامد روی صافی، در مرحله آخر مرفین است که پس از خشک کردن، به عنوان ماده مخدر یا ماده اولیه برای تهیه هرویین استفاده می‌شود . البته ممکن است مرفین را از کاه خشخاش بدون آن‌که آن‌را به تریاک تبدیل کنند، استخراج نمود .

لازم به ذکر است که اگر در مراحل تهیه مرفین، مقدار حرارت زیاد باشد، مرفین می‌سوزد. مرفین سوخته، به هرویین تبدیل نمی‌شود. تفاله‌های جامد و محلولی که در دو مرحله استخراج مرفین به دست آمده‌اند، بسیار بدبو هستند و معمولا در اطراف کارگاه مرفین‌گیری دفن می‌شوند مرفین تهیه شده در آسیای شرقی، پس از استخراج در قالب‌هایی به اوزان چند گرم تا یک کیلوگرم فشرده می‌شد. قالب‌های مرفین، با علائمی همچون OK, 999 مشاهده شده‌اند .

مرفین خالص، پودری سفیدرنگ با کریستال‌های سوزنی است، که کریستال‌های آن زیر ذره‌بین به خوبی قابل مشاهده هستند. اما مرفینی که قاچاقچیان تهیه می‌کنند، به دلیل ناخالص بودن از سفید شیری تا قهوه‌ای، تنوعِ رنگ دارد. این مرفین، به دلیل جذب رطوبت هوا، بیشتر حالت به‌هم چسبیده پیدا می‌کند و بوی تندی شبیه بوی تریاک دارد .برای شناسایی مرفین، می‌توان از معرف شیمیایی مارکیز استفاده کرد. معرف مارکیز در حضور مرفین، از رنگ زرد کاهی به رنگ ارغوانی و سپس بنفش در‌می‌آید .مرفین، در لیست داروهای تحت کنترل و نیز، در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی، قرار دارد.

کاربردهای درمانی

پزشکان و دندانپزشکان شبه‌افیونی‌ها را برای تسکین دادن دردهای حاد یا مزمن ناشی از بیماری، جراحی یا جراحت‌ها تجویز می‌کنند. داروهای شبه‌افیونی همچنین برای تخفیف سرفه متوسط تا شدید و اسهال نیز به کار می‌روند. شبه‌افیونی‌هایی مانند متادون و بوپرونورفین برای معالجه اعتیاد به شبه‌افیونی‌های دیگر مانند هروئین کاربرد دارند.

سوء مصرف و اعتیاد

افراد همچنین برای نشئه شدن و ایجاد سرخوشی به سوءمصرف شبه‌افیونی‌ها می‌پردازند. گرچه در این مورد معمولاً توجه به داروهای غیرقانونی مثل هروئین معطوف می‌شود، اما برخی از داروهای شبه‌افیونی قانونی تجویز شده توسط پزشکان کدئین، هیدرومورفون، اکسی‌کدون، مرفین و... نیز مورد سوءمصرف قرار می‌گیرند.

---------------------------------------------------------------------------

فاکتورهای سوء استفاده

تعریف و توضیح استفاده تفریحی از تریاک ممکن است سخت‌تر از آن چیزی باشد که ما فکر می‌کنیم، زیرا حتی اگر افرادی تریاک را در یک محیط اجتماعی استفاده کنند، ممکن است بدنبال کاهش اضطراب روانی یا درد جسمانی باشند که این امر با استفاده تفریحی از یک دارو یکسان نیست. بعضی از مردم تریاک خشک را می‌بلعند یا نوعی از چایی را می‌نوشند که با دانه یا سر گلهای خشک شده خشخاش درست می‌شود. در قرن نوزدهم چای خشخاش یک نوشیدنی معمول دارویی بود، اما در اوایل قرن بیست و یکم این عادت معمولاً به معتادان تریاک محدود می‌شود.

روش سنتی تفریحی استفاده از تریاک استنشاق دود آن است. حرارت دادن به تریاک بمنظور ایجاد دود می‌تواند محتویات این دارو را کاهش دهد. تریاک از پیش به مراتب ضعیفتر از مواد تصفیه شده حاصل از آن است (مانند مورفین و هروئین (Heroin)). یک مرجع صاحبنظر تخمین می‌زند که میزان داروی فعال استنشاق شده توسط فردی که میزان مشخصی از تریاک را دود می‌کند معمولاً بین 300 تا 400 برابر کمتر از محتویات دارویی موجود در هروئینی با همان وزن است که شخص بخود تزریق می‌کند.

علاوه بر این، درحالیکه کل دُز هروئین مصرفی ممکن است ظرف چند ثانیه جذب شود، مقدار تریاکی به اندازه یک پیپِ پُر، در مدت زمانی بسیار طولانی‌تر کشیده می‌شود و به آهستگی تأثیرات خوش خود را به مصرف کننده خود می‌چشاند. همین امر تأثیر تریاک را بیشتر کاهش می‌دهد. شاعر انگلیسی، ساموئل تیلور کلریج (Samuel Taylor Coleridge) و همچنین توماس دکوینسی (Thomas De Quincey) به دلایل پزشکی مصرف تریاک را آغاز کردند. این دو نفر گزارشهایی کلاسیک از ایجاد توهم و الهام خلاق تحت تأثیر تریاک ارائه کردند.

آن گزارشها و گزارشهای بعدی ممکن است کاملاً درست باشد، اما برای حصول چنین نتایجی لازم است که افراد بطور خاصی نسبت به دارو حساس باشند و صرفنظر از ترغیب دارویی، مستعد چنین تجربیاتی نیز باشند. گاهی اوقات برای افزایش علاقه مصرف کنندگان دود تریاک به فعالیتهای جنسی، به تریاک آرسنیک (Arsenic) اضافه می‌کنند. گزارشهایی وجود دارد که نشان می‌دهد این عمل در میان مصرف کنندگان این ترکیب مسمومیت ناشی آرسنیک ایجاد کرده است.

تریاک خام توقیف‌شده در افغانستان

خوردن و تدخین (دود کردن) دو روش مصرف معمول تریاک هستند. تزریق تریاک بسیار خطرناک است چون بخش‌های نامحلول در آب زیادی دارد و می‌تواند باعث ایست قلبی شود. قبل از خوردن تریاک معمولاً آن را حرارت داده و می‌پزند یا در آب حل کرده و فقط بخش محلول در آب را می‌خورند. چون مرفین و بیشتر آلکالوئیدهای مؤثر تریاک محلول در آب هستند. تدخین تریاک هم به روش‌های مختلفی انجام می‌شود.

برای کشیدن تریاک نباید آن را مثل توتون سوزاند بلکه بایستی حرارت داد تا مرفین و سایر مواد مؤثر موجود در آن تبخیر شود. کشیدن نیز روش‌های بسیار زیادی دارد که استفاده از وافور و ابزارهای چپق‌مانند دیگر و همچنین استفاده از سیخ و سنجاق روش‌های رایج هستند.سوخته تریاک بخش به‌جا مانده از کشیدن تریاک است. با توجه به اینکه هنوز بخشی از مرفین در داخل سوخته باقی‌مانده می‌توان آن را به صورت خوراکی مصرف کرد یا با حل کردن در آب از آن شیره تریاک استحصال کرد.

بوته یا گیاه را کوکنار می‌گویند کوکنار شبیه شقایق است و گل آن تبدیل به قپه اناری شکل می شودو شیره‌ای از قپه بدست می‌آید که ابتدا سفید و بعد به شکل حنایی و سپس به رنگ قهوه‌ای سیاه در می‌آید. قپه بعد از خشک شدن حاوی دانه‌های خشخاش است که بسیار مغذی و خوش‌مزه است. تریاک ماده‌ای صمغ‌مانند است که از تخمدان گل گیاه خشخاش به دست می‌آید و معمولاً به صورت تکه‌ها یا گرد قهوه‌ای تیره عرضه می‌شود و معمولاً تدخین یا خورده می‌شود.

کوکنار یا گوگ نار گیاهی است که در تمام مناطقی که گندم می‌تواند بروید به عمل می‌آید. در دوره قاجار کشت گوگنار در ایران رایج بود. در ایران از آنجا که افیون مخدر بود، در هنگام جراحی (مثلاً بیرون کشیدن تیر از بدن) آن را به بیمار می‌خوراندند تا درد را احساس نکند.یا گاهی افیون را در می می‌ریختند که در این صورت خاصیت مستی بخشی به نهایت درجه می‌رسید. عیاران به این معجون بیهوشانه می‌گفتند و آن را به دشمنان خود می‌خوراندند.

داروهای ترک اعتیاد به تریاک

1. بوپرنورفین (به عنوان ضددرد، مسکن قوی و جایگزین مواد مخدر و اعتیاد آور)
2. شربت تریاک (یک ماده مخدر و مسکن درد و اعتیاد آور)
3. متادون (داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر و اعتیاد آور)
4. حب جدوار (داروی ترک اعتیاد، مسکن قوی و ضد درد با اثرات تقویتی بدون ایجاد وابستگی و اعتیاد)
5. نالوکسان (برای تشخیص و درمان مسمومیت‌ها با مواد مخدر یا کومای ناشی از آن مصرف می‌شود)
6. نالتروکسان (به عنوان داروی کمکی برای درمان اعتیاد به کار می‌رود)

دانه های کلیوی شکل خشخاش

در مورد پوسته کپسول هم گفته شده که طبیعتی سرد و تر دارد و در تسکین سرفه (به همراه عسل) و درد های گرم به شکل موضعی یا خوراکی مفید است. همچنین برای رفع علائم آسم و درمان برونشیت مفید دانسته شده که برای این مورد اخیراً دارویی از این پوسته ها تهیه شده و با همین کاربرد در برخی داروخانه ها موجود است. با این حال افراد باید متوجه باشند که برای افرادی که مزاج سرد دارند ممکن است با این دارو اثر عکس مشاهده کنند.

این دارو اثر خواب آوری خوبی هم دارد اما باید از مصرف مداوم آن خودداری کرد چون ممکن است باعث اعتیاد شود. مصرف دراز مدت آن باعث از بین رفتن اشتها می شود و اعضای بدن را سست می کند و همچنین ممکن است موجب ایجاد حالت فراموشی و از بین رفتن نیروی جنسی شود.گفته شده که ریشه گیاه هم باعث کاهش فشار خون می شود.
برای جوشانده گل های گیاه هم اثر ضد دردی ادعا شده است.
در مورد سوخته ی تریاک هم گفته شده که مالیدن آن باعث بهبود گزیدگی عقرب می شود و مالیدن آن روی سینه با پیه بز باعث رفع آسم و تنگی نفس می شود و جوشاندن آن در آب نارنج باعث رفع ریزش موی غیر هورمونی می شود.

---------------------------------------------------------------------------

عوارض جانبی گیاه خشخاش

مصرف 200 میلی گرم مرفین می تواند منجر به مرگ گردد. اگر حساب کنیم که تریاک دارای حدود 20 درصد مرفین باشد یعنی یک گرم تریاک مصرف شده به صورت خوراکی می تواند باعث مرگ یک فرد بالغ شود (در افراد نابالغ دز منجر به مرگ کمتر از این مقدار است). اثرات جانبی دیگر آن شامل سقط جنین، کاهش دهنده میل جنسی، توهم زا، منقبض شدن کولون، یبوست، سرگیجه، ضعف عمومی، سر درد، افزایش دمای بدن، خارش پوست، راش (التهاب منطقه ای پوست به شکل دانه های قرمز)، لرزش دست ها و ایجاد حساسیت است.

در صورت مصرف بیش از حد ابتدا ظرفیت های ذهنی کاهش می یابد و باعث بروز میوز (تنگی مردمک چشم)، کندی ضربان قلب، کندی تنفس و در مراحل بعدی می تواند منجر به علائمی مثل مشکل شدید تنفسی، سیانوز (کبودی پوست در اثر کمبود اکسیژن)، اسپاسم (انقباض غیر ارادی عضلات)، از بین رفتن حرکت روده ها، تهوع و ادم مغزی و ریوی شود. برای رفع علائم مسمومیت باید بعد از تخلیه معده از زغال فعال برای جذب مواد باقی مانده استفاده نمود و در ادامه با بازگرداندن تعادل الکترولیت هاست. این درمان ها بایستی تحت نظارت پزشکی و در مراکز مجهز انجام شود. نالوکسون هم آنتی دت (پادزهر) این فرآورده است.
f. منع مصرف: مصرف فرآورده های حاوی مرفین و آلکالوئید های تریاک در حاملگی، دوران شیردهی، بیماری هایی که با کاهش عملکرد دستگاه تنفسی همراه است، التهاب لوزالمعده، زخم کولون، افزایش فشار داخل جمجمه، هپاتیت حاد و کولیک های صفراوی ممنوع است. درباره مصرف در بیمارانی که دچار بیماری های آدیسون و یا هایپر تیروئیدیسم (بیش فعالی غده تیروئید) هستند، به دلیل اثری که تریاک در مهار دستگاه عصبی مرکزی دارد باید با احتیاط صورت گیرد.
g. در حاملگی و شیر دهی: به علت عبور از جفت و اثر سقط کننده و همچنین ترشح در شیر مادر ممنوع می باشد.

خواهشمندیم اگر سوال یا نکته‌ای برای مطلب خشخاش

در ذهن شما باقی مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

منبع:ویکی پدیا

---------------------------------------------------------------------------

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی