روزنامه قانون - دنیا عباسی کسبی: خبر عجیب تلاش ایرانیان برای پناهنده شدن به کشورهای اروپایی از طریق سفر به کشور صربستان، شاید مهم ترین خبر حوزه گردشگری در سال جدید بود.در واقع منبع اصلی این خبر، گزارشی بود که در روزنامه آلمانی «فرانکفورتر آلگماینه» به چاپ رسید که در آن به لغو ویزای ورود به صربستان برای ایرانی‌ها از شهریور سال 96 اشاره کرده و ضمن یادآوری سفر بیش از 6 هزار نفر ایرانی به این کشور از آن تاریخ، به موضوع قاچاق انسان و پناهجویان به اروپا از طریق کشور صربستان اشاره داشته است. پناهجویانی توانسته‌اند از طریق مسیر بالکان و کشورهای مجارستان، کرواسی، بوسنی یا رومانی، خود را به کشوری در اروپای غربی برسانند و این امر موجب نگرانی دولت های اروپایی بود.
صربستان کجاست؟
اما چرا صربستان به دروازه ورود ایرانیان به اروپا تبدیل شده است؟به طور کلی باید در خصوص موقعیت این کشور گفت که صربستان در مرکز جنوب خاوری اروپا قرار گرفته که توانسته بخش جنوبی جلگه پانونی و جنوب شبه‌جزیره بالکان را در بربگیرد. این کشور با مجارستان در شمال، رومانی و بلغارستان در شرق، جمهوری مقدونیه و مونته‌نگرو در جنوب، کرواسی و بوسنی و هرزگوین در غرب هم‌مرز است.
به طور حتم نام این کشور برای بسیاری افراد یادآور جنگی است که سال ها با آن دست به گریبان بودند و تصویر چندان مطلوبی در ذهن افراد از صرب ها نقش نبسته است اما پس از سفر به این کشور تمام یا بخش مهمی از تصورات قبلی خویش را در رابطه با ویژگی های مردم این سرزمین دور خواهند ریخت .
صرب‌ها، مردمانی خندان و میهمان نواز
در سفری که به صربستان و شهرهای مختلف آن داشتم، اولین ویژگی و خصوصیتی که از صرب‌ها همچنان در ذهنم نقش بسته ، فرهنگ کمک به افراد مختلف و مسافران و میهمان نوازی است. در ساده ترین شکل آن هر زمان و در هر گوشه از شهر چنانچه نقشه ای را از جیب خود در آورده و به دنبال یافتن مکانی در آن باشید، بسیاری افراد که از کنارتان عبور می‌کنند با تمام مشغله های کاری و روزانه خویش، با رویی گشاده برای کمک و یاری رساندن پیش قدم می شوند؛ درحالی که بیشتر صرب‌ها به دلیل آنکه در مدارس‌شان خط و زبان انگلیسی تدریس نمی شود، توانایی چندانی به صحبت با زبانی به غیرانگلیسی ندارند. اما با همه این شرایط تمام تلاش خود را با صبوری و لبخند برای کمک و یاری رساندن به کار می‌بندند .
برف و سرمایی که آزار دهنده نبود
به نظر بسیاری کارشناسان گردشگری، بهترین فصل سفر به کشور صربستان، تابستان و به ویژه شهریور است. اما باید پذیرفت که فصل سرد این کشور نیز دارای ویژگی های خاص و منحصر به فرد خودش است که برای تجربه کردن چندان بد نیست. در واقع از نظر طبیعی رودخانه مشهور دانوب در یک سوم کشور صرب‌ها جاری شده و به دلیل همین امر حتی سرسبزی در زمستان‌ها و اوایل بهار آن نیز به خوبی مشهود است و می توان آن را کشوری سرسبز و حاصلخیز دانست که 27 درصد آن پوشیده از جنگل است. وجود دشت های وسیع و حاصلخیز و آب و هوای مناسب، این کشور را به یکی از مراکز تولیدات کشاورزی در منطقه تبدیل کرده است.
یادگارهای دوران عثمانی
با نگاهی به تاریخ این کشور باید گفت که صربستان به همراه مقدونیه، مونته‌نگرو و بوسنی و هرزگوین از سال 89 میلادی زیر سلطه امپراتوری عثمانی رفت و پس از چهار سده در سال 1912 به دنبال جنگ کوزوو به آزادی دست یافت و بعد از آن به‌عنوان یکی از جمهوری‌های سه‌گانه، همراه با کرواسی و اسلوونی، پادشاهی یوگسلاوی را تشکیل داد که این حکومت نیز تا سال 1945 و به قدرت رسیدن تیتو ادامه داشت. مهاجرت صرب‌ها به سوی مناطق غربی‌تر به دنبال ورود ترک‌های عثمانی صورت گرفت و اولین هسته‌های تداخل و تلفیق در جهت یوگسلاوی کنونی از همین زمان آغاز شد.بنابراین با توجه به سلطه عثمان ها بر صربستان می‌توان در همه مکان‌های این کشور، تاثیر تاریخ و فرهنگ عثمانی را بر هنر معماری و شهرسازی آن به خوبی درک کرد و شاید همین‌که واحد پول این کشور دینار است، خود گویای همین موضوع باشد.
اما بیشترین تاثیر را می‌توان در پایتخت آن، بلگراد مشاهده کرد. بلگراد در سال 1521 به‌دست نیروهای عثمانی اشغال و از آن تاریخ تا سال 1841 ضمیمه آن امپراتوری بود. در این سال بلگراد در خلال نبردهای عثمانی و اتریش از ممالک عثمانی جدا شد و به امپراتوری اتریش-مجارستان پیوست. پس از فروپاشی امپراتوری اخیر در سال 1918 تا 2003 بلگراد، پایتخت یوگسلاوی بود.
شهر زیبا ی نووی ساد
در سفر به این کشور شاید بیش از همه پایتخت آن یعنی بلگراد نظر گردشگران را به خود جلب کند اما در شمال همین پایتخت و با فاصله زمانی حدود یک ساعت و سی دقیقه به شهر نووی ساد رسیدم. این شهر یکی از زیباترین شهرهای صربستان بوده و نام آن در زبان صربی به معنی «کوچ‌نشین نو» است. این شهر در منطقه وویوودینای صربستان واقع شده و مرکز آن به حساب می‌آید. نووی‌ساد پس از بلگراد، پایتخت صربستان، دومین شهر بزرگ به حساب آمده ودرکنار رود دانوب و نزدیک به کوه‌های Fruška Gora واقع شده است. این شهر جوان که با استانداردهای اروپایی و در سال 1964 میلادی توسط تاجرهای صربستانی ساخته شده است، با توجه به موقعیت مناسب خود، تبدیل به مرکز تجاری آن زمان شده بود و هم‌اکنون نیز نقش مهمی را در اقتصاد صربستان ایفا می‌کند.
نووی ساد، فضای بسیار دوست‌داشتنی و آرامی داشته و پارک‌های متعددی نیز دارد که اهالی در آنجابه استراحت می‌پردازند. شاید بتوان گفت که معروفیت بیشتر نووی‌ساد به دلیل برگزاری فستیوال موسیقی اگزیت (Exit) در آن است که یکی از مشهورترین فستیوال‌های کشور صربستان به شمار می‌رود. نووی ساد، شهری شاد و مورد علاقه جوانان است و با رقص و موزیک، سرگرمی‌های بسیار و زندگی‌های شبانه در صربستان شناخته می‌شود. افسانه‌ها و داستان‌های بسیاری در رابطه با این شهر وجود دارند و مردمان بسیاری در سال‌های مختلف در آن زندگی کرده‌اند. نووی ساد میزبان بناهای تاریخی متعددی است. یکی از این بناها قلعه پترووارادین (Petrovaradin) است که فستیوال اگزیت نیز در آن برگزار می‌شود. قلعه‌ای که در طول تاریخ هیچ گاه فتح نشده است و نماد شهر نووی ساد به حساب می‌آید.
مردم شهر نووی ساد بسیار خونگرم و میهمان‌نواز بوده و با شما به نوعی رفتار می‌کنند که گویی به خانه و شهر خود آمده‌اید. این شهر در کنار رود دانوب قرار دارد و مسافران و گردشگران بین‌المللی فراوانی در بندر آن توقف می‌کنند. در سفر به نووی ساد، بازدید از مرکز تاریخی شهر نباید فراموش شود؛ چرا که در این قسمت از شهر ساختمان‌های با شکوهی متعلق به قرن نوزدهم وجود دارند که نظیر آن‌ها را در کمتر مکان دیگری می‌توان مشاهده کرد. نکته جالب در رابطه با نووی ساد، این است که در سال 2007 این شهر و شهر اراک ایران به عنوان خواهرخوانده معرفی شدند.
تنها تابلو به زبان فارسی در بلگراد
در صربستان و شهرهای آن به ندرت می‌توان تابلویی را به غیر از خط و زبان صربی مشاهده کرد اما در وسط چمن حیاط ترمینال اتوبوس رانی شهر بلگراد، تابلویی به زبان فارسی نصب شده که از ایرانیان خواسته داخل چمن استقرار پیدا نکنند .
آنچه که در نوشتار این تابلو مشهود است، به‌هم ریختگی فعل و فاعل آن است که به طور حتم به کمک مترجم‌های اینترنت از صربی به فارسی ترجمه شده اما در پایان سفرم، برایم جای سوال بود که چرا به گونه ای با طبیعت و شهرهای‌مان رفتار می‌کنیم که در سرزمین‌های دیگر نیز برای تذکر و یادآوری های مسائل زیست محیطی و طبیعی تلاش می‌کنند حداقل به زبان فارسی یادآور تذکرات لازم باشند.