بیماری سفلیس چیست، چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟
سفلیس یک بیماری مقاربتی است که توسط باکتری به نام ترپونما پالیدوم ایجاد می شود و توسط آزمایش خون تشخیص داده می شود. سفلیس از طریق توالت فرنگی، دستگیره در، استخر های شنا، وان حمام، لباس مشترک و یا ظروف غذا منتقل نمی شود.
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با طرز تهیه بیماری سفلیس آشنا شوید.
سیفلیس یا سفلیس ( Syphilis)
نوعی بیماری آمیزشی است که از باکتری ترپونما پالیدوم ناشی می‌شود. اولین بار فریتز شادین و اریش هوفمان در سال 1905 باکتری‌ای را که باعث این بیماری می‌شود، یعنی ترپونما پالیدیوم را شناسایی کردند. سیفلیس می‌تواند در یکی از این چهار مرحله اولیه، ثانویه، نهفته و سوم ظاهر شود. سیفلیس اولیه از طریق ارتباط مستقیم جنسی با زخم‌های عفونی شخص مبتلا به این بیماری عارض می‌شود. سیفلیس ثانویه به شیوه‌های مختلفی ظاهر می‌شود و علایم آن غالباً پوست، غشاء مخاطی و غدد لنفاوی را درگیر می‌کند.
در سیفلیس نهفته عفونت با استفاده از سرم‌شناسی شناسایی می‌شود و در آن علایم بیماری مشاهده نمی‌شود. مرحله سوم به سه شکل دمل سیفلیسی، سیفلیس عصبی متاخر و سیفلیس قلبی–عروقی تقسیم می‌گردد و در یک سوم افراد آلوده‌ای که تحت درمان قرار نمی‌گیرند بروز می‌کند. همچنین ابتلا به سیفلیس به صورت مادرزادی نیز می‌تواند در دوران بارداری یا هنگام زایمان رخ دهد و دو سوم نوزادان سیفلیسی بدون علایم این بیماری به دنیا می‌آیند.
راه اصلی انتقال سیفلیس آمیزش جنسی است؛ اما می‌تواند در دوران بارداری یا هنگام زایمان هم از مادر به جنین منتقل و منجر به سیفلیس مادرزادی شود. این بیماری می‌تواند با بوسه‌زدن بر روی محلی در نزدیکی زخم و نیز از راه دهانی، مهبلی و نزدیکی مقعدی، انتقال یابد، اما نمی‌تواند از طریق صندلی توالت، فعالیت‌های روزانه، وان‌های داغ یا استفاده مشترک از ظروف غذا یا لباس منتقل شود. سیفلیس معمولاً با زخم‌های بدون درد روی اندام تناسلی یا در دهان یا مقعد (عفونت اولیه) شروع می‌شود.
پس از این مرحله باکتری‌ها ممکن است تا سالها در بدن به صورت نهفته و غیرفعال باقی‌مانده و پس از آن دوباره فعال شده و مرحله بعدی سیفلیس بروز کند؛ بنابراین تشخیص بالینی سیفلیس در ابتدای بیماری دشوار بوده و تأیید ابتلا به این بیماری، از طریق آزمایش خون یا با بررسی میکروسکوپی امکان‌پذیر است.
پرهیز از تماس فیزیکی با شخص مبتلا و همچنین استفاده صحیح از کاندوم در کاهش خطر انتقال سیفلیس مؤثر است، همچنین می‌توان از طریق غربالگری مادران در طول دوران بارداری و درمان کسانی که مبتلا هستند، از ابتلای نوزادان به سیفلیس مادرزادی پیشگیری کرد. سیفلیس را می‌توان به طور مؤثری با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تنها در سال 1999، 12 میلیون مورد جدید آلوده به سیفلیس مشاهده شد که بیش از 90٪ آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کردند.
اگرچه در دهه 1940 به دنبال استفاده گسترده از پنی‌سیلین میزان ابتلا به سیفلیس کاهش چشم‌گیری داشت، اما پس از آغاز هزاره سوم در بسیاری از کشورها میزان ابتلا افزایش یافته است. در مبتلایان به سیفلیس، به دلیل وجود زخم‌هایی روی آلت تناسلی و یا لب و زبان، احتمال آلودگی به ویروس HIV در طی تماس جنسی افزایش می‌یابد.
علایم شایع سیفلیس یا سفلیس
مرحله اول (مسری؛ 6-3 روز پس از تماس ظاهر می‌شود):یک زخم قرمز و بدون درد (شانکر) بر روی دستگاه تناسلی، دهان یا مقعد. این زخم معمولاً در مردان آلت تناسلی و در زنان مهبل یا گردن رحم را درگیر می‌کند.
مرحله دوم (مسری؛ 6 هفته یا بیش از 6 هفته پس از ظهور شانکر آغاز می‌گردد):بزرگی غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران، سردرد، بثور بر روی پوست و غشاهای مخاطی آلت تناسلی، مهبل یا دهان. بثور برآمدگی‌های کوچک، قرمز و پوسته‌دهنده دارد. تب (گاهی اوقات)
مرحله سوم (غیرمسری؛ ممکن است سالها پس از مراحل اول و دوم ظاهر شود):زوال ذهنی، ناتوانی جنسی، عدم تعادل، عدم احساس یا تیرکشیدن درد در اندام‌های تحتانی، بیماری قلبی.
علل بیماری سفلیس
میکروب عامل عفونت در هر دو نوع، تروپونما پالیدوم است. نوع مادرزادی از طریق جریان خون به جنین منتقل می‌گردد. نوع مسری با تماس جنسی نزدیک با فرد مبتلا به سیفلیس در مراحل اول و دوم منتقل می‌شود.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
شرکای جنسی متعدد، فعالیت جنسی بین مردان همجنس باز.
--------------------------------------------------------------------------------------
علائم بیماری سفلیس
بیماری باعث ایجاد یک زخم در محل عفونت می گردد. باکتری با گذشت زمان موجب آسیب به ارگان های زیادی می شود. متخصصین سیر بیماری را به چهار مرحله اولیه ، ثانویه، پنهان ، ثالثیه، تقسیم می نمایند. یک فرد آلوده که درمان نشود، طی دو مرحله اول باعث انتقال عفونت به دیگران می گردد که اغلب یک یا دو سال به طول می انجامد. در مراحل پایانی ، یک سفلیس درمان نشده مسری نیست ولی باعث مشکلات قلبی جدی، اختلالات ذهنی، کوری، اختلالات عصبی و مرگ می گردد.
سفلیس اولیه
علامت اولیه سفلیس، زخمی به نام شانکر می باشد. شانکر 10 روز تا 3 ماه بعد از آلودگی ایجاد می شود اما اغلب در 6-2 هفته اول بروز می نماید. چون شانکر ممکن است بدون درد باشد و یا داخل بدن ایجاد شود بیماران به آن توجهی نمی کنند. شانکر اغلب در قسمتی از بدن که در تماس با زخم شریک جنسی آلوده بوده ظاهر می شود . این قسمت ها شامل آ لت مردانه و زنانه می باشد.شانکر همچنین می تواند به مدخل رحم ، زبان ، لبها و دیگر اعضای بدن نیز انتشار یابد.شانکر با یا بدون دارو در طی چند هفته ناپدید می شود. در صورت عدم درمان طی مراحل اولیه حدود 3/1 افراد وارد مرحله مزمن می شوند.
سفلیس ثانویه
یک لکه پوستی با زخم قهوه ای به اندازه یک سکه کوچک نشانه مرحله مزمن سفلیس می باشد. این لکه پوستی 6-3 هفته بعد از ظهور شانکر در هر قسمتی از بدن ظاهر می شود. اگر چه این لکه ممکن است کل بدن را درگیر نماید، اغلب در کف دست و پا ظاهر می شود. به علت حضور باکتری فعال در زخم ها هرگونه تماس جنسی یا غیرجنسی منجر به انتشار عفونت می شود. لکه پوستی در طی چندین هفته یا ماه بهبود می یابد.
دیگر علائم عبارتند از : تب خفیف، خستگی ، سردرد، گلودرد، ریزش موی ناحیه ای و تورم غدد لنفاوی در سراسر بدن بیمار. این علامت می توانند بسیار خفیف بوده و مانند شانکر در طی درمان ناپدید شوند. علائم سفلیس ثانویه ممکن است طی یک تا دو سال از بیماری ظهور یافته و سپس ناپدید شوند.
سفلیس نهفته
در صورت عدم درمان ، فرد وارد مرحله نهفته بیماری می شود. در این مرحله مسری نیست و علائمی نیز ندارد.
سفلیس ثالثیه
حدود یک سوم از افرادی که در مرحله ثانویه بیماری قرار دارند وارد مرحله پر عارضه ثالثیه
می شوند. در این مرحله باکتری به ارگان هایی نظیر قلب، چشم ها، سیستم عصبی، استخوان ها، مفاصل و سایر نقاط بدن صدمه می رسانند. ممکن است این مرحله چندین سال و حتی برای دهه ها به طول بیانجامد.این مرحله از بیماری ممکن است منجر به بیماریهای مغزی، کوری و دیگر مشکلات عصبی، مشکلات قلبی و مرگ منتهی گردد.
--------------------------------------------------------------------------------------
تشخیص سفلیس
گاهی اوقات سفلیس « مقلد بزرگ » نامیده می شود. زیرا علائم اولیه بیماری مشابه بسیاری از بیماری های دیگر است. افراد فعال از نظر جنسی با ظهور هرگونه ضایعات پوستی و زخم ناحیه تناسلی باید بلافاصله به پزشک مراجعه نمایند.افرادی که به سبب دیگری بیماری های منتقله جنسی « نظیر سوزاک » تحت درمان هستند باید از نظر سفلیس نیز تست شوند.
--------------------------------------------------------------------------------------
روش های تشخیص سفلیس
1) شناخت علائم و نشانه ها ی بیمار
2) آزمایش نمونه خون
3) شناسایی باکتری از طریق میکروسکوپ
تست خون شواهدی از عفونت را آشکار می سازد اگر چه گاهی اوقات تا سه ماه بعد از آلودگی به طور کاذب منفی می شود. موارد مثبت کاذب نیز در برخی موارد رخ می دهند.
--------------------------------------------------------------------------------------
درمان سفلیس
آزمون‌های تشخیصی می‌توانند شامل بررسی‌های آزمایشگاهی مثل آزمون سرمی خون جهت سیفلیس، بررسی میکروسکوپی ترشح حاصل از شانکرو بررسی مایع نخاعی باشند. بعد از درمان، آزمونها تکرار می‌گردند. تمام افراد درگیر باید درمان دریافت نمایند. پس از درمان هر ماه به مدت 6 ماه بررسی‌های آزمایشگاهی را برای کنترل عود، تکرار کنید.
داروها
در صورت نداشتن آلرژی، پنی‌سیلین تزریقی و اگر نتوان از پنی‌سیلین استفاده کرد، سایر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند اثر بخشی یکسانی داشته باشند. در صورت لزوم داروهای موضعی جهت علایم پوستی.
فعالیت
تا وقتی معالجه شوید از مقاربت جنسی بپرهیزید. سپس در طی مقاربت جنسی از کاندوم‌های لاستیکی استفاده کنید.
رژیم غذایی
رژیم غذایی خاصی ندارد.
--------------------------------------------------------------------------------------
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید:
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم سیفلیس را داشته باشید. اگر در حین یا پس از درمان، موارد زیر رخ دهند: تب، بثور پوستی، گلودرد یا تورم مفاصل مثل مچ‌پا یا زانو. اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شده‌اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اگر یک بار دچار سیفلیس شده‌اید و در سال گذشته چکاب (معاینه کامل) پزشکی نکرده‌اید. اگر با فرد مبتلا به سیفلیس تماس جنسی داشته‌اید.
--------------------------------------------------------------------------------------
پیشگیری از بیماری سفلیس چگونه است؟
- برای کاهش احتمال ابتلا به سفلیس موارد زیر را به یاد داشته باشید:
- از تماس نزدیک با افراد آلوده به این عفونت بپرهیزید.
- اگر شما از آلوده و یا سالم بودن شریک جنسیتان مطمئن نیستید حتما از کاندوم استفاده کنید.
--------------------------------------------------------------------------------------
چشم انداز پزشکی برای افراد مبتلا به سفلیس چگونه است؟
سفلیس یک بیماری قابل تشخیص و قابل درمان بوده و پیشرفت پزشکی در این زمینه قابل توجه است. با این حال اگر درمان به تاخیر بیافتد ممکن است حتی پس از درمان هم آسیب های دائمی به قلب و مغز وارد شود.
کاربر گرامی لطفا نظرات خود را در مورد مطالب دلگرم بیان نمایید.
منبع:ویکی پدیا
--------------------------------------------------------------------------------------
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
