سرویس فرهنگی فردا؛ احسان سالمی: خبر انتشار آلبوم موسیقی «رگ خواب» در آخرین روزهای اسفندماه امسال اتفاق جالبی بود که تقریبا در سینمای ایران بی‌سابقه بود. هرچند که تاکنون آلبوم‌های موسیقی مختلفی با استفاده از موسیقی‌های متن آثار سینمایی منتشر شده‌اند ولی این اتفاق همواره به طور معمول پس از اکران عمومی فیلم‌ها در سینما به وقوع می‌پیوست ولی در موردی نادر، سازندگان موسیقی متن «رگ خواب» تصمیم گرفتند تا این قطعات را پیش از نمایش عمومی این فیلم و در قالب یک آلبوم رسمی منتشر کنند.
دلیل اصلی این اتفاق بدون شک با انتشار نسخه کم‌کیفیت یکی از قطعات فیلم «رگ خواب» با عنوان «آهای خبردار» در فضای مجازی بی‌ارتباط نیست. قطعه‌ای که نسخه کم‌کیفیت آن هم مورد استقبال بالای مخاطبان قرار گرفت و بلافاصله پس از نمایش فیلم در برج میلاد توسط کاربران فضای مجازی دست به دست می‌شد.
اما انتشار زودهنگام این آلبوم بهانه‌ای شد تا نگاهی به مهم‌ترین و ماندگارترین آلبوم‌های موسیقی سینمای پس از انقلاب داشته باشیم. آثاری که بسیاری هنوز هم پس از گذشت سال‌ها در حافظه مردم جا خوش کرده‌اند و در مناسبت‌های مختلف از رادیو و تلویزیون پخش می‌شوند.
یار دبستانی من
«از فریاد تا ترور» اولین فیلم پس از انقلاب بود که موسیقی متن آن در ذهن‌ها ماندگار می‌شد. ترانه «یار دبستانی من، با من و همراه منی» اثری که اولین بار فریدون فروغی آن را خواند ولی شرایط پیش آمده در آن سال‌ها باعث شد که سازندگان این اثر از جمشید جم درخواست کنند تا آن را دوباره برای تیتراژ فیلم‌شان بخواند.
البته این ترانه درسال‌های بعد به عنوان سرودی تهییج‌کننده با پیام و کاربرد سیاسی و اجتماعی مقبولیست یافت و بسیاری از گروه‌ها و جریانات سیاسی در مقاطع مختلف از آن استفاده کردند.
ما دلشدگان خسرو و شیرین پناهیم
«دلشدگان» ساخته ماندگار علی حاتمی دیگر اثری بود که با ترانه خود توانست در ذهن مخاطبان ماندگار شود. اثری که محمدرضا شجریان آن را خواند و حسین علیزاده آهنگساز آن بود. شعری با مطلع «ما دلشدگان خسرو و شیرین پناهیم/ ما کشته آن مه رخ خورشید کلاهیم...» که فریدون مشیری آن را سروده بود و پخش آن همراه با این فیلم با استقبال بالایی روبرو شد تا آن‌جا که آلبوم موسیقی دلشدگان نیز به سرعت وارد بازار شد و در زمره پرفروش‌ترین آلبوم‌های آن سال قرار گرفت.
مادر من تو یاری یاور من
فیلم‌های کودک معمولا به واسطه استفاده بیشتر از موسیقی برای جذب مخاطبان خود، شانس بیشتری برای عرضه اندام در این حوزه دارند. «خواهران غریب» ساخته کیومرث پوراحمد نیز یکی از همین آثار بود. اثری با بازی ماندگار زنده‌یاد خسرو شکیبایی که ناصر چشم‌آذر آهنگساز آن بود.
هنوز هم پس از سال‌ها بسیاری از مردم کشورمان با شنیدن ترانه زیبای «مادر من، مادر من/ تو یاری و یاور من/ مادر چه مهربونه، درد منو می‌دونه/ بی‌عذر و بی‌بهونه، قصه برام می‌خونه» که مرحوم شکیبایی آن را می‌خواند، یاد خاطرات شیرین خواهران دوقلویی می‌کنند که داستانشان در آن زمان بر دل بسیاری از کودکان و نوجوانان ایرانی نشست.
ترانه این فیلم پس از درگذشت خسرو شیکیبایی بارها در برنامه‌های مختلفی که به یاد او برگزار شد، مورد استفاده قرار گرفت.
پر پرواز منو ازم نگیر!
«پر پرواز» یکی دیگر از آثاری بود که ترانه‌های ماندگاری در قالب یک اثر سینمایی برای مخاطبانش به یادگار گذاشت. اثری که شادمهر عقیلی بازیگر نقش اصلی آن بود و در آن نقش خواننده جوانی را بازی می‌کرد که آثارش مجوز نمی‌گیرند و به همین دلیل تصمیم می‌گیرد از ایران خارج شود؛ اتفاقی که چند سال بعد در واقعیت به وقوع پیوست!
ترانه‌های این فیلم بعدها در قالب آلبومی با همان نام منتشر شد که دو ترانه «علامت سوال» و «پر پرواز» از جمله قطعات بسیار معروف این آلبوم هستند که پس از انتشار تا مدت‌ها مورد توجه مخاطبان بودند.
من با زخم زبونات رفیقم
سنتوری اثری از داریوش مهرجویی بود که بر خلاف «پر پرواز» خسرو معصومی این بار به جای پرداختن به مشکلات زندگی یک خواننده جوان، سعی کرده بود تا از صدای خواننده جوان دیگری برای جذاب‌تر کردن فضای اثرش استفاده کند. مهرجویی با دست گذاشتن بر محسن چاوشی هم باعث پرسروصدا تر شدن اثرش شد و هم مسیر مشهور شدن چاوشی را هموارتر کرد.
محسن چاوشی با خواندن قطعه «سنگ صبور» در این فیلم به شهرت بسیاری رسید. اثری که دست کمی از ترانه مشهور «کجایی» که او سال پیش برای سریال شهرزاد خواند نداشت و برای چاوشی باعث محبوبیتی مضاعف شد.
با من صنما دل، دل، دل، یک دله کن!
همایون شجریان و سهراب پورناظری قبل از آن که در ساخت موسیقی رگ‌خواب باهم همکاری کنند، تجربه‌ای مشابه را با «حمید نعمت‌الله» در فیلم سینمایی آرایش غلیط پشت سرگذاشته بودند. حاصل این همکاری تولید یک اثر موسیقایی پرانرژی و متفاوت بود که پس از نمایش عمومی فیلم به همراه چند قطعه دیگر در قالب آلبومی با همین نام منتشر شد.
شعر این اثر برگرفته از یکی از غزلیات معروف مولوی با مطلع «با من صنما دل یک‌دله کن؛ گر سر ننهم، آنگه گله کن» است.
عزیزم کجایی، دقیقا کجایی؟
سریال شبکه نمایش خانگی شهرزاد هم با وجود آن که در قالبی غیرسینمایی جای داشت ولی قطعات موسیقی خوانده شده برای آن مورد استقبال بسیاری از مخاطبان قرار گرفت. محسن چاوشی که خوانندگی اغلب قطعات تولید شده برای این اثر را برعهده داشت؛ توانست با انتشار ترانه «کجایی» گستره مخاطبان شهرزاد را چندین برابر کرد.
هر چند که قرار بود ترانه‌های خوانده شده برای این سریال در قالب آلبومی جداگانه منتشر شود ولی حواشی پیش آمده برای تهیه‌کننده آن باعث شد که این کار به تعویق بیفتد.
