سعیده نوباوه
فرایند کاهش وزن
به منظور کاهش حدود نیم کیلو از وزن بدن، باید 3500 کالری کمتر وارد بدن شود یا بیشتر سوزانده شود. در واقع برای رسیدن به این هدف در پایان یک هفته، شما باید روزانه 500 کالری کمتر مصرف کنید. شاید این عدد از نظر شما قابل توجه نباشد، اما این میزان زیاد است! اکثر افراد معمولی روزانه 1500 الی 2500 کالری مصرف میکنند. شاید حذف یک وعده غذایی باعث شود شما مثلا 600 کالری کمتر وارد بدنتان شود، اما پس از گذشت چند ساعت آنقدر گرسنه میشوید که برای جبران آن بدون فکر کالری بیشتری مصرف میکنید. در نتیجه به جای کاهش وزن، برعکس دچار افزایش وزن میشوید. علاوه بر این مسئله، تغییر عملکرد متابولیسم یا سوخت و ساز بدن است که مانع از کاهش وزن میشود.
عملکرد سوخت و ساز بدن
در کوتاه مدت، حذف وعدههای غذایی موجب بیشتر خوردن در وعده بعدی میشود. اما حتی اگر شما جزء افرادی باشید که در وعده بعد نیز کالری کمی مصرف کنید، آثار این روش غلط در بلند مدت چیست؟ تاثیر آن بر سیستم سوخت و ساز بدن است. سیستم سوخت و ساز بدن مسئول تبدیل کالری به انرژی و وظیفه آن ایجاد تعادل بدن است.
هنگامیکه غذایی وارد بدن ما میشود، سیستم سوخت و ساز بدن فعالیت خود را آغاز میکند و از کالریهای ذخیره شده برای هضم غذا استفاده میکند. با حذف وعدههای غذایی، سیستم سوخت و ساز استراحت میکند و فعالیت آن کاهش مییابد. اگر حذف وعدههای غذایی ادامه پیدا کند، سیستم سوخت و ساز تنبل میشود و حتی در مواقعی که غذایی وارد بدن میشود نیز کارایی لازم را نخواهد داشت. در نتیجه پس از مصرف غذا، برای هضم آن از چربیها و کالریهای ذخیره شده کمتر استفاده میشود. نتیجه این چرخه نامطلوب چیزی جز افزایش وزن در بلند مدت نیست.
کاهش انرژی در طول روز
وعدههای غذایی بر اساس نیاز بدن ایجاد شدهاند. تصور نکنید که خوردن سه وعده غذایی اصلی در طول روز یک عادت است و میتوان آن را تغییر داد. این سه وعده غذای اصلی و میان وعدهها همگی ناشی از نیاز بدن ما به دریافت کالری پس از گذشت چند ساعت هستند. البته رعایت تعادل در مصرف این وعدهها و نوع مواد مصرفی اهمیت بسیاری دارند.
تحقیقات اخیر نشان میدهند افرادی که یک یا چند وعده غذایی خود در طول روز را حذف میکنند انرژی کمتری دارند. این تحقیقات که توسط محققان دانشگاه کلمبیا صورت گرفته است نشان میدهد این کاهش انرژی ناشی از حذف یک وعده غذایی باعث میشود در بلند مدت، افراد فعالیت کمتری داشته باشند و در نتیجه کالری کمتری نیز بسوزانند. به همین دلیل، بر خلاف تصور آنها، نهایتا این روش به کاهش وزن آنها کمکی نخواهد کرد.
افزایش احتمال ابتلا به دیابت
در سال 2007، مجله «متابولیسم» تحقیقی بر افراد سالم و با وزنی متعادل انجام داد. این افراد برای 8 هفته یکی از وعدههای غذایی خود را حذف کردند اما در وعده بعدی غذای بیشتری مصرف کردند. در پایان تحقیقات، آزمایشات نشان دادند که میزان قند خون و عکس العمل انسولینی این افراد آنها را نسبت به گذشته بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار داده است.
کاهش تمرکز
گلوکز، مادهای که بدن ما پس از دریافت مواد غذایی و تجزیه آنها به مواد مغذی ضروری دریافت میکند، منبع اصلی انرژی برای مغز و سیستم عصبی مرکزی است. اگر شما چندین ساعت چیزی نخورید، میزان گلوکز لازم برای عملکرد بهینه مغز کاهش مییابد. این کاهش بر تمرکز، خلق و خو و حافظه شما تاثیر میگذارد. به همین دلیل است که دانش آموزانی که وعده صبحانه را مصرف میکنند در آزمونها نسبت به سایرین عملکرد بهتری دارند.
سوءتغذیه
سوءتغذیه یک عبارت کلی و عام است که میتواند به شرایط گوناگون تعلق گیرد. اما در این مورد، منظور ما عدم دریافت مواد مغذی ضروری به میزان کافی است. احتمال اینکه افرادی که یکی از وعدههای غذایی خود را در طول روز حذف میکنند در دریافت مواد غذایی ضروری با مشکل مواجه شوند نسبت به سایرین بسیار بیشتر است. یک برنامه غذایی سرشار از میوهها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئینهای کم چرب برای سلامت هر فردی ضروری است. شاید برخی تصور کنند که میتوانند کمبود این مواد مغذی را از طریق قرصهای مکمل جبران کنند. اما تحقیقات بسیاری نشان دادهاند که این مکملها مصنوعی هیچ گاه نمیتوانند جای مواد غذایی طبیعی را به طور کامل پر کنند.
سایر عوارض
برخی عوارض شایع حذف وعدههای غذایی در بلند مدت عبارتند از: خستگی مفرط، سرگیجه، کم خونی، پوکی استخوان، اختلال در عملکرد تیروئید، ضعف سیستم ایمنی بدن و کاهش استحکام دندانها.