در نگاه اول همانند روزهایی که «قلب گیم ایران» نامیده می شد، شلوغ به نظر می رسد اما حس و حال جمعیت با دو سه سال پیش کاملاً متفاوت است. مانند گذشته کسی را بازی به دست نمی بینید یا بین جمعیت کودکی که با خوشحالی کنسول جدیدش را خریداری کرده دیده نمی شود. توپخانه که روزی بهشت علاقه مندان به بازی های ویدیویی بود، امروز با توجه به بالا و پایین های اخیر قیمت دلار در بحرانی ترین وضعیت خود قرار دارد.
خبری از فروش بازی های جدید نیست و روی دیوار اکثر مغازه ها «کپی خور پلی استیشن 4 و ایکس باکس وان» درج شده، عبارتی که خود مایکروسافت و سونی و حتی هکرهای شناخته شده هم از آن خبر ندارند. گران شدن ناگهانی ارز باعث شده تا وارد کردن بازی برای درصد زیادی از مغازه داران غیرممکن شود. یک فروشنده به من می‌گوید: «روزهایی پیش می آید که حتی پنج بازی پلی استیشن 4 هم نمی فروشم. یا مجبوریم تا مشتری های همیشگی مان را به اکانت های هکی عادت دهیم یا برویم سراغ فروش کنترل، باتری و دوربین مداربسته.»
او یکی از مغازه داران قدیمی پشت شهرداری است و حالا مجبور شده تا یکی از دو قفسه ویترینش را به کنترل تلویزیون، شارژرهای تقلبی موبایل و سیم های رابط و این دست وسایل اختصاص دهد. وسایلی که پیش از این به دست دستفروشان این خیابان یا تعداد اندکی از مغازه‌ها در گوشه و کنار فروخته می شد.
افزایش قیمت دلار و ریسک فروش بازی با توجه به برخوردهای اخیری که با فروشندگان آن انجام گرفته اصلاً کار عاقلانه ای به نظر نمی رسد. وقتی که وارد کردن بازی های 60 دلاری تقریباً ناممکن باشد، قطعاً وارد کردن کنسول ها نیز مشکلات خودش را دارد. بعضی از فروشگاه ها که بار قبل از گرانی قیمت دلار آن ها تمام نشده است، برای خروج از رکود، کنسول هایشان را با قیمت دلار دو ماه گذشته می فروشند. درصد کمی نیز هستند که به وارد کردن کنسول ها با وضعیت فعلی ارز تن داده اند و به طبع قیمت های بالاتری دارند.
این خیابان هنوز در نگاه اول شبیه روزهای اوج خود شلوغ و پرهیاهو به نظر می رسد.
در این میان عده ای دیگر را می توان پیدا کرد که به فروش کنسول های قدیمی، بازی های آن ها و پر کردن هارد مشغول شده اند؛ سعید که نزدیک به 30 سال سن دارد و ظاهراً قرارهای ازدواجش پشت سر هم در یکی دو سال اخیر به خاطر مشکلات مالی و عدم ثبات بازار عقب افتاده است، با ناراحتی از تلاش خود برای تغییر شغل می گوید:
قیمت دلار ثانیه ای شده است. مشتری ها که می آیند، همه سراغ بازی های کپی کامپیوتر یا حتی پلی استیشن 2 هستند. بعضی از همکارها بار پلی استیشن 2 می آورند و پدر و مادرهایی که توان خرید پلی استیشن 4 و ایکس باکس وان را ندارند را با این کنسول به خانه می فرستند.
بازار پشت شهرداری در ناراحت کننده ترین وضعیت خودش است. بعضی از فروشندگان قدیمی بازی و لوازم صوتی و تصویری به صورت غیر مجاز به فروش گیرنده ماهواره روی آورده اند و بعضی ها برای بقا در وضعیت فعلی مجبور به انجام کارهای دیگری شده اند.
کنسول های پلی استیشن 4 و ایکس باکس وان از آن جهت که از کشورهای حاشیه خلیج فارس خریداری می‌شوند قیمت کمتری در بازار توپخانه دارند و می توان انتظار داشت با پایان بار این کنسول ها و ورود بار جدید با قیمت فعلی ارز، قیمت حدودی آن ها افزایش پیدا کند.
در این میان، بازار کنسول نینتندو سوییچ و بازی‌هایش در منطقه پشت شهرداری تقریباً از بین رفته است. نینتندو در خاورمیانه نمایندگی ندارد و واردات محصولات نینتندو معمولاً از اروپا انجام می شود و انجام این کار آن هم در شرایطی که تعداد خریداران سوییچ و بازی های آن، چندان قابل توجه نیست، کار عاقلانه ای به نظر نمی‌آید.
تقریباً هیچکدام از بازی های جدید سوییچ را نمی توانید در بازار پشت شهرداری و پاساژ لبافی نژاد پیدا کنید. هر چه که هست، از قبل مانده و حتی مغازه داران هم بازی های سوییچ مردم را از آن ها نمی خرند.
بازار بازی های ویدیویی در این منطقه ظاهراً از هر لحاظ در حال شباهت پیدا کردن به وضعیت فعلی بازار ارز است. کمی بالاتر از منطقه توپخانه و در حوالی میدان فردوسی دلالانی همچون دستفروشان به تورتان خواهد خورد که اگر از کنارشان رد شوید، پیشنهاد خرید دلار و سایر ارزهای معتبر را به شما می دهند.
در اطراف پاساژ لبافی نژاد، همین قضیه برقرار است اما این بار به جای دلار، در دست دلالان بازی خواهید دید. اگر در دست شما بازی ببینند، فروشش را به شما پیشنهاد می دهند و اگر دست خالی باشید، بازی های شناخته شده ای مثل God of War و فیفا 18 به شما پیشنهاد خواهد شد.
وجود این دستفروشان که سعی می کنند از وضعیت به وجود آمده به درآمدی برسند، تنها آفت جابجایی ناگهانی قیمت ارز نیست. جوانی که به نظر از خریداران ثابت مغازه های این خیابان بود، فروشگاهی را با دست نشان کرد: «این جا بازی های دسته دوم و قدیمی را با قیمت کم می خرد و آن ها را دوباره پلمپ می کند تا با قیمت فعلى دلار آن ها را بفروشد.»
این بازار همیشه به وجود کلاهبردارانی که از آگاه نبودن مردم نهایت سو استفاده را می برند معروف بوده و پیش از این بسیاری از خریداران به علت تجربه بد خریدشان از توپخانه و پاساژ لبافی نژاد، قید قیمت پایین تر آن نسبت به دیگر فروشگاه های سایر نقاط تهران را زده اند. حال وضعیت فعلی دلار و بحران هایی که برای این بازار ایجاد شده، شرایط را برای ادامه حیات مغازه های پشت شهرداری سخت تر از گذشته هم کرده است.
تغییرات ارزی، دسترسی فروشندگان به بازی ها و کنسول ها را سخت کرده، قیمت ها بالا رفته، بازار دچار شوک شده و کاربران کمی به خرید بازی ها تن می دهند. قیمت دلار تنها برای فروشندگان توپخانه بالا نرفته که وضعیت فعلی را تنها به این منطقه و بازار نسبت دهیم. به راحتی می توان حدس زد که رکود فعلی با درصدهای مختلف در تمام فروشگاه های مرتبط با بازی های ویدیویی به چشم می خورد.
پاساژ پایتخت به عنوان یکی دیگر از قطب های خرید بازی های ویدیویی و کنسول ها نیز دچار رکود شده اما تغییرات قیمت دلار، نتایج متفاوتی روی این بازار گذاشته است. به طبع، فروش بازی در پاساژ پایتخت هم نسبت به قبل کم شده و با یک نگاه کلی می توان فهمید که سر فروشندگان بازی این پاساژ هم نسبت به گذشته نه چندان دور، خلوت شده است.
یکی از فروشندگان پایتخت ادعا می‌کند تمام بازی های جدیدی که در مغازه های توپخانه به ندرت پیدا می‌شود، چند روز قبل از انتشار رسمی جهانی در پایتخت قابل خرید خواهند بود. عده ای از فروشندگان این پاساژ که به خاطر افزایش قیمت دلار درصد زیادی از خریدارانشان را از دست داده اند و خودشان نیز در تامین منابع دچار مشکل شده اند، راه دیگری برای جبران بخشی از خسارت ها پیدا کرده اند.
آفت افزایش قیمت دلار این جا جور دیگری قد علم کرده است. همان طور که پیش از این گفتیم، در بسیاری از فروشگاه های پشت شهرداری و سطح شهر خبری از بازی های جدید نیست و پیدا کردن بازی روز سخت‌تر از همیشه است.
سخت تر شدن دسترسی به بازارهای جهانی و بالا رفتن هزینه ها باعث شده تا درصد کمتری به بازی ها، قبل از زمان عرضه و روزهای ابتدایی انتشارشان دسترسی داشته باشند.
البته در قبال پایین آمدن عرضه، تقاضا هنوز وجود دارد. همین موضوع باعث شده تا با توجه به موقعیت جغرافیایی پاساژ پایتخت و وجود مشتریانی که اولویت اصلی آن ها خرید بازی در زودترین زمان ممکن است، شاهد فروش بازی ها با قیمت های کذایی و غیر واقعی باشیم. این موضوع قطعاً در سطح وسیع آن چنان بزرگ نیست ولی قطعاً وجود آن به التهاب بیشتر وضعیت فعلی بازار دامن خواهد زد.
وقتی از یکی از فروشندگان در مورد دلیل فروش انحصاری جدید پلی استیشن 4 یعنی Detroit: Become Human با قیمت غیر واقعی حتی با در نظر گرفتن وضعیت فعلی قیمت دلار پرسیدم، این گونه جواب داد:
خرید بازی و ارسالش به ایران اون هم تو شرایطی که هنوز بازی تو جهان عرضه نشده، برای خود ما هم خیلی بیشتر از قیمت اصلی یک بازی در میاد ولی از آن جا که خریدار براشون کم نیست، ما هم این کار را انجام می دیم.
او می گفت که در مدت دو الی سه روزه، تعداد زیادی بازی دیترویت با قیمت بین 400 الی 450 هزار تومان فروخته و توقع دارد تا قبل از فراگیر شدن بازی در همه فروشگاه ها، این قضیه ادامه پیدا کند.
این وضعیت غالب فروشگاه های فروش بازی در شمال شهر تهران است اما تمام فروشندگان چنین رویکردی ندارند. در حال گفت و گو با یکی از فروشندگان بازی پاساژ پایتخت در مورد نادرست بودن فروش بازی ها با قیمت های نجومی بودم که گروهی از دانش‌آموزان کم سن و سال برای خرید دیترویت وارد مغازه شدند، فروشنده به آن ها جواب منفی داد و به من گفت که هر روز افراد این چنینی زیادی برای خرید زودهنگام بازی ها به او مراجعه می کنند.
اگر سری به شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام بزنید و فروم های گیمی و گروه های مرتبط با بازی های ویدیویی را دنبال کنید، قطعاً متوجه خواهید شد که کل کل عجیبی بین گروهی از علاقه مندان به بازی های ویدیویی، برای خرید بازی و به اشتراک گذاشتن عکس آن با سایر دوستانشان، برقرار است.
فروشگاه های تلگرامی نیز بازی ها را بنابر مخاطبین خود قیمت گذاری می کنند.
قیمت بالای ارز بازار بازی های ویدیویی را در سطح وسیعی دچار رکود کرده و جدا از آن با توجه به هر منطقه و بازاری، بحران های دیگری را نیز ایجاد کرده است. بازارى که پیش از این مشکلاتی نظیر نبود گارانتی رسمی، رعایت نشدن رده بندی سنی و مشکل تجربه آنلاین بسیاری از بازی ها را داشت، حال دچار مشکل قیمت های سرسام آور، کمبود کالا و پیدا شدن سر و کله سودجیان هم شده است. وضعیت فعلی ارز در حوزه بازی های ویدیویی برنده ای ندارد اما بازندگان اصلی آن بدون شک علاقه مندان واقعی به بازی های ویدیویی هستند.
