حس

فطرت در فرهنگ و معارف اسلامی جایگاه ویژه ای دارد. نخست در قرآن کریم و پس از آن دراحادیث دینی به عنوان یکی از اصول جهان بینی اسلامی مطرح گردیده است. دانشمندان اسلامی نیز با الهام از قرآن و حدیث «نظریه فطرت » را در کتب تفسیر و کلام و اخلاق مورد توجه قرار داده و به آن استناد نموده اند.

یکی از وسائل و ابزارهای شناخت برای انسان «حواس» است.انسان دارای حاسه های متعدد است : حس باصره، حس سامعه، حس ذائقه،

فیلسوفان ما برای شناخت، مراحل قائل هستند.آنها شناختهای تجربی را سه مرحله ای می دانند ولی چون همه شناختها را منحصر به شناخت تجربی نمی دانند، قائل به شناختهای دو مرحله ای هم هستند، یعنی شناخت تعقلی غیر تجربی.این نوع شناخت از احساس آغاز می شود و با تعقل پایان می یابد بدون اینکه نیازی به مرحله پراتیک و عمل داشته باشد.

تسبیح کوچکی از داخل جیب خارج کردی; اول کمی آن را نگاه کردی و از این دست به آن دست دادی و بعد دانه های کوچک آن را، آرام لابه لای انگشتانت حرکت دادی . آرامش عجیبی پیدا کردی، احساس خوبی داشتی، انگار تمام خستگی امروز داشت از انگشتانت به بیرون منتقل می شد .

و اذکر فی الکتب مریم إذ انتبذت من أهلها مکانا شرقیا (16) فاتخذت من دونهم حجابا فأرسلنا إلیها روحنا فتمثل لها بشرا سویا (17) قالت إنی أعوذ بالرحمن منک إن کنت تقیا (18) قال إنما أنا رسول ربک لأهب لک غلما زکیا (19) قالت أنی یکون لی غلم و لم یمسسنی بشر و لم أک بغیا (20) قال کذلک قال ربک هو علی هین و لنجعله ءایة للناس و رحمة منا و کان أمرا مقضیا (21)

ریشه دیگری که برای پیدا شدن حجاب ذکر کرده اند جنبه اخلاقی دارد.در اینجا نیز مانند نظریه سابق علت پدید آمدن حجاب را تسلط مرد و اسارت زن معرفی کرده اند، با این فرق که در اینجا برای تسلط جویی مرد به جای ریشه اقتصادی ریشه اخلاقی ذکر شده است; گفته اند علت اینکه مرد زن را بدین شکل اسیر نگه می دارد حس خودپرستی و حسادت وی نسبت به مردان دیگر است

در وجود سراسر شگفتی انسان، هم تعاون است، هم تنازع. هم دستگیری و کمک است تا حد ایثار و هم پایمال کردن، تا سرحد درنده خویی و دیوسیرتی و ددمنشی!

درک معانی قرآن نیز ویژگیهایی دارد که باید به آن توجه داشت در یادگیری بسیاری از کتابها، آنچه که برای خواننده حاصل می شود یک سلسله اندیشه های تازه است که قبلا در ذهن او وجود نداشت