حس

رابطه «نظر اهل خرد» و «شهادت» در فقه، به طور متمرکز مورد بررسی قرار نگرفته است، بلکه از مباحث پراکنده فقهی در مورد نظر اهل خبره چنین به دست می آید که برخی نظر اهل خبره را جدای از شهادت ندانسته و شرایط شهادت را در اهل خبره نیز لازم دانسته اند

در معرفت شناسی معاصر، اهمیت احتجاج های شک گرایان نه صرفا به دلیل چالشی است که در قبال امکان دسترسی به معرفت پدید می آورند بلکه همچنین از آن رو است که ما را در نیل به فهم و تحلیل دقیق معرفت یاری می رساند

یکی از مؤلفه های اساسی در تعریف معرفت، توجیه است. یک نظریه مهم و اساسی در این باب، مبناگرایی است

غزالی در کتاب خود «معیارالعلم » (1) بعد از ذکر آرای فلاسفه یونان قدیم و دانشمندان اسلامی به ویژه فارابی به انواع عقول اشاره کرده می گوید: منظور از عقول عبارت اند از:

«احساس کهتری » از جمله احساس هایی است که تقریبا تمامی افراد با شدت و ضعف، با آن درگیرند

(و لا تجادلوا اهل الکتاب الا بالتی هی احسن الا الذین ظلموامنهم و قولوا آمنا بالذی انزل الینا و انزل الیکم و الهنا والهکم واحد و نحن له مسلمون).

حجیت و اعتبار عقل از دیدگاههای مختلف قابل بحث و بررسی است: یکی از دیدگاه فیلسوفان علم، که جایگاه عقل را در شناخت بشری به طور کلی بررسی می کنند; دیگری از دیدگاه وحی و آموزشهای دینی که تا چه اندازه برای عقل ارزش واعتبار قائل شده است، و سوم از دیدگاه عالمان دینی مانند محدثان و متکلمان. ما در این بحث به اختصار هر سه دیدگاه را بررسی می کنیم:

پاسکال دانشمندی است که با تعقل صرف مخالف بوده و به شدت از فیلسوفان رویگردان است. (1) گویا تلاش وی برای دستیابی به یک امر عقلی محض و کشف حقایق از طریق فعالیت ذهنی با ناکامی مواجه گشته است