خوارج

خوارج[2] یعنی شورشیان. این واژه از «خروج» به معنای سرکشی و طغیان گرفته شده است. کلمه «خروج» [3]اگر با «علی» متعدی شود، دو معنای نزدیک به یکدیگر دارد: یکی در مقام پیکار و جنگ برآمدن و دیگری تمرّد، عصیان و شورش.4

در سلسله مقالات پیشین به زمان، خاستگاه وعوامل پیدایش خوارج اشاره شده بود که در ضمن آن با چگونگی شکل گیری جنگ صفین آشنا شدیم، نبردی که بانیرنگ عمرو عاص در به نیزه زدن قرآن کریم، تفرقه ای میان سپاهیان امام علی (ع) افتاد وباعث پدیدار گشتن گروهی متعصب وجاهل درتاریخ اسلام شد؛ اینک وقت آن رسیده است تا با زمینه های پذیرش حکمیت، داستان لیلة الهریر و فریب ...

درمقاله پیشین به زمان، خاستگاه، روندشکل گیری وعوامل پیدایش خوارج اشاره شده بود؛ تعصبات قبیله ای، طولانی شدن نبردهای جمل وصفین، دست نیافتن به غنایم، ضعف بنیان های عقیدتی، تردید وشک درجنگ با دشمنان به ظاهر مسلمان، تندروی و قرائت های نادرست ازدین، مجموعه عواملی بود که در پدیدار شدن این گروه متعصب وفتنه گر نقش بسزایی داشت اینک با نحوه شکل گیری جنگ صفی ...

در این مقاله و سلسله مقالات بعدی به تاریخچه، خاستگاه، روند شکل گیری و زمان پیدایش یکی از فرقه هایی که جامعه اسلامی را با چالش های زیادی مواجه کرده است،خواهیم پرداخت که درضمن بحث، عوامل پیدایش خوارج، چگونگی شکل گیری نبرد صفین و زمینه های پذیرش حکمیت تجزیه و تحلیل خواهد شد؛ همچنین تلاش شده است افراد مؤثّر در این توطئه ها معرفی شوند.

این مقاله به چگونگی پیدایش خوارج، معانی لغوی و اصطلاحی این واژه، نقش این گروه در شهادت امیرمؤمنان وشبهات مربوط به آن پرداخته است که درضمن بحث به صورت گذرا به برخی ازعقاید این گروه اشاره می شود. همچنین تلاش شده است، با استفاده از منابع دست اول تاریخی، عاملان شهادت امام علی معرفی شده واین مسئله مورد تجزیه وتحلیل قرارگیرد.

سخن پیرامون درسها و عبرتهای جنگ نهروان بود ، بخشی از این مبحث در مقاله گذشته مطرح شد . در این مقال بیاری خداوند دیگر درسها و عبرتهای این جنگ را پی می گیریم:

از جریانهای مخالف امیرمؤمنان علی (ع) که از قبل پیامبراکرم پیش بینی درگیری آنها را با آن حضرت کرده بود جریان خوارج بود . در مقاله قبل بخشی از ویژگیهای مهم خوارج را آوردیم . در این مقاله به یاری خداوند از نبرد مولی با آنان و درسهای آموزنده سیره حضرت در این رابطه سخن خواهیم گفت .

شهادت، متاع گرانبهایی است که هرکس قدرت خریداری اش را ندارد. شاهدی قدسی است که همگان لیاقت هم آغوشی با او را نمی یابند

خوارج یعنی شورشیان. ... پیدایش آنان در جریان حکمیّت است. در جنگ صفّین در آخرین روزی که جنگ به نفع علی علیه السلام خاتمه می یافت، معاویه با مشورت عمروعاص دست به یک نیرنگ ماهرانه ای زد. ... دستور داد قرآن ها را بر سرنیزه ها بلند کنند(1) که مردم! ما اهل قبله و قرآنیم. بیائید آن را در بین خویش حَکَم قرار دهیم. ...

برگرفته ای از کتاب جاذبه و دافعه علی علیه السلام، اثر استاد شهید مطهری (ره)