تشیع

نقش تشیع در باروری فرهنگ اسلامی و شکل دهی شاکله تمدن اسلامی، برجسته و غیر قابل انکار است؛ تشیع خصوصاً با تنوع فرقه ای خود و سه مذهب عمده اثنی عشریه و اسماعیلیه و زیدیه، نقش محوری و اساسی در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگیِ اواخر دوره اموی و استقرار خلافت عباسی تا پایان عصر اوّل خلافت داشته است

در بررسی تاریخ شیعیان در لبنان، در این شماره، با گوشه هایی از فراز و نشیب تشیع در لبنان از بدو پیدایش آن در این سرزمین، اقتدار سیاسی و اجتماعی تشیع در قرن سوم و علل شکوفایی آن در لبنان آشنا می شویم:

1 - پیشوائی از نظر اسلام 1000 تومان

در بخش نخست این پژوهش که در شماره پیشین تقدیم شد مباحثی چون: نگاه گذرا به تاریخ نیشابور، روند پیدایش و رشد تشیع از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری در این شهر طی دوره های مختلف، مروری بر جلوه های حضور تشیع در ساختار شهر قدیم نیشابور مطرح گردید.

امپراتوری پهناور ایران ساسانی توسط مسلمانان و عمدتاً در زمان خلیفه دوم، عمر بن خطاب (13 23ه) فتح شد. مناطق باقیمانده نیز در زمان خلفای پس از او به تصرف مسلمانان درآمد و دامنه فتوحات آنان از حدود ایران فراتر رفت

نوشتار ذیل حاصل گفت وگوی «فصلنامه تخصصی شیعه شناسی» با علاّمه سیّدساجد علی نقوی، عالم برجسته شیعی پاکستان می باشد که درباره وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این کشور و شیعیان آن صورت گرفته است. ایشان بیش از 10 سال است که مسئول «نهضت جعفریه» پاکستان می باشد.

این مقاله ابتدا به مفهوم و کاربرد لغوی و اصطلاحی «شیعه» و «تشیّع» اشاره کرده، به دنبال آن، به گزارش تعاریف گوناگون این واژه می پردازد. بررسی دیدگاه های متفاوت درباره چیستی، خاستگاه و مصادیق فرقه ای دو اصطلاح «رافضه» و «امامیه»، که به عنوان دو اصطلاح مشهور و گاهی مترادف با «شیعه» شناخته شده اند، از مباحث اصلی این مقاله است.

دکتر ادریس السماوی، دانشمند آمریکایی و استاد فلسفه دانشگاه «کلارودی» آمریکا و مدیر مسئول مجله بین المللی مطالعات شیعی(1) در زمینه مفهوم شیعه و تشیّع، تفکّر شیعه در غرب و جاذبه های مکتب تشیّع در جامعه آمریکا می باشد

آنچه در پی می آید حاصل سخنرانی دکتر مهدی حجّت، استاد دانشکده «معماری» دانشگاه تهران است که درباره «تأثیر تشیّع بر گونه های هنر» در تاریخ 30/1/1384 در کنفرانس های علمی شیعه شناسی ایراد گردید.

در قرن چهارم هجری و در آستانه غیبت امام دوازدهم، شیعیان در بلاد و شهرهایی از جهان اسلام می زیستند که اطلاعات ما از آن ها به سبب عدم توجه منابع تاریخی به مقوله جغرافیای انسانی، کاملاً محدودند و از خلال منابع گوناگون تاریخی، جغرافیایی، رجالی و حدیثی، تنها می توان به آگاهی های اندکی در این خصوص دست یافت