عرب

مردم عرب، پیش از ظهور اسلام، از علم طب بی بهره بودند و آنچه به نام طب یاد می شد، چیزی جز اطلاعات ساده و غیر علمی ناشی از تجربیات عامیانه نبود .

افریقیه پس از فتح مصر کانون توجه فاتحان عرب شد. از فتح مصر در سال 22 قمری توسط عمرو بن عاص تا فتح نهایی این منطقه در سال 90 قمری توسط موسی بن نُصیر، هم زمان با ورود اسلام به این سرزمین، تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بزرگی در میان بربرها پدیدار گشت و آنان رفتار متفاوتی را در مقابل فاتحان و سپس والیان مسلمان در پیش گرفتند

شهر باستانی قم، که احیای آن را بعد از آن که به دست اسکندر ویران شد به قباد ساسانی نسبت می دهند، به سال 23 قمری، به دست اعراب فتح شد

علم انساب از تعیین نسب مردم و روش های پژوهش در آن، با هدف پرهیز از خطا در تعیین نسب اشخاص سخن می گوید. نسب شناسی از جمله علوم پایه برای مورخ محسوب می شود و می توان آن را در زیر مجموعه تراجم طبقه بندی کرد.

کتاب «نهایة الأرب فی معرفة أنساب العرب» در علم تبارشناسی در معرفی نسب عرب، اثر ارزشمند احمد بن عبدالله قلقشندی (821 ه) است

با وجود تأثیر فرهنگی حیره در تاریخ عربستان، مورخان و محققان ایرانی عموماً به نقش سیاسی حیره پرداخته اند و به نقش فرهنگی آن کمتر عنایت کمتری داشته اند

در جامعه عرب مقارن ظهور اسلام، تشکیل شدن قبایل و طوایف از نسل دودمان پدری سبب شده بود تا از اصطلاحات متفاوتی برای نامیدن افراد استفاده شود

نوشتاری که برگردان آن در پی می آید، با گشایش مدخلی اجمالی بر سیر تاریخ نگاری و تاریخ نگاران عرب آغاز می شود، آن گاه نویسنده می کوشد که اطلاعات و معرفی های توصیفی خود را از کتاب های تاریخ عمومی و علم به دست دهد

در دوره خلافت خلیفه دوم، مسلمانان که هدف فتح ایران را در سر داشتند، به دنبال محلی بودند که علاوه بر نزدیکی به مرز ایران، از نظر آب و هوایی، مطلوب ساکنین جزیرة العرب باشد; از این رو سعدبن ابی وقاص پس از مکاتبه با خلیفه دوم، به سلمان فارسی و حذیفة بن الیمان ماموریت داد تا به دنبال محلی مناسب جهت اسکان خود و گله شترانشان باشند

اموی ها در شرق، روم و مغرب به فتوحات ادامه دادند. سرزمین مغرب مدت یک قرن ناآرام بود و میان خوارج، اموی ها، عباسیان و کارگزاران ایشان دست به دست می شد