غزنوی

مناره زادیان که از آثار تاریخی دوره سامانیان و غزنویان در سده چهارم و پنجم هجری قمری است، کهن‌ترین مناره اسلامی برجا مانده در افغانستان محسوب می‌شود.

آثار به جا مانده از دوران اسلامی در شهر غزنی نشان می‎دهد این شهر نمادی از علم، فرهنگ، تمدن اسلامی و شکوفایی در آن دوران بوده است.

ابوالنجم ایاز (درگذشته 449 ه . ق) غلام ترک زاده ای بود در دربار غزنوی، و سلطان محمود غزنوی علاقه و دلبستگی ویژه ای به او داشت و داستان این علاقه زبانزد خاصّ و عام بود

گروه اندیشه: با قدرت‌گیری غزنویان، دانشمندان شیعی از خراسان به نجف رفتند اما از این دوره میراث‌های ماندگاری در تاریخ قرآن به جای مانده است که از آن جمله می‌توان به تفسیر سجستانی و نسخه توپقاپی اشاره کرد.

زمانی که خراسان تحت سیطره سامانیان بود، غلامان ترک، به مانند سایر نقاط شرق اسلامی، امیران نظامی دولت ها به شمار می رفتند

سلطان محمود غزنوی به دلیل سنی گری شدید و متعصبانه خود، همواره مورد طعن بوده است.او نه تنها بر ضد شیعه و معتزله و اسماعیلیه سخت می گرفت که در دایره خود تسنن نیز از فرقه ای در برابر فرقه دیگر حمایت می کرد و جنگ هفتاد و دو ملت را در گستره بیش تری دامن می زد

مناطق کوهستانی بین هرات و غزنه در سرزمین غور که احتمالا در محل افغانستان فعلی قرار داشته است، مرکز یک دولت کوچک ولی کاملا مستقل محسوب می شده که پایتخت آن، قلعه ی فیروزکوه بوده است