قیام

چون «صحیفه نور» را بگشاییم در نخستین برگهای آن پیامی آسمانی و آیه ای قرآنی تلالؤ دارد، که چشم بینندگان را به خود می کشد: «قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموا لله مثنی وفرادی » (1) .

قیام کربلا، قیامی جامع الابعاد و جاودانه است که به دلیل لایه ها و جنبه های فراگیر و متکثرش تفسیرهای مختلف می پذیرد و می توان با رویکردهای کلامی، فلسفی، عرفانی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی و سیاسی به آن نگریست .

واقعه دخانیه هر چند کوتاه بود و از نظر زمانی مانند ستاره ای درخشان و شهابی زودگذر آسمان ایران را روشن نمود ولی تجزیه و تحلیلِ اثرات آن از جنبه های زیر بسیار مهم و قابل دقت است:1 پیدا نمودن خط اصیل فکر دینی در مبارزات سیاسی و تحولات اجتماعی سده اخیر ایران

ای امام مجتبی! ای فاتح اقلیم جود

فرقه زیدیه و زیدبن علی علیه السلام دو موضوع قابل توجه هستند که اقتضا می کنند پژوهشگر با بررسی گوشه های تاریخ و زوایای فرقه ها، تحلیل رویدادهای تاریخی و نقد متون به مقایسه میان آن ها بپردازد تا ارتباط این فرقه با زیدبن علی را بیابد. در این بحث، تلاش می کنیم ارتباط بین زیدیه و زیدبن علی علیه السلام را بیابیم.

واژه های کلیدی: بصره، تشیع، شیعه علی(ع)، شیعه عثمان، قیام.

از دیر باز تاکنون ارتباط تشیع و ایران از جمله موضوعات بحث انگیز در میان مورخان و محققان بود و نظریات گوناگون و گاه متضادی در مورد منشا و خاستگاه تشیع و چگونگی و چرایی انتشار آن در ایران، ارائه شده است

نقش تشیع در باروری فرهنگ اسلامی و شکل دهی شاکله تمدن اسلامی، برجسته و غیر قابل انکار است؛ تشیع خصوصاً با تنوع فرقه ای خود و سه مذهب عمده اثنی عشریه و اسماعیلیه و زیدیه، نقش محوری و اساسی در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگیِ اواخر دوره اموی و استقرار خلافت عباسی تا پایان عصر اوّل خلافت داشته است