هموفیلی در کودکان چیست؟ علائم، علل و روش‌های درمان بیماری خونریزی‌دهنده ارثی

هموفیلی یکی از بیماری‌های نادر اما جدی است که بیشتر در پسران دیده می‌شود و در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع، می‌تواند عوارض شدیدی برای کودک به همراه داشته باشد.

به گزارش فرطب، این بیماری ژنتیکی با نقص در فرآیند لخته شدن خون همراه است و باعث خونریزی‌های طولانی‌مدت حتی در صورت جراحت‌های کوچک می‌شود. در این مقاله، همه چیز درباره هموفیلی در کودکان، از علائم اولیه تا روش‌های درمان و مراقبت، بررسی خواهد شد.

🧬 هموفیلی چیست؟

هموفیلی یک اختلال ژنتیکی در لخته شدن خون است که به دلیل کمبود یا عدم وجود فاکتورهای انعقادی خاص (مانند فاکتور 8 یا 9) ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً به صورت ارثی از مادر به پسر منتقل می‌شود.

🧒 علائم هموفیلی در کودکان

شایع‌ترین نشانه‌ها شامل موارد زیر است:

• کبودی‌های مکرر و بدون علت مشخص

• خونریزی طولانی بعد از بریدگی‌های کوچک

• خونریزی داخلی مفاصل و عضلات (بویژه زانوها و آرنج)

• وجود خون در ادرار یا مدفوع

• خونریزی خودبه‌خودی از بینی یا لثه‌ها

در موارد شدید، حتی ضربه‌های جزئی هم ممکن است منجر به خونریزی‌های خطرناک شود.

🧪 دلایل ایجاد هموفیلی

هموفیلی معمولاً یک بیماری ژنتیکی است و از طریق کروموزوم X منتقل می‌شود. مادران حامل ژن معیوب هستند و آن را به فرزندان پسر خود منتقل می‌کنند. دو نوع اصلی این بیماری عبارتند از:

• هموفیلی نوع A: کمبود فاکتور انعقادی 8

• هموفیلی نوع B: کمبود فاکتور انعقادی 9

🧫 روش‌های تشخیص هموفیلی در کودکان

برای تشخیص دقیق هموفیلی، معمولاً از آزمایش‌های تخصصی خون استفاده می‌شود:

• آزمایش زمان لخته شدن خون

• اندازه‌گیری سطح فاکتورهای انعقادی

• سابقه خانوادگی بیماری

• آزمایش ژنتیکی در برخی موارد

تشخیص زودهنگام بسیار حیاتی است، زیرا مانع خونریزی‌های جدی و آسیب به اندام‌های داخلی کودک می‌شود.

💉 راه‌های درمان و کنترل هموفیلی در کودکان

اگرچه هموفیلی درمان قطعی ندارد، اما قابل کنترل است. مهم‌ترین روش‌های درمان عبارتند از:

• تزریق منظم فاکتور انعقادی مورد نیاز (درمان جایگزینی)

• استفاده از داروهایی مانند دسموپرسین (برای برخی موارد نوع A)

• آموزش خانواده برای مراقبت‌های خانگی

• جلوگیری از آسیب‌های فیزیکی با ورزش‌های سبک و نظارت‌شده

همچنین در برخی کشورها درمان ژنی نیز در حال توسعه و استفاده است.

👨‍👩‍👧 مراقبت‌های لازم برای کودک مبتلا به هموفیلی

والدین باید به این موارد توجه ویژه داشته باشند:

• اطلاع دادن به معلمان و مربیان کودک در مدرسه

• اجتناب از ورزش‌های پرخطر

• نگهداری از کودک در محیطی ایمن برای جلوگیری از زمین خوردن یا ضربه

• توجه به تغذیه مناسب برای تقویت بدن

• پیگیری منظم وضعیت سلامت با پزشک متخصص خون

🧩 جمع‌بندی

هموفیلی در کودکان، با وجود اینکه بیماری ژنتیکی و مزمن است، با تشخیص زودهنگام و مراقبت صحیح می‌تواند به خوبی کنترل شود. آگاهی والدین از علائم، روش‌های درمان و ایجاد محیطی ایمن برای کودک، نقش مهمی در حفظ سلامت و کیفیت زندگی او ایفا می‌کند.