این پژوهشگر و منتقد ادبی درباره کتاب «جستاری در انواع ادبی ادبیات داستانی» که زیر چاپ است، به ایسنا گفت: در این کتاب حدودا 300 صفحهای، درباره 36 نوع ادبی مانند داستان کوتاه، حکایت، رمان و... توضیحاتی ارائه کردهام. هنجارها و قواعد در ادبیات داستانی را بیان کرده و نمونه ادبیات داستانی ایرانی و غیرایرانی برای آنها آوردهام؛ یعنی درباره هنجارها بر اساس ادبیات داستانی صحبت کردهام.
او افزود: به نظر من کسی که انواع ادبی را نمیشناسد نمیتواند در آن نوع ادبی بنویسد؛ به طور مثال کسی که مینیمال یا داستانک را نشناسد نمیتواند داستانک بنویسد زیرا شناخت خوبی از معیارهای داستانک ندارد و نمیتواند آن را عایت کند.
اسحاقیان با بیان اینکه این کتاب، کتابی تازه در زبان فارسی است، اظهار کرد: در گذشته حسین رزمجو و سیروس شمیسا انواع ادبی را بررسی کردهاند و این کتابها در دانشگاه تدریس میشود، اما کتابهای آنها بیشتر درباره شعر است و درباره ادبیات داستانی، حکایت و رمان چیزی نوشته نشده است. انواع ادبیات داستانی برای اولینبار در این کتاب معرفی میشود. ممکن است در کتابهای مختلف به صورت پراکنده اشاراتی به انواع ادبی شده باشد، اما به صورت سیستماتیک نیست و اساس نظریه ادبی یا بوطیقا در آنها مطرح نشده است.
او درباره بازه زمانی این کتاب نیز بیان کرد: این کتاب از دوره مشروطه است و از سال 1285 شروع میشود زیرا ما قبل از این دوره، قصه، حکایت و تمثیل داشتهایم مانند «حدیقه الحقیقه» سنایی، «مثنوی معنوی» مولانا، «امیرارسلان» میرزا محمدعلی نقیبالممالک شیرازی. اما انواع ادبیات داستانی مانند داستان کوتاه از آلن پو و چخوف شروع شده و برای ما تازگی دارد، به همین دلیل عمده ادبیات داستانی از دوره مشروطه شروع شده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ادبیات داستانی ما تقلیدی از ادبیات داستانی غرب است، افزود: رمان «تهران مخوف» مشفق کاظمی تقلیدی از کتاب «کنت مونت کریستو» اثر الکساندر دوما، یا رمان «شمس و طغرا» اثر محمد میرزا خسروی تقلیدی از کتابهای غربی است، یا آثار جمالزاده تحت تأثیر «سرگذشت حاجی بابا» از جیمز موریه است. ما در ادبیاتمان داستان و حکایت داشتیم که زمان و مکان ندارد، تخیلی قوی و پیرنگی ضعیف دارد و از مرحله عقلانیت و مدرنیته دور است. ادبیات داستانی نیز مربوط به دوره مدرنیته در غرب است در حالیکه ما مدرنیته را نگذراندهایم.