مد و فشن در ایران تاریخچهای پربار مانند کشورهای دیگر ندارد اما در سالهای اخیر فعالان عرصه مد توانستهاند جایگاه خوبی در بازار ایرانی پیدا کنند و حالا نیاز است که مد و فشن ایران اصول حرفهایتری به خود بگیرد. در همین رابطه استایلیست یا همان چیدمان کننده فشن هم میتواند از جمله گرایشهای مد در ایران حساب شود. برای پی بردن به چند و چون این حرفه به سراغ نگاره اوجی استایلیست ایرانی که در فرانسه مشغول به کار است رفته ایم. نگاره که دکترای ادبیات تطبیقی در فرانسه میخواند در مصاحبه اختصاصی با بنیتا از استایلیست بودن بیشتر توضیح داده است.
خانم اوجی خودتان را معرفی کنید؟
نگاره اوجی هستم. در فرانسه دکترای ادبیات تطبیقی فرانسه میخوانم و بر روی ادبیات کلاسیک فرانسه در دوره لویی چهاردهم و شعر تطبیقی محمود غزنوی در حال مطالعه هستم.
چه شد که شما به سمت مد گرایش پیدا کردید؟
چون رشته تحصیلی ام بسیار مطالعاتی و خشک است در کنار آن عشق و علاقهای که از بچگی داشتم را پیگیری کردم. از کودکی ساعتهای طولانی مشغول کشیدن نقاشی زنانی بودم که مدل موها و لباس هایشان تغییر میکرد. همین کار را زمانی که بزرگ شدم هم در کنار درسم ادامه دادم. من همچنین جداگانه دورههایی را در مورد استایلیسم گذراندم.
در مورد استایلیسم توضیح میدهید؟
کار من البته طراحی مد نیست. چون الان فضای خیلی خوبی در ایران برای طراحی مد ایجاد شده و فشن ایران بسیار پیشرفت کرده است و من خوشحالم که فشن ایران پا به پای دنیا پیش میرود.
کار من در حوزه مد استیلیسم است یعنی این که چیدمان المانهای مختلف از برندهای مختلف را انجام میدهم. میشود گفت کار من در حد چیزی است که برندهایی که در دسترس عامه مردم است را در کنار هم میچینم، مانند زارا یا مارکهایی که در فضای مجازی هستند و حضور فیزیکی ندارند.
باید برای این کار تسلطی بر تاریخچه مد، تحول مد در دهههای مختلف داشت و این که چه آیتمهایی را از چه برندهایی در کنار هم بگذاریم که یک استایلی را تعریف کند.
استایلیست در ایران چه جایگاهی دارد؟
بسیار علاقه مندم به استالیست در ایران هم به عنوان یک حرفهای پرداخته شود زیرا در فشن دیزاین به جای خیلی خوبی رسیده ایم و به بخشهای دیگر فشن کمتر پرداخته میشود در حالی که جا دارد بیش از این به زمینههای دیگر فشن در ایران توجه شود.
برای بازیگران و برای افراد سلبریتی این که چه لباسی را با چه بپوشند و چگونه ست کنند و برای چه موقعیتی از آن استفاده کنند به عنوان طراحی لباس یاد میشود. ولی این که در فضای مجازی افرادی باشند که کلا برای نسل جوان الهامبخشی کنند و مدهای جدید را به صورت کالکشنهای فصلی معرفی کنند در ایران وجود ندارد.
در وهله اول چقدر خوب میشد که یک مجله مد اختصاصی در ایران به وجود میآمد که همزمان با دنیا پیش برویم.
فعالان حوزه مد در ایران استعدادهای بی نظیری دارند. در ایران به شکل حساب شده از استایلیست استفاده نمیشود و این کار به صورت یک امر پیشامدی در سینما اتفاق میافتد. در سینما طراحی مد را استفاده نمیکنند چون وضعیت مالی اجازه طراحی و سپس دوخت را نمیدهد. چون سرمایه گذاری تهیهکنندگان اجازه نمیدهد عین طراحی طراحان را خریداری کنند، بازیگران را به مراکز خرید میبرند و برای آنها تعیین میکنند چگونه چیدمان لباس نقش را انجام دهد.
به تازگی در سینمای ایران این گونه شده است که برای این که تهیه کنندگان هزینهای بابت طراحی لباس متقبل نشوند طراح لباس با دستیارش به منزل بازیگر میرود و میگوید این لباس را با آن لباست برای نقش فلان ست کن و جالب اینجاست که همان طراح لباس هم در جشنواره جایزه میگیرد و من معتقدم این طراحی نیست. این انتخاب لباس سطحی و پیش پا افتاده از یک کمد است.
چرا در سینمای ایران مانند سینمای هالیوود لباسهای بازیگران برای نقشهای خاص ماندگار نیست؟
چون جایی برای آرشیو لباسها نیست. بزرگترین آرشیو لباسهای سینمایی در تالار وحدت است که لباسها کرم زدهاند. اینها جایی برای نگه داری میخواهند و این کار شغل حساب میشود. کسانی که طراحی لباس میخوانند میتوانند آرشیودار بشوند و این لباسها را به زیباترین شکل ممکن در معرض دید عموم قرار دهند. حتی موزه خوبی میتواند برای کسانی که سینما میخوانند تاسیس شود که لباسهای فیلمهای مختلف ایرانی در آن نگه داری شود.
من فکر میکنم این مساله ریشهای تاریخی دارد. این که در در یونان باستان لباس المان مهمی بوده است. اما در شرق لباس به آن اندازه مهم نبوده است و لباسها فقط برای پوشش بوده نه این که نشاندهنده هویت باشد. مثلا وقتی لباس مرلین مونرو به فروش گذاشته میشود یک هویت به فروش گذاشته میشود.
لباس تنها پوشش نیست و ابراز هویت شخص یا حالت روحی فرد در یک دوره خاص از زندگیاش به شمار میرود.
برای تحول مد در ایران باید مطالعه نسبت به تاریخ مد و فشن و تحول در دهههای مختلف را انجام دهیم تا این که متوجه شویم این بازگشت به دهههای 70 و 80 میلادی در مد امروز چه معنی دارد؟ یا این که چرم با حریر در لباس تلفیق میشود به چه معنی است؟
چرا مد به یک طبقه خاص در ایران تعلق میگیرد؟
در خارج از ایران این گونه نیست چون برندهای عام قیمتهای مختلف دارند؛ اما متاسفانه وقتی از برندها در ایران نمایندگی تاسیس میکنند، به علتهای مختلف قیمت لباسها چندین برابر میشود و این گونه میشود که تنها طبقه خاصی در ایران میتوانند از مد استفاده کنند. حالا باید طوری شود که این برندهای عام خارجی در ایران هم برند عام تلقی بشوند و همه اقشار با توان مالی مختلف بتوانند از مدهای مختلف استفاده کنند.
خب چرا اینقدر چیدمان یا استایلیستی که شما انجام میدهید به برندها وابسته اند؟
زیرا دیزاینرها و استایلیستهای برندهای مختلف بهروز هستند و چیزهایی که در داخل ایران تولید میشود و دیزاینرهای ایرانی آن را طراحی میکنند باید با مد جهانی و به روز دنیا همخوانی داشته باشد. به همین دلیل برندها را مثال میزنیم.
درآمد یک استایلیست چگونه است؟
یک استایلیست میتواند درآمد زیادی داشته باشد. آنها در کشورهای مختلف برای طبقههای متفاوت به چیدمان لباس میپردازند. یا این که حتی چیدمانها را از برندهای خاص معرفی میکنند و حکم تبلیغات آن برندها را دارند و درآمدشان از تبلیغ است.