به گزارش ایسنا بر اساس خبر رسیده، در این مراسم که عصر یکشنبه 24 دیماه در نخلستان اوج برگزار شد، مصطفی محدثی خراسانی در سخنانی اظهار کرد: شعر و ادبیات انقلاب اسلامی در دورههای مختلف از انقلاب به شکلی هوشمند حضور داشته است و به مطالبهگری پرداخته است و شک ندارم اگر مرحوم سپهر امروز در میان ما بود مطالبه ای از جنس مطالباتی داشت که این روزها مردم ما دارند.
این شاعر افزود: او جریانی را در شعر انقلاب اسلامی انتخاب کرد و به جلو برد که بسیاری ناباورانه به آن نگاه می کردند و تناسبی را میان ظرفیت ادبی و بضاعت شاعرش نمی دیدند اما حجم گسترده تاثیرگذاری این جریان ادبی و مخاطبانش این مساله را به شکلی دیگر ثابت کرد و امروز نیز بزرگداشت او بدون شک آئین غبارروبی از ارزش ها و آرمان های انقلاب اسلامی است که سپهر دغدغه آن را داشت.
در ادامه این مراسم محمدعلی صمدی پژوهشگر عرصه دفاع مقدس با اشاره به اولین دیدارش با مرحوم سپهر گفت: سال 77 در نشریه شلمچه او را با پای گچگرفته دیدم. در آن دیدار خیلی قیافه گرفته بود و من هم که اخلاقی شبیه به خودش داشتم نشستم و قیافه گرفتم، اما نمیدانم چه شد که با هم رفیق شدیم. من در خلوت با او بودم اما حرفهای معنوی که در موردش گفته میشود خیلی برایم ملموس نیست، زیرا تا زمانی که با هم بودیم پیوسته سروکله میزدیم.
صمدی ادامه داد: انتشار اولین سرودههایش با نشریه آقای مسعود دهنمکی آغاز شد، اما درخشش او با مجله فکه و آقای داوودآبادی رقم خورد. او به من میگفت بیا برایم تاریخ جنگ را بگو تا از روز اول جنگ را به شعر تبدیل کنم، حتی بیت اول مرتبط با روز اول جنگ را خودش گفته بود.
بهخاطر شعرهای سپهر، صداوسیما ما را سانسور کرد!
حمید داوودآبادی از نویسندگان دفاع مقدس نیز در ادامه این بزرگداشت با یادکرد از مرحوم سپهر گفت: یادم هست وقتی شعرهای معروف سپهر با مطلع «اتل متل» را در نشریه فکه منتشر کردیم سازمان صدا و سیما آگهی معرفی نشریه ما را پخش نکرد و علتش را هم این مساله عنوان کردند که یکی از شاعران بزرگ آن روزگار درباره این اشعار عنوان کرده بود که اینها به حیثیت شعر فارسی لطمه می زند.
او با بیان خاطره دیگری از شعرگویی مرحوم سپهر گفت: با جمعی از دوستان در اتاقی می نشستیم و خاطراتی از عملیات کربلای پنج بازگو میکردیم. سپهر آنها را می شنید و زار می زد و شعری از مجموعه اتل متل را با استناد به آنها می سرود.
میگفتند شعرهایش خزعبل است!
در بخش دیگری از مراسم رحیم چهرهخند از دوستان مرحوم سپهر با اشاره به خصوصیات فردی و ادبی این شاعر گفت: شعرهای معروف او که آنها را با عبارت «اتل متل» می شناسیم برای خواندن در مسجد می سرود و بعدها به خارج از مسجد هم رفت. یادم هست در همین دانشگاه تهران استادانی که امروز هم هستند می گفتند اینها خزعبل است و قابل تحلیل نیست اما سپهر به این حرفها اهمیتی نمی داد و کار خودش را می کرد.
او در ادامه سخنان خود به انتقاد از وضعیت جلسات ادبی در تهران پرداخت و گفت: امروز بیش از 40 جلسه شعر فقط در تهران برگزار می شود اما همه اش به اندازه یک ساعت کلاس محتوا ندارد.
انتقاد از صداوسیما
در این مراسم وحید جلیلی از فعالان فرهنگی با یادکردی از حضور مرحوم سپهر در تلویزیون گفت: من نمیدانم تلویزیون ما تا کی میخواهد به سیاست بها دادن به ضدانقلابها و سلطنتطلبها ادامه دهد. اخیراً هم که شنیدم معاون سازمان صدا و سیما سینه سپر کرده که فلان نماد فیلمفارسی باید در رسانه جمهوری اسلامی بهنمایش درآید. جالب این است این آدمها در بیرون، خود را ایثارگر جا میزنند اما وقتی قدرت رسانهای کشور در دستشان قرار میگیرد با انفعال نفسانی، خودشان را به پادو جریان فیلمفارسی مبدل میکنند. خوب است که سازمان لااقل آرشیو خودش را مرور کند تا ببیند کارهای خوبی هم ساخته که میشود دوباره نمایش داده شود و ببیند که در حال طی کردن چه جریان انحطاطی و نزولیای است.
او در ادامه به نقش هنرمندان مردمی در انقلاب اشاره کرد و گفت: این هنرمندان هیچگاه دیده نشده و جدی گرفته نشدند اما در محیط کاری خود تأثیرات زیادی گذاشتهاند. در میان آنها میتوان از نقاشان مردمی سراغ گرفت تا شاعرانی که زبان گویای انقلاب بودند. خوب است که در سرفصل جداگانهای به این هنرمندان توجه شود.
جلیلی اظهار کرد: توجه به ادبیات بومی و تلفیق آن با ادبیات انقلابی کاری بود که سپهر انجام داد. اما امروز یک سکولاریزم در فضاهای فرهنگی وجود دارد که اجازه نمیدهد داشتههای فرهنگی با معارف دینی آمیخته شود.
رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره عمار گفت: سپهر فرهنگ عمومی را به ادبیات انقلاب آمیخته کرد. او بخشی از ادبیات عامیانه را که کمتر مورد توجه قرار گرفته بود مورد توجه قرار داد و ادبیات انقلابی را در آن قرار داد.
فایزِ جریانِ شعرِ دفاع مقدس
محمدصاق کوشکی از دیگر فعالان فرهنگی انقلاب اسلامی نیز در این مراسم در سخنان کوتاهی خواستار توجه فعالان حوزه انیمیشن به شعرهای مرحوم سپهر شد و گفت: او از این لحاظ که شعرهایش برای مردم آشناست ولی نام و نشانش مشهور نیست شباهت هایی به فایز دشتستانی دارد که بسیاری از چوپانها شعرهای او را از بر هستند ولی نمیدانند شعرها سروده کیست. از این جهت سپهر می تواند با شعرهایش فایز جریان شعر دفاع مقدس ما شود.
«شلمچه» سکوی پرواز سپهر بود
مسعود دهنمکی کارگردان فیلمهای «اخراجیها» و «رسوایی» در این مراسم گفت: امروز روزگار خوشنامی است و برخی خیلی علاقهای به یادآوری آن روزها ندارند. هرچند ابوالفضل سپهر امروز اگر بود، از آن گروه نبود که دنبال خوشنامی باشد. مجله شلمچه برای گمنامان عرصه فرهنگ محیط فعالیت بود و از آنجا که امام فرموده بودند جنگ ما، جنگ عقیده است و این جنگ تمام نمیشود، امروز میبینیم که 30 سال است این جنگ پس از جنگ تحمیلی ادامه دارد و مانند ابوالفضل سپهرها در این جنگ حضور دارند.
او افزود: اولین مرتبه که ابوالفضل سپهر به دفتر شلمچه آمد، به او گفتم میخواهی مبارزه کنی یا دنبال کار میگردی؟ او گفت هردو. همان زمان دفترهای شعرش را هم دیده بودم و به او گفتم که این اشعار احساسی بهدرد اینجا نمیخورد. او گفت غیر از این بلد نیستم. همانجا شعر «مولا ویلا نداشت» علیرضا قزوه را به او دادم و گفتم امروز این را کم داریم. بعد برای اینکه کارش را شروع کند، گفتم اول باید تلفن جواب بدهی و چای بریزی، البته گمان نکنید تلفن جواب دادن کار پیشپاافتادهای بود، بلکه یک بخش مهم در مجله، بخش پاسخگویی به مخاطبان بود که سپهر بعد از مدتی کار را یاد گرفت. حتی یادم هست که پس از قضایای دوم خرداد و پیروزی در انتخابات، تلفن شلمچه پیوسته زنگ میخورد و طوری حرف میزدند که انگار ما در انتخابات شکست خوردهایم و ما گفتیم آقای ناطق نوری شکست خورده و ما چهکارهایم؟ برخی تماس میگرفتند و فحش میدادند. همان زمان از دفتر وزیر ارشاد با مجله تماس گرفتند و ما را به وزارتخانه احضار کردند. به دفتر آقای اشعری که آن زمان معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد بود رفتم و ایشان که فرد متشرعی هستند، گفتند بچههای نشریه پشت تلفن فحاشی میکنند، گفتم اشتباه میکنید. مخاطبان هستند که تماس میگیرند و به بچهها فحش میدهند. او برای اینکه خودش مطمئن شود تلفن نشریه را گرفت و همینطور که گوشی دستش بود، صورتش سرخ شد. ظاهراً قبل از آقای اشعری یک نفر تماس گرفته بود و فحش داده بود و بچهها فکر کرده بودند همان نفر قبل باز هم تماس گرفته، برای همین میخواستند از خجالتش دربیایند.
دهنمکی همچنین اظهار کرد: «شلمچه» سکوی پرواز سپهر بود. او از موتوریهایی بود که شهید شد.
مادر ابوالفضل سپهر نیز در پایان این مراسم گفت: ابوالفضل هرقدر میگفت و میسرود، بیشتر شیفته شهدا میشد. یاد شهدا و خاکهای جنوب او را هوایی کرده بود. اگر اشعار او به دل مینشیند به خاطر این است که از صافی دل عاشقش گذر کرده بود.
وی افزود: او انگار برای عاشق شدن به دنیا آمده بود، برای خادم شهدا بودن، فدایی ایثارگران و جانبازان راه خمینی بودن. پسر من برایم مایه افتخار است.
در پایان این مراسم از مادر این شاعر فقید تقدیر شد.
در چهلمین شب شاعر پاسداشت مرحوم ابوالفضل سپهر افرادی نظیر حجتالاسلام پژمانفر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، گلعلی بابایی، محمدعلی صمدی، مسعود دهنمکی، وحید جلیلی، رحیم چهرهخند، حجتالاسلام زائری، میلاد عرفانپور، احمد بابایی، کامران شرفشاهی، سارا عرفانی و تنی چند از دوستان و خانواده این شاعر فقید حضور داشتند.