"بیگ‌بنگ" بیماری آلزایمر کشف شد

محققان "مرکز پزشکی تگزاس شعبه جنوب غربی"(UTSouthwestern) در تحقیقات اخیرشان نخستین فرایند مغزی که منجر به بیماری زوال عقل می‌شود را کشف کرده‌اند.

به گزارش به نقل از ایسنا ، محققان این کشف را "بیگ‌بنگ" بیماری آلزایمر توصیف کرده‌اند و امیدوارند که مطالعات آنها منجر به توسعه درمان‌های نوین و روش‌های تشخیص این بیماری پیش از پیشرفت آن شود.

به گزارش گیزمگ،"مارک دایموند"(Marc Diamond)، نویسنده ارشد این مطالعه می‌گوید: این کشف شاید بزرگترین کشفی باشد که من و همکارانم تا به امروز به دست آورده‌ایم.

پیش از این تحقیقات دانشمندان درباره بیماری آلزایمر بیشتر بر روی یک پروتئین خاص به نام آمیلوئید بتا متمرکز شده بود و محققان بر این باور بودند که تجمع این پروتئین علت اصلی پاتولوژیکی این بیماری است اما اکنون در این مطالعه جدید محققان توجه خود را بر روی یک پروتئین خاص دیگر به نام "تاو"(tau) متمرکز کرده‌اند. پروتئین‌های تاو سبب ایجاد توده‌های غیرطبیعی به نام "neurofibrillary tangles" در مغز می‌شوند که این توده‌های خطرناک نورون‌ها را از بین می‌برند. برخی محققان فرض می‌کنند که این توده‌ها علت اصلی بیماری آلزایمر هستند. پروتئین‌های تاو پروتئین‌هایی هستند که ریزلوله‌ها را تثبیت می‌کنند.

پروتئین تاو در نورونهای دستگاه عصبی مرکزی به فراوانی و در یاخته‌های" آستروسیت‌ها" و "الیگودندرسیت‌ها" به میزان کمتری یافت می‌شوند. پروتئین‌های تاوی که کارکرد خود را در تثبیت کردن ریزلوله‌ها از دست داده‌اند عامل اصلی بیماری‌های مرتبط به زوال عقل مانند آلزایمر و پارکینسون هستد. در بیماری آلزایمر، تاو غیرطبیعی از ریزلوله‌ها جدا شده و باعث از هم پاشیدن ریزلوله‌ها می‌شود.

فرافسفرگیری پروتئین‌های تاو باعث خودسامانی و در نهایت ایجاد کلاف‌های عصبی رشته‌ای می‌شوند. به وجود آمدن این کلافه‌ها در داخل نورون جابجایی و ترابری سلول را از کار می‌اندازد و باعث مرگ سلول می‌شود. این باعث گسست و قطع ارتباط نورون‌ها در قسمت‌های خاص مغز و نهایتاً از دست دادن حافظه می‌شود.

به گفته محققان اکنون دو راه برای جلوگیری از پیشرفت این بیماری وجود دارد راه اول توسعه یک تست تشخیصی ساده برای تشخیص نشانه‌های غیرطبیعی پروتئین تاو از طریق آزمایش خون یا آزمایش مایع نخاعی است. اگر محققان بتوانند به راحتی این پروتئین‌های سمی را شناسایی کنند، سپس قادر به تشخیص بیماری آلزایمر پیش از پیشرفت آن خواهند بود.

راه دوم توسعه داروهایی است که مانع از تجمع پروتئین‌های تاو می‌شوند. البته محققان بر این باورند که داروهایی همانند "تافامیدیس"(tafamidis) نیز برای جلوگیری از تجمع پروتین‌های مخرب توسعه داده شده‌اند. تافامیدیس دارویی است که برای تسکین علائم بیماری "پلی‌نوروپاتی خانوادگی آمیلوئید" (FAP)که نوعی بیماری نادر و تخریبی اعصاب است که بالقوه کشنده است، بکار می‌رود.

این مطالعه در مجله " eLife " منتشر شد.