به گزارش خبرنگار مهر، شهریار زرشناس عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صبح امروز (شنبه) در نشست «شنبه‌های انقلاب» که با موضوع «مشارکت عمومی» در خبرگزاری مهر برگزار شد، با اشاره به مبانی دموکراسی غربی اظهار داشت: اگر به مفهوم دموکراسی دقت کنیم می‌بینیم در قرن 5-6 قبل از میلاد در یونان باستان ظهور می کند و این مفهوم در تاریخ غرب همیشه با قدرت و ثروت سرمایه داران پیوند داشته است.
وی افزود: اگر روند برده داری را از آن بگیریم چیزی از دموکراسی باقی نمی ماند. چرا که اساس دموکراسی برای این بوده که عده معدودی به نام «برابران» از طبقه برده ها جدا باشند.
زرشناس با بیان اینکه دموکراسی غربی مردم آن سرزمین را از مشارکت دور می کند، تصریح کرد: دموکراسی در غرب نوین نوعا سرمایه سالارانه و مبتنی بر جریان سرمایه است. برآیند این نوع دموکراسی این است که سیاست به سرعت تحت تأیید مناسبات اقتصادی ناعادلانه قرار می گیرد و نوعی ایزولاسیون در عرصه اجتماعی به وجود آمده و سیاست زدایی رخ می دهد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار داشت: سیطره سرمایه موجب این می شود که مردم از فرآیندهای سیاسی دور شده و دچار روزمرگی معاش محور شوند.
زرشناس با بیان اینکه بالاترین میزان مشارکت در دموکراسی غربی از کمترین میزان مشارکت در نظام مردم سالار دینی کمتر است، خاطرنشان کرد: مردم در نظام‌های لیبرال به شدت غیرسیاسی می شوند و نشاط سیاسی در مکانیزم های اجتماعی و سیاسی غرب مدرن رخ نمی دهد و نخبگانی می شود که نشان دهنده باطن سرمایه سالارانه دموکراسی لیبرال است.
وی یادآور شد: فارغ از هر نوع تعلق ایدئولوژیک، مردم سالاری دینی در 40 سال گذشته حیرت انگیز است و در تمام تاریخ ما قبل از انقلاب اسلامی چنین چیزی وجود نداشته است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه از دوره مشروطیت مفهوم حضور مردم در عرصه نظر وارد ادبیات سیاسی شد، ادامه داد: تحمیلی بودن و فقدان حضور مردم در دوران شبه مدرن ما پس از مشروطیت مشخص است. حکومت پهلوی اول بر خاسته از یک کودتا بود و پهلوی دوم نیز برآیند یک توافق خارجی بود و بقای آن نیز برآیند کودتای 28 مرداد بود.
زرشناس گفت: اما زمانی که اراده اجتماعی به میدان آمد این حکومت نیز کنار رفت. فضای دموکراسی لیبرالی غربی به گونه ای است که امکان به وجود آمدن اراده عمومی را ندارد اما میشل فوکو زمانی که در دوران انقلاب به ایران آمد می گوید در خیابان های تهران مفهوم گمشده اراده عمومی را دیدم.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه انقلاب اسلامی زیر پرچم وحدت ایدئولوژیک تشیع، اراده اجتماعی را به وجود آورد، اظهار داشت: همگرایی مبتنی بر نظام امت و امامت برای اولین بار چیزی که آنها تحت عنوان حلقه مفقوده ذکر می کنند را به عینیت رساند.
وی افزود: این فرآیند هم اکنون نیز هر ساله در راهپیمایی ها و هر دو سال با انتخابات محک می خورد و به عرصه می آید. پویایی و سیاسی بودن در کف جامعه مشخص است و همه حرف و تحلیل سیاسی دارند که ممکن است منتقد نیز باشند.
زرشناس در پایان تصریح کرد: تعامل امر سیاسی با حوزه اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران برجسته ترین دستاورد انقلاب اسلامی است.
