به گزارش ایسنا، سردار دکتر حسین اردستانی از جمله راویان و محققان حوزه جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است که در نهایت تأثر روز هفتم فروردین ماه در حین انجام ورزش روزانه بر اثر ایست قلبی دوستان و همرزمان شهیدش پیوست.
مرحوم حسین اردستانی از ماه‌های ابتدایی شکل گیری عملیات‌های بزرگ و راهگشا، وارد بخش تاریخ جنگ دفتر سیاسی سپاه شد و پا به پای فرماندهان برجسته جنگ، در صحنه‌های حساس و دوران‌ساز دفاع مقدس حضور داشت و به ثبت دقیق تاریخ جنگ همراه با جزئیات آن پرداخت.
در عملیات خیبر حضور او در قرارگاه مرکزی نجف، به عنوان ناظری دقیق و منصف، مستندات ناب و ماندگاری در اختیار مورخین و محققین جنگ قرار داده است. حسین اردستانی و دوستان راوی‌اش در سایر بخش های دفاع مقدس نیز این مجاهدت‌ها را تکرار کردند تا گنجینه اسناد دست اول جنگ از مجاهدت خاموش آنها مهیا شود و در دسترس محققان، پژوهشگران و دانشجویان قرار گیرد.
پس از جنگ به تحصیل تا مقطع دکتری علوم سیاسی و تدریس در دانشگاه همت گماشت و در سال 86 مسئولیت مدیریت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (مرکز تحقیقات و مطالعات جنگ) را به عهده گرفت و طی 10 سال، تحولی چشمگیر در تولید آثار جدی مرتبط با جنگ تحمیلی به وجود آورد.
مرحوم اردستانی در بین سردار امین شریعتی و سرلشکر جعفری
مرحوم اردستانی هم‌زمان در سال‌های پس از جنگ با استفاده از اسناد دسته‌اولی که خود در تهیه آنها نقش موثر داشت، تحقیق و تألیف در حوزه جنگ تحمیلی را با رویکردی تحلیلی و عمیق کلید زد. در همین راستا «مبدا استراتژی نظامی ایران» و «تنبیه متجاوز» را به نگارش در آورد.
اکنون به پاس قدردانی از زحماتی که این استاد و راوی صادق پیرامون موضوعات مختلف جنگ تحمیلی کشیده است نگاهی به دو اثری که از او برای ما باقی مانده است خواهیم داشت.
تنبیه متجاوز
این کتاب نگاهی نظامی ـ سیاسی به جنگ دارد و از تابستان 1361 تا فروردین 1367 را دربر می‌گیرد. این دوره با عملیات «رمضان» آغاز، و با پیروزی در عملیات «والفجر10» پایان می‌پذیرد. موضوع اصلی این دوره، بحث «تنبیه متجاوز» و «موازنه‌ی نظامی» است. کتاب به چهار فصل تقسیم شده است که فصل اول آن «تحول اساسی در صحنه‌ی نبرد»، فصل دوم «ابتکار نظامی»، فصل سوم «تغییر موازنه به نفع ایران» و فصل چهارم «تغییر استراتژی عملیاتی و عوامل مؤثر بر آن» است.
همچنین بخش‌های جمع‌بندی و نتیجه‌گیری و منابع و مآخذ در پایان هر فصل و فهرست راهنما (اشخاص، اماکن، ...) و رویدادها و نقشه‌های محورهای عملیاتی، در پایان کتاب آمده است.
مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران
این کتاب، اثر برگزیده دهمین دوره جایزه کتاب فصل در تابستان1388 است. در ابتدای این کتاب، ساختار نظام بین‌الملل در زمان وقوع جنگ ایران و عراق بیان و سپس استراتژی نظامی عراق بررسی و بحران داخلی و مسئله جنگ، تحلیل و در ادامه به وضعیت نیروهای مسلح شامل ارتش، سپاه و بسیج اشاره شده است.
علاوه بر این تشریحی از استراتژی نظامی ایران از زمان تجاوز عراق تا قبل از عملیات ثامن‌الائمه نیز به چشم می‌خورد. در پایان، یک تعریف تئوریک از استراتژی تحول راهبرد نظامی ایران در عملیات ثامن‌الائمه، ارائه شده است.
پیشگفتار، مقدمه، فصل اول: محیط بین‌المللی، فصل دوم: استراتژی نظامی عراق، فصل سوم: بحران داخلی و فرعی شدن مسئله جنگ، فصل چهارم:استراتژی نظامی ایران، فصل پنجم: اشغال و آزادسازی شرق کارون، فصل ششم: تحول در راهبرد نظامی و فهرست نقشه‌ها از جمله بخش‌های این کتاب هستند.
