شرکت در یک مزایده یا حراجی در حقیقت همان شرکت در یک رقابت است و هیجانات خاص خودش را دارد، یک کالایی با تخفیفی خاص در نظر گرفته شده و خواهان آن کالا با یکدیگر رقابت میکنند تا هریک برنده حراجی باشند و دست پر از آن خارج شوند. شنیدن کلماتی چون تخفیف و حراجی هم اصولا گوش آدمی را تیزتر میکند و عجین کردن این عبارات با برگزاری یک حراجی، شعله تنور آن را داغتر میکند و کاری که عوامل استارتاپ ردکالا انجام میدهند، اجرا کردن همین ایده برای مشتریانشان است. آنها همچنین تاکید دارند که یک حراجی سالم آنلاین انجام میدهند , در حقیقت مجری برگزاری حراجی های سالم آنلاین می باشند
دوستان و اطرافیانم درباره میزان و شدت علاقه شخص من به موضوع تخفیف کاملا آگاه هستند و وقتی قرار شد با مدیران ردکالا صحبت کنم تا از آنها درباره تجربیاتشان بپرسم، به سایتشان رفته و با انبوه حراجیهای آنلاین روبرو شدم. این دیدار مجازی از سایت ردکالا در نهایت در کوچه پس کوچههای قیطریه و در یک دفتر جمع و جور اداری به ملاقاتی فیزیکی با مدیران مجموعه منجر شد و صحبتهایمان چند ساعتی به طول انجامید. بحث تخفیف در مصاحبه هم داغ است و تیم سه نفره ردکالا راه سخت و ناهمواری را در اکوسیستم استارتاپی ایران طی کردند تا به اینجا برسند که شنیدنش مانند درسنامهای برای کسانیست که قصد ورود به حوزه تجارت الکترونیک را دارند.
کاربران در ردکالا ثبت نام کرده و با توجه به کالاهای تخفیف خوردهای که داخل سایت گذاشته شده، در مزایدههای مختلف ثبت نام میکنند و سر موعد مقرر با آنلاین شدن دوباره در سایت، وارد حراجی میشوند و میتوانند با دیگر شرکت کنندگان به رقابت بپردازند. هر کس بسته به انتخابی که از پیش کرده وارد حراجی شده و به رقابت با دیگر شرکت کنندگان می پردازد و در نهایت کسی برنده حراجی می شود که آخرین پیشنهاد را ثبت کرده باشدد. این رقابت هیجان انگیز، خریدن یک کالا را تبدیل به یک بازی کرده که بستر ان در ردکالا فراهم شده است.
یک حراجی سالم
رد کالا توسط یک تیم سه نفره راه اندازی شده. «سمانه خدادادی»، «محمود سبزهای» و «سید علی خادم حسینی» که دو تن از آنها پیشتر کار برنامه نویسی برای کسبوکارهای نوپا را انجام میدادند و عضو خانم این مثلث تشکیل دهنده ردکالا اما کارمند شرکتی دولتی بوده و با رها کردن جایگاه شغلیاش، ریسک بزرگی را محتمل شده و وارد تیم ردکالا شده است؛ مجموعهای که به موفقیت آن ایمان داشته و با وجود مخالفت اطرافیانش تصمیم گرفته قید سابقهکار دولتی خود را بزند و به این حوزه ورود پیدا کند. خدادادی میگوید که حراجی سالم و اعتمادبخشی که ردکالا راهاندازی کرده باعث شده که او از آینده کاری شرکت مطمئن باشد:
«یک حراجی را زمانی میتوان به آن برچسب سالم زد که شرکت کننده قبل از وقوع آن بداند دقیقا با چند نفر و چه کسانی در حال رقابت است و هم اینکه آگاهی لازم درباره حداکثر و حداقل هزینهای که برای شرکت در این مزایده لازم است به او داده شود. ردکالا این دو مورد را رعایت میکند و اجناس داخل حراجی را نیز خودش تامین کرده و تیم آن تاکید دارند که این اجناس همگی آکبند و دارای گارانتی معتبر هستند و قیمتی یک سوم قیمت اصلی کالا را در برمیگیرد. و ردکالا تضمین می نماید که برنده ی حراجی کالاهای مختلف را با تخفیفی بین 20 تا 90 درصد خریداری می نماید. حراجیهای ردکالا به حدی دقیق است و جزییات آن رعایت شده که به گفته مسئولین آن، حتی اساسنامه مزایدههای آنلاین با مشورت آنها در سامانه اینماد صورت گرفته است.»
شما بعد از ثبت نام در ردکالا، مقدار مشخصی ردآف هدیه میگیرید که با آنها میتوانید در حراجیهای رداف شرکت نمایید و یا به عنوان بن خرید فروشگاه از آن استفاده نمایید. در صورتی که در حراجی برنده نشوید چیزی از دست نخواهید داد، در قبال هزینه اشتراک به شما رداف تعلق می گیرد.
در ردکالا حراجیها معمولا از یک هفته قبل اعلام میشود و جذب شرکت کننده به همراه دارد و همچنین حتی بعد از پایان یافتن حراجی، مزایده ادامه دارد و حالتی شبیه به بازی و کل کل کاربران به خود می گیرد؛ وگرنه خریدار مشخص شده و دیگر کسی قادر به عوض کردن نتیجه ماجرا نیست، از این قبیل استفاده از گیمیفکشنها در استارتاپ ردکالا زیاد دیده میشود و مدیرانش هم معتقدند تبدیل حراجی به یک بازی هیجان انگیز و سودزا، رسالت اصلی آنها بوده است.
در نمایشگاه الکامپ، مردم در کنار هم یک حراجی آنلاین را تجربه کردند. ردکالا بعد از اینکه بیشتر و بیشتر شناخته شده، مجبور شده سرورهای جدیدی را بخرد تا بتواند حجم کاربران جدید و بیشتر خود را مدیریت کند.
تعریف کردن واحد پولی به نام ردآف در محیط سایت که کابران با ثبت نام در سایت و یا شرکت در حراجیها به دست میآورند و میتوانند با آن به خرید وسایل دیگر سایت و یا ثبت نام در دیگر حراجیها بپردازند، نمونه دیگری از این گیمیفکشنهاست.
رشد ردکالا
تیم رد کالا سابقه مدیر فروشی هم دارند و خدادادی معتقد است که ردکالا در حقیقت یک پروژه شخصی بوده که به تدریج رشد کرده و الان تیمی ده نفره آن را هدایت میکنند:
«سرمایه اصلی و وجه تمایز ما وجود یک تیم فنی حاذق در مجموعهمان هست و تجربه کاری ما باعث شده که از این حیث کم و کاستی در مجموعه نداشته باشیم. از تیر ماه 95 استارت اولین حراجیمان زده شد و روزهای اول هفتهای یک تا سه حراجی برگزاری میشد و حالا تبدیل به استارتاپی شدهایم که روزی بیش از 35 حراجی برگزار میکند. این شیب رشد ملایم نشان از موفقیتهای اولیه تیم ما داشت و با وجود اینکه روزهای اول گاهی ناامیدی بر ما چیره میشد و حس میکردیم یک جای کار ایراد دارد، ولی ذره ذره متوجه اشتباهات شدیم و به تدریج توانستیم رشد خوبی را تجربه کنیم.»
زمان شروع و پایان حراجی کاملا مشخص است ولی در ده ثانیه آخر بعد از پیشنهاد هر کاربر، ثانیه شمار باز به حالت ده ثانیه برمیگردد.
پیشتر تجربه خوبی در زمینه سایتهای حراجی آنلاین دیده نشده و بیشتر این سایتها یا فیلتر شدند و یا به کل تعطیل شدند. ورود این سه تن هم به این حوزه ریسک زیادی را به همراه داشته و آنطور که خودشان میگویند هیچ یک از آنها هم افراد پولداری نبودند؛ هزینههای جاری شرکت را از جیب دادند و با سرمایه بسیار اندکی که به گفته خودشان زیر یک میلیون تومان بود، کارشان را شروع کردند و بیشتر به دانش خود اکتفا کردند تا هزینههای مالی.
خدادادی در همین رابطه میگوید: «ما لجاجت کردیم تا در کار پیشرفت کنیم. کلنگ را زدیم و کار را شروع کردیم و منتظر هیچ کس و هیچ چیز نماندیم.» حسینی هم دیدگاهش را چنین بیان میکند:
«در اکوسیستم استارتاپی باید این را در نظر گرفت که در شروع کار شما در یک بیابان هستید و هیچ چیزی اطرافتان وجود ندارد، این شما هستید که باید باعث و بانی این موضوع شوید که بیایند و در اطراف شما ساختمان ایجاد کنند و دور و بر شما را آباد کنند. استارتاپ شما باید مرکز محوریت این آبادی باشد.»
به گفته حسینی نگاه ردکالا به آینده است و افقی 18 ماهه برای خود از الان به بعد چیده که جزییات آن را به من نمیگوید ولی نوید آن را میدهد که این مراحل کپی پیست از کسبوکارهای خارجی نیست و قرار است در سیستم حراجیها، دگرگونی بزرگی ایجاد کند.
سرمایهها و نمایشگاهها
یکی از پیشرفتهایی که مجموعه تاکنون تجربه کرده، جذب سرمایه بوده که از آذرماه سال 96 به این مرکز از سوی صندوق فناوریهای نوین تزریق شده است. خدادادی تاکید دارد که تیم و پشتکار تیمشان باعث جذب این سرمایهگذار در سیستم ریسکپذیر ردکالا شده و سرمایه در حقیقت روی تیم استارتاپشان صورت گرفته و نه بیزینس آنها.
حضور این سرمایهگذار و نگرشهای جدید و نوآورانه تیم باعث بهبود عملکرد ردکالا شده و البته مدیران این مجموعه معتقدند شرکت در نمایشگاههای مرتبط داخلی و خارجی هم در موفقیت آنها بیتاثیر نبوده است.
«هر نمایشگاهی اعم از الکامپ و... بازخورد خوبی به همراه خواهد داشت و برخلاف برخی تیمها که حضور در این رویدادها را بیهوده یا هزینهبر توصیف میکنند، معتقدم میتوان روی برندینگ و جذب سرمایه و ارتباط موثر با مشتری و دهها مورد دیگر در این نمایشگاهها کار کرد و باید برای شرکت در هر رویداد، با توجه به خصوصیات آن رویداد و بازدیدکنندگانش برنامهریزی کرد.»
کاربران تا بهمن ماه همه چیز را خریداری میکردند و بیشتر هم به کالاهای الکترونیکی تمایل داشتند ولی امروز، بعد از تلاطم بازار ارز، مردم بیشتر به کالاهای گران و لوکس گرایش دارند.
نمایشگاه خارجی و تجربههای بینالمللی نیز موفقیت دیگری برای تیم به ارمغان آورده و خدادادی تاکید میکند که حضور در رویداد سبیت آلمان و دیدار با دیگر فعالان این حوزه نگرش آنها را به کلی دگرگون کرد و باعث ایجاد تغییراتی در برنامه ریزیهای آنها شد.
نقشه مالی
هرچند ردکالا به عنوان یک استارتاپ هنوز به آن سطح از سوددهی نرسیده ولی این به آن معنا نیست که بیزینس مدلی هم برایش تعریف نشده باشد. درآمد ردکالا یکی از طریق پرداخت عضویت کاربران برای شرکت در حراجیهاست و از ایجاد یک گردش مالی به وجود آمده هم میتواند به بخشی از درآمد برسد. همچنین خود فروشگاه ردکالا هم تا حدی درآمدزایی برای سایت دارد که روالی خارج از حراجی آنلاین دارد.
فیلترینگ با ردکالا چه کرد؟
ردکالا هم مانند بسیاری از استارتاپها در برهه زمانی مشخصی دچار فیلترینگ شده بود ولی بازهم در برابر این موارد دلسرد نشده و به راه خود ادامه داده است. خدادادی حتی تاکید میکند که فیلترینگ از زوایای دیگر هم روی کار آنها تاثیر گذاشته و میگوید که فیلترینگ تلگرام هم روی کسب و کار آنها تاثیر گذاشته است.
آنها معتقدند این روند فیلترینگ باید زودتر حل شود و امید دارند که این آفت دیگر گریبانگیر هیچ کسبوکاری نشود. آنها با وجود داشتن اینماد فیلتر شدند و قرار شد دوازده نهاد دولتی-کشوری موضوع را تایید کنند تا از فیلترینگ در بیاید. در همین راستا بود که تیم رد کالا تغییراتی در سیستم خود انجام داد تا کارشان مشکلات شرعی و فقهی نداشته باشد. حسینی در این باره میگوید:
«ما در حال حاضر تمام تاییدیهها را برای کارمان گرفتیم و اساسا اگر واقعا خلافی در کار نباشد، هر استارتاپی میتواند به کار برگردد هرچند روند فیلترینگ ما هم بدون اطلاع قبلی بود و مشکلات زیادی را در برداشت.»
آینده قرمز روشن
رقیبهای ردکالا سایتهای عمدتا گمنامی هستند که نام و نشان خاصی هم ندارند و این شرکت وارد بخشی از حوزه تجارت الکترونیک شده که کمتر کسی توانسته در آن به موفقیت برسد. ردکالا با هدف تخفیف دادن به کاربران جلو آمده و قصد دارد اهداف بسیار بلندپروازانهتری را در ادامه راه کاری خود متصور شده که نویدبخش شرکتی بزرگتر در آینده را میدهد.مدیران این مجموعه با سرمایه کوچک خود وارد اکوسیستم شلوغی شدند و با انتخاب یک کوچه خلوت ولی پرکاربرد در این اقلیم، به آن سر و سامان دادند و با علم بر محیط استارتاپی پیرامون خود، گام برمیدارند.