نوسازی تاکسی های فرسوده یکی از بزرگترین مشکلاتیست که مردم تهران و سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران با آن دست به گریبان هستند. طبق قانون تاکسیها بعد از 10 سال فرسوده میشوند و طبق همین تعریف امروز حدود 18 هزار تاکسی فرسوده در تهران وجود دارد که نوسازی آنها با مشکل مواجه است چراکه خودروسازان در شرایط تحریم به سر میبرند و قادر به تامین خودروهای تاکسیرانان نیستند.
«علیرضا قنادان» رئیس سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران در گفتگو با دیجیاتو از تصویب و ابلاغ مصوبه جدید لایحه هوای پاک توسط هیات دولت خبر داد که در آن چندین ضابطه وجود دارد:
«ضابطه اول در مورد این بود که سن فرسودگی در تاکسیهای تهران هنوز 10 ساله است اما خودروهایی مدرنی که با تایید سازمان حفاظت محیط زیست هنوز سالم هستند و میتوانند به کار خود ادامه داده و اسقاط نشوند. در تهران تاکسیهای مدرن و هیبریدی وجود دارد که 11 سال سن دارند اما در معاینهفنی مشخص شد که آلایندگی آنها از یک خودرو صفر کیلومتر داخلی کمتر است و زمانی برای خاتمه کار آنها هنوز تعیین نشده است. وزارت کشور و شورای عالی ترافیک باید با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست این زمان را تایید کنند.»
به گفته قنادان طبق این ضابطه تاکسیهایی که سن آنها نزدیک به فرسودگی است درصورتیکه کاتالیست خود را تعویض کنند، دو سال به سن فرسودگی آنها اضافه میشود. ضمن آنکه به گفته قنادان قرار است برای تعویض کاتالیستها تسهیلات خوبی در اختیار تاکسیرانان قرار گیرد. برای مثال این سازمان با همکاری شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران ISQI کاتالیست 2 هزار تاکسی را مجانی تامین خواهد کرد.
از سوی دیگر طبق قانون پلاک تاکسی صرفا روی خودروهای صفر کیلومتر نصب میشود؛ قانونی که نوسازی ناوگان تاکسیرانی را دچار مشکل کرده است. چراکه خودروسازان مدعی هستند در تامین و تولید خودرو با مشکل روبرو شدهاند. قنادان در همین رابطه میگوید:
«در همین زمینه پیشنهاد دادیم که صرفا خودروهای صفر کیلومتر تاکسی نشوند. بلکه اگر تاکسیرانی بتواند خودرویی با عمر کمتر، آلایندگی کمتر و سلامت بیشتر پیدا کند، در صورت تائید میتواند رنگ آن را تغییر داده، پلاک را منتقل و به عنوان تاکسی استفاده کند.»
به گفته مدیرعامل سازمان تاکسیرانی تهران، در کل کشور حدود 30 تا 35 هزار تاکسی فرسوده و در تهران 18 هزار تاکسی با عمر بیشتر از 10 سال وجود دارد که از این تعداد بسیاری از تاکسیرانان برای تحویل خودرو جدید ثبت نام کردهاند منتها خودرویی به دست آنها نرسیده است. رئیس سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران معتقد است که این تعداد تاکسی فرسوده در مقایسه با تیراژ تولید خودروسازان قابل مقایسه نیست و خودروسازان برای تحویل این تعداد خودرو مشکلی ندارند:
«مشکل ما با خودروسازان این است که فروش به تاکسیرانان برای آنها اولویتی ندارد. رعایت مسئولیت اجتماعی حکم میکند که خودروسازان تامین خودروهای تاکسیرانی را در اولویت قرار دهند.»
به گفته قنادان در سایر کشورها خودروسازان به این موضوع که بتوانند خودروهای تاکسیرانی را تامین کنند افتخار میکنند چراکه توانستهاند معیارهای سختگیرانه فنی و آلایندگی را پاسخگو باشند و روی این موضوع بسیار تبلیغ میکنند اما در ایران خودروسازان، محصولاتی را که نمیتوانند بفروشند و مشتری برای آنها وجود ندارد تبدیل به تاکسی میکنند. خودروسازان محصولات بهتری دارند که میتوانند در اختیار تاکسیرانان بگذراند اما ترجیح میدهند که برند محصول را خراب نکنند.
تامین تاکسی از طریق خودروهای وارداتی راه دیگریست که میتواند به تاکسیرانی کمک کند اما هربار که واردات خودرو متوقف میشود این سازمان هم با مشکل مواجه میشود:
«یکی از مشکلات این است که برای واردات خودرو به طور کلی یک ردیف وجود دارد و هر بار به اسم واردات خودرو لوکس، واردات متوقف میشود. در حالیکه اگر خودرو لوکس وارد حمل و نقل عمومی شود به مصرف عموم مردم و حتی اقشار ضعیف میرسد که این موضوع به نفع مردم است. در این مورد پیشنهاد دادیم که ردیف واردات خودرو برای تاکسی و مصارف عمومی را جدا کنند و تسهیلات بیشتری برای واردکنندگان خودروهای لوکس با مصرف عمومی قرار دهند تا مردم استفاده کنند.»
قنادان اعتقاد دارد که شهرداری باید سیاستهای حملونقلی خود را به گونهای تنظیم کند که شهروندان استفاده از وسایل نقلیه عمومی را ترجیح دهند ضمن آنکه عوارض دریافت شده از حملونقل شخصی برای وسایل نقلیه عمومی هزینه شود: «با اجرای طرح جدید ترفیک، ترافیک در محدود ترافیک 30 درصد کاهش داشته است. این موضوع در حال بررسی و توسعه بیشتر است. یکی از فرصتهایی که در اینجا وجود دارد این است که یک استارتآپ IOT خودروها و تاثیر دوربینها و چراغها را در شهر بررسی کند.»