همیشه از نداشتن شناسنامههای کودکان بیهویت و برخی زنان گزارشهای مختلفی منتشر میشد؛ کودکانی که به دلیل دارا بودن پدر غیرایرانی اداره ثبت احوال تا 18 سالگی به آنها شناسنامه نمیدهد و فعالان حقوق زنان و کودکان و نمایندگان مجلس و معاونت امور زنان ریاست جمهوری بارها در این زمینه هشدار دادهاند، اما تاکنون هیچ اتفاق مثبتی برای وضعیت آنها رخ نداده است.
به گزارش به نقل از جهان صنعت ،کودکانی که از هیچگونه حقوق بدیهی و طبیعی انسانی برخوردار نیستند. نه تحصیل، نه بیمه، نه حساب بانکی و نه هیچ. بدون اسمی پایدار و نام خانوادگی مشخصی. کشمکشها در این زمینه ادامه دارد و هنوز به نتیجهای نرسیده. برخی اخبار حکایت از وجود یک میلیون کودک بدون هویت در کشور دارد و برخی دیگر کمتر از 150 هزار کودک را شناسایی شده اعلام کردهاند. با همه این اوصاف حالا سخنگوی سازمان ثبت احوال در مورد اتفاق جدیدی که از سوی این سازمان رخ میدهد، با ایلنا گفتوگو کرده است. او در مورد نوزادانی که پدر و مادرشان نامشخص هستند و نمیتوان گفت که نامشروع متولد شدهاند، اعلام کرده: هنگام صدور شناسنامه نام پدر و مادر فرضی انتخاب میشود یعنی پدر و مادری که برای او در شناسنامه ثبت میشود، فاقد مشخصات است و صرفا نامشان در شناسنامه کودک وجود دارد. همچنین در انتهای شناسنامه نیز ذکر میشود که پدر و مادر فرد توسط بهزیستی به شکلی فرضی ثبت شدهاند. این یکی از جدیدترین اقدامات ثبت احوال در خصوص پیگیری حق داشتن شناسنامه در خصوص کودکان بدون هویت است.
طبق آخرین آمار ماهانه 100 کودک بیهویت در بیمارستانهای علوم پزشکی تهران متولد میشوند و در این میان چگونگی صدور شناسنامه و اسناد هویتی برای این کودکان محل سوال است. ماهی 100 کودک فقط به حرف نمیآید و رقم تولد 1200 کودک بیهویت در سال را ایجاد میکند.سیفالله ابوترابی از سوی دیگر در خصوص تفاوت ایرانی بودن و در ایران به دنیا آمدن صحبت کرده که این خود محل مناقشه و ایجاد پرسش است. او عنوان کرده: سازمان ثبتاحوال در داخل کشور با بیش از 1100 اداره و نمایندگی و در خارج کشور در تمام نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران برای افرادی که ایرانی باشند، شناسنامه صادر میکند. پس باید بین فردی که ایرانی است و فرد دیگر که متولد ایران است، تفاوت قائل شویم. با تولد در ایران کسی ایرانی نمیشود. کودک دارای پدر و مادر بعد از مراجعه والدین به ثبتاحوال دارای سند ولادت یا شناسنامه میشود، اما در مورد کودکان سرراهی سازمان بهزیستی متولی آنها میشود و با معرفی یک نماینده برای آنها شناسنامه صادر میکند یعنی یک نفر را معرفی میکند تا به نیابت از پدر و مادر کودک، سند را امضا کند. در شش ماه اول سال 97 برای تعداد 210 کودک، شناسنامه به این شکل صادر شده است و این نکته را باید بگویم که کودکان بدون شناسنامه قطعا ایرانی نیستند. برای 210 کودک که پدر و مادرشان نامشخص هستند و نمیتوان گفت که نامشروع متولد شدهاند، در شش ماه اول سال 97 شناسنامه با پدر و مادر فرضی صادر شده است. این اقدام در ذات خود جالب توجه و مفید است. چرا که به هر حال آن کودکی که بیخبر از هر رویدادی پا به این دنیا گذاشته، از حداقل حقوق شهروندی خود در آینده برخوردار خواهد بود.
ابوترابی در ادامه به این نکته اشاره کرده که راه دیگری جز این راه برای تعیین هویت نوزادان فاقد والدین وجود ندارد. درباره نوزادان غیرایرانی هم همانطور که اشاره شد، گواهی ولادت اتباع ایرانی صادر میشود. اگر این نوزاد در ایران متولد شده باشد و گواهی اتباع ایرانی را دریافت کرده باشد و بعد از پایان 18 سالگی به مدت یک سال از کشور خارج نشود، به خودی خود تابع دولت ایران میشود و شناسنامه ایرانی دریافت میکند. اما شناسنامه کودکان اتباع به راحتی گفتههای ابوترابی صادر نمیشود. چه آنکه همین حالا کودکان بیهویت زیادی هستند که هر سال بزرگتر میشوند و هنوز نتوانستهاند هویت و حقوقی داشته باشند. شاید لازم باشد بیش از اینها در خصوص صدور شناسنامه برای این دست از کودکان اقدامات لازم انجام شود. چرا که بیش از هر آسیبدیدهای آنها در این جامعه رها شدهاند و نسبت به وضعیت آنها که عمدتا هم در فقر به سر میبرند و اقدامی در راستای تحقق حقوقشان نمیتوانند انجام دهند، بیتفاوتی زیادی وجود دارد.
سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور در ادامه صحبتهای خود به موضوعات دیگری هم اشاره کرده است. از جمله اینکه به دلیل وارداتی بودن بدنه کارت ملی، روند صدور کارت ملی با اخلال مواجه شده، بنابراین تلاشی که سازمان ثبت احوال در طول 2 سال گذشته به طور مستمر انجام داده است، در راستای پیشبینیهایی بوده که براساس شرایط جهانی داشته است. در همین رابطه و به دلیل تحریمهای موجود تدبیری کردهایم که بدنه کارت ملی که قبلا وارد میشد، در داخل تولید شود. مراحل اولیه تولید کارت در داخل انجام شده و تست فنی آن نیز انجام شده است تا از نظر مقاومت و کیفیت مشابه کارت خارجی باشد. شرکت تولیدکننده داخلی قول داده تا حداکثر نیمه دوم آبان بدنه کارت را تحویل دهد. دستهای از افرادی که برای کارت ملی هوشمند ثبتنام کردند و فاقد هرگونه کارت هستند؛ یعنی حتی کارت ملی قدیمی هم ندارند، تدابیری برایشان اندیشیده شده تا براساس پیشبینیهای صورت گرفته، بدنه قبلی همان کارتها به آنها تحویل داده شود. افرادی که کارت خود را به هر دلیلی گم کردهاند، نیز جزو این گروه هستند و کارت ملی دریافت میکنند.
روند طلاق نسبت به مدت مشابه 96 کاهش داشته
او به آمار طلاق در شش ماهه نخست سال 97 و آمار ازدواج و طلاق نسبت به مدت مشابه سال قبل اشاره و خاطرنشان کرد: طلاقهای ثبتشده در شش ماه اول سال 97، 48 هزار و 287 مورد بوده که نسبت به آمار مشابه آن در سال گذشته که 51 هزار و 514 مورد بوده، روند کاهشی داشته است. یعنی با حدود 3/6 درصد کاهش آمار طلاق روبهرو بودهایم. حدود 191 هزار و 267 ازدواج در کشور نیز ثبت شده و امیدواریم این آمار افزایش پیدا کند. 29 مورد ازدواج کمتر از 10 سال، 117 مورد ازدواج 10 تا 14 سال و 145 مورد ازدواج 15 تا 19 سال به ثبت رسیده است.
29 مورد ازدواج زیر 10 سال در کشور صورت گرفته!
ابوترابی در پایان به تلاشهای مجلس برای افزایش سن ازدواج تاکید کرد. به گفته او قوانینی در خصوص منع ازدواج زیر 15 سال در حال تصویب است، اما در حال حاضر دختر میتواند، 13سال تمام و پسر 15 سال ازدواج کند اما کسانی هم هستند که به دادگاه مراجعه میکنند و گواهی رشد میگیرند تا بتوانند زیر 13 سالگی ازدواج کنند. بعد از مراجعه به دادگاه و انجام تحقیقات لازم اگر این نتیجه حاصل شد که دختر زیر 13 سال یا پسر زیر 15 سال بیشتر از سن خود رشد کرده، در این صورت به او مجوز ازدواج میدهند و این اتفاق بدون حکم رشد ممکن نیست. 366 مورد ازدواج زیر 15سال در سال 95 ثبت شده است. همچنین 29 مورد ازدواج کمتر از 10 سال، 117 مورد ازدواج 10 تا 14 سال و 145 مورد ازدواج 15 تا 19 سال در این سال به ثبت رسیده است. ابوترابی همین جا اظهارات خود را نقض میکند. چرا که اگر فقط بر اساس حکم رشد اجازه ازدواج میدادند، 29 کودک زیر 10 سال و 117 ازدواج زیر 13 سال شکل نمیگرفت. مشکلات و فقر بالای فرهنگی و نقص شدید قانون و عدم حمایت از حقوق کودکان در خصوص ازدواج آنها باعث میشود خیلیها با اجازه دادگاه و قانون کاری نداشته باشند و در سنین بسیار پایینتر از حد معمول نیز کودکان خود را به اجبار به ازدواج دیگری که بعضا جای پدربزرگ آنهاست درآورند. کودک 10 ساله از ازدواج چه میفهمد و قانون برای جلوگیری از چنین اتفاقی برای او چه میکند؟ هیچ.
مردان بیش از زنان فوت میکنند
لازم به ذکر است او در مورد میزان مرگومیر مردم نیز اظهارنظر کرده است. در شش ماه اول سال 97 حدود 182 هزار و 389 فوتی داشتیم که از این تعداد 102 هزار مرد و باقی آنها زن هستند و نسبت جنسیت در خصوص مردان بیشتر است. به ازای هر 129 مردی که میمیرد، 100 زن فوت میکند. میزان عمومی مرگومیر در کشور 8/4 در هزار است. بیشترین علت مرگومیر مربوط به بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان، بیماریهای تنفسی و حوادث غیرعمد است.