محمدرضا قنبریان؛ کارشناس تغذیه
ورزش در دوران بارداری؛ کاهش چاقی در فرزندان
یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که فرزندان متولدشده از موش‌هایی که در طول بارداری ورزش کرده بودند پس از مصرف رژیم غذایی پرچرب کمتر وزن گرفتند.
اگرچه مطالعات قبلی نشان داده بود، ورزش مادران چاق تأثیر مثبتی بر فرزندان دارد ولی این اولین تحقیقی است که نشان می‌دهد این موضوع برای مادران با وزن طبیعی نیز صادق است.
محققان فرزندان موش‌های بارداری را که هرروز صبح 60 دقیقه ورزش با شدت متوسط انجام می‌دادند و موش‌هایی که ورزش نمی‌کردند را مقایسه و ارزیابی نمودند.
فرزندان موش‌هایی که ورزش کرده بودند سطح بالاتری از پروتئین مرتبط با بافت چربی قهوه‌ای را نسبت به گروه شاهد نشان دادند.
این نوع بافت، چربی و قند را می‌سوزاند. محققان همچنین مشاهده کردند که درجه حرارت بالاتر در گروه ورزشی نشان می‌دهد که بافت چربی قهوه‌ای آن‌ها کارآمدتر و دارای اثر ترموژنیک بالاتری است و قادراست از چاقی و بیماری‌های متابولیک جلوگیری کند.
به مدت هشت هفته به فرزندان موش‌ها یک رژیم غذایی پرچرب داده شد و مشاهده کردند که موش‌های گروه ورزش نه‌تنها وزن کمتری گرفتند بلکه علائم بیماری‌های متابولیکی مانند کبد چرب و دیابت و ... را نیز کمتر نشان دادند.
این نتایج نشان داد فقدان ورزش در زنان با وزن طبیعی در دوران بارداری می‌تواند فرزندان آن‌ها را مستعد ابتلا به چاقی و بیماری‌های متابولیک کند.
بروکلی و سلامت مغز
در مغز مبتلایان به شیزوفرنی یکسری اختلالات شیمیایی به وجود می‌آید که با تولید ماده شیمیایی"گلوتامات" مرتبط است.
در تحقیق جدیدی که در دپارتمان جان هاپکینز صورت گرفت نشان داد جوانه بروکلی به دلیل دارا بودن ماده شیمیایی "سولفورافان" قادر به خنثی نمودن اثرات منفی گلوتامات در بیماران مبتلابه شیزوفرنی می‌باشد.
در صورتی‌که این ماده مغذی به‌صورت مکمل (از مواد گیاهی طبیعی) تولید شود، کمک شایانی به کاهش مصرف داروهای شیمیایی و عوارض جانبی آن‌ها در این بیماران می‌شود.
آسیب‌های کبدی به دنبال مصرف مکمل‌های بدن‌سازی
در مطالعه‌ای گزارش‌شده است که 44 نفر به دنبال مصرف مکمل‌های بدن‌سازی یک الگوی هماهنگ و متمایز از علائم و نشانه‌های مربوط به آسیب کبدی را نشان دادند که اغلب طولانی بوده و درمان آن با مشکلاتی از قبیل ناکارآمدی و کاهش وزن همراه بود.
همه شرکت‌کننده‌ها در این مطالعه دارای مشکلات کبدی و یرقان شدند.
به‌عنوان‌مثال اغلب آن‌ها خارش زیادی داشتند که منجر به بستری شدن 71% شرکت‌کننده‌ها در بیمارستان شد.
محققان دریافتند که مکمل‌های مصرفی، حاوی آستروئید آنابولیک غیرقانونی بود که بر روی لیبل و برچسب مکمل‌ها ذکر نشده بود.
افراد برای دریافت مکمل‌های بدن‌سازی باید تحت کنترل پزشک یا متخصصان تغذیه باشند چراکه مکمل‌هایی که به شکل غیرقانونی در باشگاه‌ها و توسط مربی باشگاه‌ها توزیع می‌شود ممکن است حاوی مواد مضر و غیرمجازی باشند که سبب آسیب‌های کبدی و به خطر انداختن سلامت ورزشکاران گردد.
ترکیب شیر مادر عامل چاقی در دوران کودکی
تحقیقات جدید حاکی از آن است که ترکیب شیر مادر در مادران با وزن طبیعی متفاوت از مادران دارای اضافه‌وزن و چاق بوده و باعث تغییر در متابولیت‌های مولکول‌های شیر مادر شده که ممکن است عامل خطر چاقی در دوران کودکی باشد.
امروزه می‌دانیم که چاقی مادران یکی از قوی‌ترین عوامل پیش‌بینی کننده چاقی در دوران کودکی است و چاقی در دوران کودکی سبب افزایش بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت نوع 2 می‌شود.
محققان در مطالعه‌ای محتوای شیر مادران و ترکیب بدنی نوزادان را طی 6 ماه موردبررسی قراردادند. مادران بر اساس وزن قبل بارداری به دو گروه BMI زیر 25 و BMI بالای 25 تقسیم شدند.
در یک ماه پس از زایمان 10 متابولیت در شیر مادران یافت شد که در مادران چاق و مادران با وزن مناسب، متفاوت بود از این تعداد، چهار مشتق نوکلئوتیدی و نیز سه کربوهیدرات پیچیده (از الیگوساکارید ها) شناسایی شدند که قادرند شرایط میکروبی روده را تغییر دهند. و در 6 ماه بعد از زایمان این تفاوت به 20 نوع متابولیت رسید.
علاوه بر این، آدنین شیر در مادران چاق با افزایش وزن بیشتر، در نوزادان همراه بود.
یافته‌ها نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل خاص - مشتقات نوکلئوتیدی و کربوهیدرات‌های پیچیده - می‌تواند هدف درمانی برای بهبود مشخصات شیر مادر و احتمالاً محافظت از کودکان در برابر چاقی باشد.
این تحقیق یک گام روبه‌جلو در درک این مسئله است که وضعیت سلامتی و جسمی می‌تواند به شیر مادر و به‌نوبه خود بر سلامت کودک تأثیر بگذارد. محققان در حال پایه‌ریزی مداخلاتی شامل رژیم غذایی، دارویی و ورزش هستند تا باعث بهبود کیفیت شیر مادران چاق و عدم تأثیر منفی آن بر روی اضافه‌وزن کودک آن‌ها گردد.
یک‌سوم بیماران سرطانی از طب مکمل و جایگزین استفاده می‌کنند
یک‌سوم افراد مبتلابه سرطان از طب جایگزین مانند مدیتیشن، یوگا، طب سوزنی و داروها و مکمل‌های گیاهی استفاده می‌کنند.
مکمل‌های گیاهی متداول‌ترین طب جایگزین است که اغلب توسط بیماران جوان و خانم‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
درحالی‌که پزشکان در مورداستفاده از مکمل‌های گیاهی و دیگر مکمل‌ها بسیار محتاط هستند اما آن‌ها نسبت به مدیتیشن و یوگا به‌عنوان روش‌هایی که می‌تواند به بیماران در مقابله با شوک تشخیص سرطان و همچنین کاهش استرس ناشی از شیمی‌درمانی و رادیوتراپی کمک کند نظر مثبتی دارند.
اما نگرانی‌های زیادی در مورد مصرف مکمل‌ها در افراد سرطانی وجود دارد.
چراکه مکمل‌ها از چندین مواد مختلف تشکیل‌شده‌اند که مشخص نیست برای سرطان مفید هستند یا خیر.
به‌خصوص در زمان شیمی‌درمانی و رادیوتراپی که دریافت سطح بالایی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند اثرات درمانی را کاهش دهد. همچنین مکمل‌ها ممکن است با داروهایی که برای درمان سرطان تجویز می‌شوند تداخل داشته باشد که باعث کاهش اثرات دارو یا مسمومیت دارویی می‌شوند.
بر اساس یافته‌ها 29% افرادی که از طب جایگزین استفاده می‌کنند این موضوع را با پزشک خود مطرح نمی‌کنند.
توصیه‌شده است که پزشکان از بیماران خود بپرسند که آیا مکمل مصرف می‌کنند یا نه چراکه مصرف خودسرانه مکمل‌ها می‌تواند به‌طور کامل درمان سرطان را با مشکل روبه‌رو کند.
تخم‌مرغ، صبحانه مناسب برای افراد دیابتی
افزایش قند خون بعد از مصرف صبحانه در افراد دیابتی نوع 2 به دلیل مصرف صبحانه حاوی کربوهیدرات زیاد و مقاومت به انسولین است.
افزایش قند خون به دنبال مصرف صبحانه یکی از مشکلات عمده در افراد دیابتی است.
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که یک صبحانه با چربی بالا و کربوهیدرات کم (LCBF) می‌تواند به کنترل قند خون افراد دیابتی نوع 2 در طول روز کمک کند و همچنین سبب بهبود کنترل گلیسمیک و کاهش عوارض دیابت گردد.
در این مطالعه گروهی از افراد دیابتی نوع 2 در دو روز رژیم غذایی ارائه گردید که در روز اول صبحانه املت مصرف کردند و در روز بعد بلغور جو دوسر و کمی میوه خوردند و ناهار و شام نیز در هر دو روز یکسان بود.
میزان قند خون شرکت‌کنندگان هر 5 دقیقه توسط مانیتور گلوکز پیوسته اندازه‌گیری می‌شد. همچنین شرکت‌کنندگان میزان گرسنگی و میل به غذاهای شیرین را گزارش می‌کردند.
نتایج نشان داد که مصرف صبحانه با چربی بالا و کربوهیدرات کم به‌طور کامل مانع از افزایش قند خون بعد از مصرف صبحانه می‌شود و همچنین باعث بهبود کنترل قند خون در 24 ساعت آینده می‌شود.
امروزه می‌دانیم که نوسانات قند خون به رگ‌های خونی، چشم‌ها و کلیه‌ها آسیب می‌رساند که با گنجاندن یک وعده صبحانه با چربی بالا و کربوهیدرات کم برای افراد دیابتی می‌توان از این عوارض جلوگیری کرد.
نتایج این مطالعه حاکی از مزایای بالقوه تغییر توزیع درشت مغذی‌ها است به‌طوری‌که به‌جای مصرف متعادل و متوسط کربوهیدرات در طول روز، در افراد دیابتی باید مصرف کربوهیدرات در صبحانه محدود شود و در ناهار و شام به‌طور متعادل مصرف شود.
به‌عنوان یکی دیگر از نتایج جالب این تحقیق شرکت‌کنندگان بعد از مصرف صبحانه با چربی بالا و کربوهیدرات کم به این نتیجه رسیدند که گرسنگی قبل از غذا و میل به شیرینی در طول روز در آن‌ها کاهش می‌یابد که این تغییر در رژیم غذایی می‌تواند یک گام سالم برای همه افراد حتی غیر دیابتی‌ها نیز محسوب شود.
بهبود علائم شبه آلزایمر در موش‌ها
مصرف یک رژیم غذایی حاوی ترکیباتی که در چای سبز و هویج وجود دارد، در موش‌هایی که به آلزایمر مبتلا شده بودند، باعث بهبود علائم آلزایمر شد. در این مطالعه محققان دو ترکیب را موردمطالعه قراردادند: اپی گالوکاتچین 3 گالات (EGCG) موجود در چایی سبز و فرولیک اسید (FA) موجود در هویج، گوجه‌فرنگی، برنج، گندم و جو. محققان به‌طور تصادفی 32 موش را با علائم آلزایمر به 4 گروه با تعداد مساوی زن و مرد تقسیم کردند و برای مقایسه به هر گروه تعدادی موش سالم اضافه کردند.
موش‌ها به مدت سه ماه ترکیبی از EGCG و FA (به مقدار 30 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، مقداری که انسان می‌تواند از طریق رژیم غذایی یا مکمل دریافت کند) و پلاسبو دریافت کردند.
پس از گذشت سه ماه درمان ترکیبی EGCG و FA به‌طور کامل حافظه موش‌ها را بازسازی کرد و موش‌های دارای آلزایمر درست همانند موش‌های سالم رفتار می‌کردند.
برای چگونگی عملکرد این ترکیبات یک مکانیزم به نظر می‌رسد، به این صورت که این مواد مانع از شکستن پیش ساز آمیلوئید به پروتئین کوچک‌تر به نام آمیلوئید بتامی شوند که مغز بیماران آلزایمری را مورد هدف قرار می‌دهد؛ علاوه بر این به نظر می‌رسد این ترکیبات التهاب عصبی و استرس اکسیداتیو در مغز را کاهش می‌دهند.
ورزش و بیماری کبدی
محققان در تحقیق جدیدی نشان دادند ورزش پیاده‌روی و ورزش‌هایی که باعث تقویت عضلات می‌شوند، به نحو مؤثری در کاهش مرگ‌ومیر مبتلایان به سیروز مؤثر هستند.
متأسفانه بیماری‌های مزمن کبدی به دلیل چاقی بی‌رویه، روبه گسترش بوده و توصیه ورزشی در بیماری‌های کبدی معمولاً نادیده گرفته می‌شود.
محققان امیدوارند یافته‌های جدید راه را برای تنظیم پروتکل ورزشی در بیماران کبدی هموار سازد.
بیشتر بخوانید: