به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری ترند، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه امروز سه‌شنبه پیش از ترک کشورش برای سفر به روسیه از مخالفت ایران با عملیات نظامی ترکیه در سوریه ابراز نارضایتی کرد. اردوغان گفت: درحالی‌که انتظار می‌رفت ایران از عملیات چشمه صلح حمایت کند، اما برخلاف آن، ایران موضعی مخالف اتخاذ کرده است. او ادامه داد: ترکیه زمانی از موضوع برنامه هسته‌ای ایران پشتیبانی کرد، اما افسوس که ما شاهد چنین حمایتی از سوی مقامات ایرانی نبوده‌ایم. اشاره اردوغان به توافق 10 ماده‌ای ایران، ترکیه و برزیل در 27 اردیبهشت 89 در تهران است که طی آن درخصوص تبادل سوخت هسته‌ای بین سه کشور توافقاتی انجام شد که البته بلافاصله با مخالفت آمریکایی‌ها مواجه شد.
رئیس‌جمهور ترکیه همچنین تاکید کرد که آنکارا به‌طور جدی مخالفت ایران با این مساله را محکوم می‌کند. او همچنین مدعی شد که از ایران «صداهای ناهنجاری» به گوش می‌رسد. روحانی باید از ابتدا این صداها را ساکت می‌کرد. این صداها، من و همکارانم را ناراحت می‌کند. رجب طیب اردوغان روز نهم اکتبر آغاز عملیات نظامی جدید در شمال سوریه موسوم به «چشمه صلح» را اعلام کرد که با مخالفت بسیاری از کشورها ازجمله ایران مواجه شده است.
مواضع مقامات ایران
حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران چهارشنبه گذشته در نشست هیات دولت گفت: «ترکیه نسبت به مرزهای جنوبی خود نگرانی‌هایی دارد و حق آنهاست که این نگرانی‌شان برطرف شود، ولی معتقدیم باید راه و شیوه درست در این مسیر انتخاب شود. در اجلاس سران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه به صراحت اعلام کردیم که راه‌حل امنیت در مرزهای شمالی سوریه و جنوب ترکیه تنها با حضور ارتش سوریه امکان‌پذیر است و ما باید همه زمینه‌ها را برای حضور ارتش سوریه در این مناطق فراهم کنیم و دیگر کشورها نیز باید کمک کرده و آمریکایی‌ها از این منطقه خارج شوند و کردها نیز در این منطقه که در حقیقت کشور خودشان است در کنار ارتش سوریه قرار بگیرند.»
رئیس‌جمهور تاکید کرد: شیوه‌ای که امروز انتخاب شده و توافقاتی که پشت‌پرده صورت گرفته به نفع منطقه نخواهد بود و ما از کشور دوست و برادر خود ترکیه و دولت این کشور می‌خواهیم که در این‌گونه امور دقت و حوصله بیشتری به خرج داده و در مسیری که انتخاب شده، تجدیدنظر کند. معتقدیم راهی که انتخاب شده برای منطقه راهی مناسب و خیر نیست، چراکه امروز در شرایطی قرار داریم که باید در منطقه آرامش برقرار شود و آوارگان سوری، سریع‌تر به کشورشان بازگردند.
محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه نیز روز شنبه 20 مهر در حساب کاربری خود در توییتر با انتشار بخشی از گفت‌وگوی خود با شبکه TRT ترکیه در مورد راه‌حل شرایط موجود نوشت: توافق آدانا میان ترکیه و سوریه که همچنان معتبر است، راهی بهتر برای دستیابی به امنیت است. ایران میتواند به گردهم آوردن کردهای سوریه، دولت سوریه و ترکیه کمک کند تا ارتش سوریه در کنار ترکیه بتوانند از مرز حفاظت کنند.
توافق‌نامه آدانا که این روزها مقامات ایران و بسیاری از کارشناسان مسائل بین‌الملل بر اجرای آن تاکید دارند، در تاریخ 20 اکتبر 1998 در نشستی که دو هیات سوریه و ترکیه در شهر آدانا داشتند، میان دو طرف برای همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم به امضا رسید. طبق این توافق که در 20 اکتبر 1998 و با نظارت ایران و مصر میان ترکیه و سوریه امضا شد، دو کشور متعهد شدند از ورود گروه‌های تروریستی به خاک یکدیگر جلوگیری کنند و ارتش ترکیه نیز اجازه یافت تا برای سرکوب گروه‌های تروریستی فقط تا عمق پنج کیلومتری وارد خاک سوریه شود و همزمان بتواند تدابیر امنیتی لازم را در صورت تهدید امنیت ملی خود را اتخاذ کند. مقامات وزارت‌خارجه سوریه می‌گویند که ترکیه از سال 2011 این توافق را «نقض» کرده است.
از سوی دیگر و در ادامه واکنش مقامات ایران، سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران روز دوشنبه درباره حمله ترکیه به شمال سوریه که منجر به کشته و آواره شدن تعدادی از غیرنظامیان از جمله افراد کرد در آن منطقه شده است، گفت: ما مواضع خود را در این مساله اعلام کردیم و پیگیر این هستیم که مواضع ما در این زمینه محقق شود. ما راه‌حل مشکلات در منطقه را لشکرکشی نمی‌دانیم. تاکید داریم که باید اختلافات از راه مسالمت‌آمیز حل شود. ما دولت‌های ترکیه و سوریه را تشویق کردیم که با یکدیگر نشست داشته باشند.
از انزوا نمی‌ترسیم
پیش‌تر مولود چاووش اوغلو، وزیرخارجه ترکیه در مصاحبه با اسپوتنیک گفت که از انزوا نمی‌ترسیم. اشاره او به لغو سفر علی لاریجانی به استانبول همزمان با اقدام نظامی ترکیه در شمال سوریه بود. رئیس مجلس ایران پس از آغاز عملیات «چشمه صلح» در سوریه سفرش به ترکیه برای شرکت در کنفرانس استانبول را لغو کرد.
او در این مصاحبه با بیان اینکه دلم نمی‌خواهد تصمیم رئیس پارلمان یکی از کشورها را تفسیر کنم، گفت: «احتمالا وی دارای دلایلی بوده است.» اوغلو در پاسخ به این سوال که روسیه، ایران و کشورهای عربی و اروپایی به عملیات نظامی ترکیه در سوریه اعتراض کرده‌اند؛ آیا ترکیه از در انزوا قرار گرفتن نمی‌ترسد، افزود: «چرا ترکیه باید از در انزوا قرار گرفتن بترسد؟ ما با تروریسم مقابله می‌کنیم و تروریسم دشمن مشترک است. من فکر نمی‌کنم که روسیه مخالف عملیات ما باشد. روسیه نگران برخی از نکات حساس همچون تمامیت ارضی و وحدت کشور سوریه است و ما نیز نگران این نکات هستیم. اگر به همه بیانات مشترک ترکیه، روسیه و ایران نگاه کنید، می‌بینید که ما ضرورت حفظ تمامیت ارضی سوریه را مورد تاکید قرار داده‌ایم. اگر برخی از کشورها در رابطه با مبارزه ما با تروریسم از استانداردهای دوگانه پیروی می‌کنند، این مساله آنها است. ما از در انزوا قرار گرفتن هراس نداریم چون حق با ماست. چون ما هدف مبارزه با تروریسم را دنبال می‌کنیم.»
اطلاعیه سفارت ترکیه در تهران
همزمان با این تحولات، سفارت ترکیه در تهران با صدور بیانیه‌ای به تشریح اهداف آنکارا در اجرای عملیات نظامی در شمال سوریه و بیان دیدگاه‌های این کشور درباره عملیات چشمه صلح پرداخت. به گزارش «ایسنا» در بخشی از این بیانیه آمده است: در این برهه حساس کنونی اجتناب از هرگونه رفتار و گفتاری که میتواند موجب خلل در روابط استثنایی بین ترکیه و ایران شود، ضروری است. هوشیاری در برابر تحریکات و حملات عناصر PYD/ YPG؛ شاخه گروهک تروریستی PKK در سوریه که نه تنها ثبات ترکیه بلکه ثبات ایران، سوریه و عراق را هدف قرار داده و همچنین سیاه‌نمایی‌های آنان با اخبار کذب از طریق مجاری مختلف به‌ویژه در فضای مجازی حائز اهمیت است. ترکیه بر موضع مستحکم خود در راستای ثبات و امنیت منطقه ایستادگی خواهد کرد.»
