یک سال پس از آغاز فعالیت بیدود، حالا اگر نام این شرکت را در شبکه‌های اجتماعی جستجو کنید با ابهامی بزرگ درباره ادامه فعالیت بیدود مواجه می‌شوید. بیشتر از 2 هفته است که نمی‌توان دوچرخههای اشتراکی بیدود را در نقشه تهران پیدا کرد و عده‌ای از کاربران با گلایه از نبود دوچرخه‌ای برای استفاده، گفته‌اند که در استرداد وجه نیز با مشکل مواجه شده‌اند.
بیدود در 27 آذر 97 رسماً کارش را در منطقه 2 تهران آغاز کرد و حالا، نزدیک به یک سال بعد، برای مدتی است که نمی‌توان از خدماتش بهره گرفت. آغاز این اتفاق هم مربوط به حواشی افزایش قیمت بنزین و اعتراضات پیرامون همین مسئله بود که حتی در ادامه باعث قطع اینترنت هم شد. اما آیا ادامه‌ی فعالیت بیدود واقعاً با ابهام روبه‌روست؟
«هستیم؛ اما شهرداری حمایت کند»
«حسین قاسمی»، نایب‌رئیس هیئت مدیره بیدود، در گفتگو با دیجیاتو، به این سوال که با توجه به عدم فعالیت و شایعات اخیر، آیا حقیقت دارد که این شرکت می‌خواهد کارش را به پایان برساند، پاسخ می‌دهد و می‌گوید:
«پایان دادن به فعالیت بیدود حقیقت ندارد. فعلاً از سمت هیات مدیره، تصمیمی مبنی بر متوقف شدن فعالیت گرفته نشده است. ما در حال انجام بعضی کارهای زیرساختی هستیم و به زودی دوباره فعالیت‌مان را از سر خواهیم گرفت. البته ما به برخی حمایت‌ها از سمت شهرداری نیاز داریم، و هرچه زودتر این حمایت‌ها از سمت شهرداری صورت بگیرد، ما می‌توانیم فعالیت‌مان را هرچه سریع‌تر شروع کنیم.»
قاسمی به این سوال که همین حمایت‌ها دقیقاً چه هستند پاسخی نمی‌دهد اما می‌گوید در این هفته، صحبت با «مسئولین شهرداری» نهایی خواهد شد.
اخیراً گزارش‌هایی از مفقودی 100 دوچرخه و آتش گرفتن 100 دوچرخه دیگر نیز در برخی رسانه‌ها منتشر شده بود اما نایب‌رئیس هیئت مدیره بیدود در همین رابطه به دیجیاتو می‌گوید: «در مجموع 9 دوچرخه ما آتش گرفت و آن هم فقط در فلکه اول صادقیه. در هیچ جای دیگری، هیچ آسیبی به دوچرخههای ما وارد نشده است.»
«بزرگ‌ترین حمایت ما این است که دخالت نکنیم»
اگر نخواهیم از کلیدواژه «حمایت» استفاده کنیم، می‌توانیم بگوییم که شهرداری تهران تاکنون پشتیبانی‌های مهمی از بیدود به عنوان شرکتی که حاضر شده در حوزه دوچرخههای اشتراکی فعالیت کند، انجام داده است. ارائه پارکینگ مخصوص دوچرخه‌ها در نقاط مختلف تهران قطعاً یکی از همین پشتیبانی‌ها به حساب می‌آید. وجود همین پشتیبانی‌ها، باعث می‌شود تا بتوان این سوال را از شهرداری تهران پرسید که از ادامه‌ی فعالیت بیدود چه می‌داند؟
«یعقوب آزاده‌دل»، مدیر توسعه سیستم حملونقل پاک شهرداری تهران، در گفتگو با دیجیاتو اعلام می‌کند که فعالیت بیدود به پایان نرسیده، بلکه مانند سایر کسب‌وکارهای اینترنتی، در این مدت «به دلیل قطعی اینترنت و حواشی که به وجود آمد»، تحت تاثیر قرار گرفت. او در همین رابطه می‌گوید:
«اکنون کاربران دوچرخه‌ای روی نقشه نمی‌بینند چون در زمان اغتشاشات دستور جمع‌آوری داده شد. در همان زمان، در محله صادقیه تعدادی از دوچرخههای بیدود را وسط خیابان قرار دادند و راه خودروها را بستند. تعداد کمی از دوچرخه‌ها هم خسارت خورد. به همین دلیل دوچرخه‌ها به انبارها منتقل شد. بعد از آن هم اینترنت نبود. الان هم به آلودگی هوا برخورد کرده‌ایم.»
او توضیح می‌دهد که توسعه دوچرخههای اشتراکی، تاکنون فراز و نشیب‌های زیادی داشته است: «این فراز و نشیب‌های مختلف مثل بحث دوچرخه‌سواری بانوان یا اتفاقات اخیر بوده که بحث توسعه دوچرخههای اشتراکی را تهدید کرده، ولی شهرداری تهران هیچ‌وقت اجازه نداده تا اتفاق ناگواری رخ دهد. امروز هم [فعال نبودن این شرکت] تحت تاثیر مسائل اقتصادی، اینترنتی و سیاسی یا آلودگی هوا بوده است. این‌ها مسائلی طبیعی است و اگر بقیه موارد حل شود، دوچرخه‌ها هم برمی‌گردد.»
مدیر توسعه سیستم حملونقل پاک شهرداری تهران در پاسخ به این سوال که آیا شهرداری برنامه‌ای برای حمایت از بیدود دارد، و این حمایت‌ها اساساً چه هستند، می‌گوید:
«بحث ما حمایت از بیدود نیست. بحث ما توسعه دوچرخه‌سواری و حمایت از توسعه دوچرخه‌سواری در شهر تهران است. این را شفاف و واضح می‌گویم تا سایر شرکت‌ها هم بدانند. نه تنها بیدود، بلکه هر شرکت یا فردی به هر نحوی بتواند توسعه دوچرخه سواری را ترویج کند، مورد حمایت معاونت حملونقل ترافیک شهرداری تهران و خود شهرداری تهران قرار می‌گیرد. ما از عملکرد بیدود راضی هستیم و از آن به عنوان بحث خصوصی حمایت هم می‌کنیم تا انشالله حضور داشته باشند و برنامه‌های خود را با قدرت ادامه دهند.»
با این حال نایب رییس هیات مدیره بیدود گفته بود که اگر شهرداری حمایت کند ما می‌توانیم به سرعت فعال شویم اما آزاده دل هم به این سوال که این حمایت دقیقاً چیست، پاسخی نمی‌دهد و می‌گوید شاید این مسائل جزء اسرار آن شرکت باشد و به همین دلیل، مدیران بیدود باید در این رابطه توضیح بدهند: «ما صرفاً می‌توانیم بگوییم که نه تنها از بیدود، بلکه از هر شرکت دیگری در این حوزه حمایت می‌کنیم.»
به گفته او، بزرگ‌ترین حمایت شهرداری این است که زیاد دخالتی در فعالیت بخش خصوصی در بحث دوچرخه اشتراکی نکند: «این اعتقاد را داریم که بخش خصوصی باید دوچرخه را توسعه دهد. اگر قرار باشد بخش عمومی یا دولتی به دنبال توسعه این مورد باشد، مقطعی خواهد بود و صرفاً به جناح یا مدیری که سر کار است وابسته خواهد بود؛ آن‌ها که بروند، فردا پروژه لغو می‌شود. در نتیجه باید بخش خصوصی حضور داشته باشد و با اقتصاد شهری و جامعه درگیر شود، سپس خود مردم این مسئله را پیش می‌برند.»
شیب تند، رو در روی توسعه دوچرخه اشتراکی
اگرچه هم نایب رئیس هیئت مدیره بیدود و هم مدیر توسعه سیستم حملونقل پاک شهرداری تهران توقف همیشگی فعالیت این شرکت را تکذیب کرده و اعلام می‌کنند بیدود دوباره به فعالیتش ادامه خواهد داد، اما این سوال مطرح است که آیا می‌توان به این چشم‌انداز امیدوار بود که شرکت خصوصی دیگری پس از چالش‌های مختلفی که بیدود در یک سال اخیر با آن مواجه شد، دوباره بخواهد در این حوزه فعالیت کند؟
آزاده دل در پاسخ می‌گوید حملونقل، مخصوصاً از نوع عمومی و اشتراکی، در هیچ شهری بدون حمایت مدیریت شهری و دولت نه پا می‌گیرد و نه پیش می‌رود:
«امروز شهرهای ما در حوزه اتوبوسرانی و مترو سوبسید می‌دهند و کرایه واقعی از شهروندان گرفته نمی‌شود. در نتیجه باید در بحث دوچرخههای اشتراکی هم همین رویکرد وجود داشته باشد. حالا بخش خصوصی پای کار آمده است و به نوعی باید حمایت شود. اگر بخش عمومی هم بخواهد این‌کار را انجام دهد، (که من مخالفم چون توسعه‌ای اتفاق نمی‌افتد) در این حالت هم باید سوبسید داده شود. هیچ شهری هم در دنیا نبوده که مستقیم از درآمد خود دوچرخه، خدمات ارائه شود. معمولاً به موازات آن اتفاقات دیگری هم افتاده؛ یا از فضای تبلیغاتی پیرامون دوچرخه‌ها استفاده شده (بر اساس قرارداد با شهرها) یا سوبسیدهایی را از شهرداری‌ها و دولت محلی دریافت کرده‌اند.»
او همچنین اشاره می‌کند که اقدام بخش عمومی برای توسعه دوچرخه اشتراکی را «توصیه» نمی‌کند و باور دارد این فرآیند باید از طریق شرکت‌های خصوصی انجام شود.
حالا باید دید سرنوشت اولین شرکتی که می‌خواست با حملونقل پاک، پروانه‌ها را به شهر برگرداند و تا حدی هم موفق شد، چه خواهد بود و چه زمان دوباره فعالیت خود را از سر می‌گیرد.
دیجیاتو در زمان شروع فعالیت بیدود با مدیران این شرکت مصاحبه‌ای انجام داد که می‌توانید آن را مطالعه کنید.
