اقتصاد آنلاین – اکرم شعبانی؛ به گزارش نیویورک تایمز، با گسترش ویروس کرونا در حداقل 56 کشور جهان، شرکت‌ها انتظارات خود را از سود سالانه بازنگری می‌کنند، همچنین اقتصاددانان انتظار دارند که رشد اقتصاد جهانی در سال جاری با کاهش روبرو شود و در همین راستا سیاست‌گذاران اعلام کرده‌اند که آماده هر گونه اقدامی برای ایجاد تثبیت اقتصادی در صورت لزوم هستند.
با سقوط دوباره شاخص بورس آمریکا در روز جمعه، جروم پاول رییس فدرال رزرو بیانیه کوتاهی صادر کرد که حاکی از استفاده بانک مرکزی آمریکا از ابزارهای لازم برای خروج از وضعیت پیش آمده بود. او تاکید کرده است؛ "حمایت‌های لازم را در صورت لزوم از اقتصاد در پیش خواهیم گرفت." پس از صدور بیانیه فدرال رزرو شاخص اس اند پی 500 کمی بهبود یافت اما در نهایت روز خود را با کاهش 0.8 درصدی به پایان رساند؛ اگرچه شاخص اس اند پی در طول هفته گذشته در مجموع 11.5 درصد کاهش داشته است.
با این وجود علائم روشنی وجود دارد که نشان می‌دهد این ویروس همچنین در ارائه خدمات موجب تاخیرهایی نیز شده است، خرده فروشان و سازندگان خانه نیز در چین از ایجاد تاخیر در حمل و نقل خبر داده‌اند؛ سایت آمازون با کمبود ژل ضدعفونی کننده دست روبرو شد و مجموع اتفاقات رخ داده باعث شد تا بررسی ویژه‌ای بر روی شرکت‌های آمریکایی انجام شود تا مشکلات آنها به خصوص در زمینه دریافت وام روشن شود.
مارک زندی اقتصاددان ارشد تحلیل مدی در این باره عنوان کرده است: وضعیت پیش آمده متفاوت از بحران بازار است، چرا که در زندگی روزمره اختلال ایجاد کرده و این شرایط را نمی‌توان بحران مالی عنوان گذاشت؛ تعطیلی مدارس و اختلال در تهیه مواد غذایی از جمله ماکارونی و یا جو دو سر از تبعاتی است که شرایط کنونی می‌تواند در پی داشته باشد.
وضعیتی که از چند هفته پیش آغاز شد به عنوان یک نگرانی نسبتا گسترده در وال استریت در مورد اختلال در زنجیره‌های عرضه جهانی ایجاد کرده است. چرا که احتمال ابتلای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان باعث شده تا درآمدهای ناشی از خرید، مسافرت و رستوران‌ها تحت تاثیر این مساله قرار گیرد.
عدم قطعیت چنین شرایطی پیش بینی خسارت‌های اقتصادی را برای کارشناسان دشوار کرده است. برخی احتمال‌هایی از سقوط اقتصاد جهان و اقتصاد آمریکا در صورت ادامه این وضعیت مطرح می‌کنند. تحلیل‌گر مودی هفته گذشته در این راستا عنوان کرده است که شانس چنین احتمالی 4 از 10 برآورد می‌شود، در حالی که اقتصاد سرمایه شانس آن را بسیار کمتر می‌داند و در احتمال‌های خود این احتمال را 1 از 10 برآورد می‌کند.
روز گذشته محققان مورگان استنلی در یادداشتی خطاب به مشتریان از سه موقعیت احتمالی خبر دادند؛ از همه مهمتر آن که پیش بینی‌های گذشته حاکی از آن بود که اقتصاد آمریکا در سال 2020 روند آهسته‌ای نخواهد داشت.
در شدیدترین سناریو در حالی که ویروس به شکل گسترده‌ای به کشورها و بخش‌های اقتصادی تسری می‌یابد، رشد اقتصادی آمریکا در سال جاری برای چند ماه متوقف می‌شود و در سال 2020 تنها رشد 0.5 درصدی تجربه خواهد کرد. محققان گلدمن ساکس در یادداشتی در این باره عنوان کردند: تا زمانی که شیوع بیماری مورد کنترل قرار گیرد روند نزولی کاهش خواهد یافت.
شواهد آشکاری در روزهای از پیامدهای اقتصادی این وقایع دیده شده است. شرکت برادران تول که سازنده خانه‌های لوکس است، در این باره عنوان کرده است: برخی از قراردادهای فروش خانه به خریداران چینی به تعویق افتاده چرا که دریافت محموله‌ها از چین تاخیر داشته است. استیو مادن تولیدکننده کیف نیز در این باره بیان می‌کند: دریافت بخشی از بارها گاهی تعویق سه هفته‌ای داشته چرا که کارخانه‌های چینی فعالیت خود را با تعداد کمتری از کارگران ادامه می‌دهند.
با این حال نشانه‌های بیشتری از سوی مصرف کنندگان آمریکایی که کنترل اقتصاد را در اختیار دارند وجود دارد که روز به روز با مشکلات بیشتری روبرو می‌شوند.
در آمازون، برندهای مشهور ضدعفونی کننده مانند پیورل Purell با کمبود بسیار شدیدی روبرو شدند و باقیمانده آنچه در دسترس بود از سوی فروشندگان به چندین برابر قیمت به فروش گذاشته می‌شد. صبح روز گذشته یک پک دوتایی مایع ضدعفونی کننده پیورل به قیمت 49.99 دلار به فروش می‌رسید.
حتی شرکت کرونا که تولیدکننده نوشیدنی در آمریکاست با افت شدید قیمت سهام روبرو شد مساله‌ای که به دلیل تشابه اسمی این شرکت با ویروس کرونا به وقوع پیوسته است.
اصولا چنین وحشتی برای اقتصاد مدرن و بازارهای سهام که میل به خوش بینی و تمایل به هزینه کردن دارد، به چشم نمی‌خورد و همین خوش بینی باعث شد تا 9 روز پیش بازار سهام به صعود جدیدی دست پیدا کند.
به گفته ریچارد سیلا استاد برجسته دانشکده تجارت دانشگاه استرن نیویورک که تاریخ شوک‌های بورس را مطالعه کرده است، هفته گذشته این خوش بینی مبنی بر اینکه سود شرکت‌ها در حال رشد است، با وحشت جایگزین شد.
بدون تردید هفته گذشته زمان افتضاحی برای بیشتر بورس‌های جهان بود؛ شاخص داوجونز با سقوط 12 درصدی روبرو شد، در اروپا سهام بورس انگلیس 11 درصد کاهش داشت و این کاهش در آلمان 12 درصد به ثبت رسید. بازارهای آسیا نیز با همین روند هفته را به پایان رساندند، بورس ژاپن 10 درصد و بورس کره جنوبی 8 درصد کاهش داشت.
بسیاری از محققان انتظار دارند فدرال رزرو به سرعت و به میزان قابل توجهی نرخ بهره را کاهش دهد تا بتواند تاثیرات منفی ناشی از اخبار ویروس کرونا و رکود اقتصادی را کاهش دهد. ترامپ که احتمال تهدید اقتصادی این ویروس را برای اقتصاد آمریکا بسیار کم می‌داند روز جمعه عنوان کرد که امیدوار است بانک مرکزی آمریکا به این جریان ورود پیدا کند. بر خلاف بحران‌های مالی این جریان نمی‌تواند به اساس اقتصاد لطمه وارد کند.
حتی در طول هفته گذشته که سقوط بازارهای سهام با آنچه که در سال 2008 اتفاق می‌افتاد مورد مقایسه قرار می‌گرفت، این مساله مشخص شد که اساسا مشکلات ناشی از فدرال رزرو بسیار عمیق‌تر از مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا برای اقتصاد آمریکاست.
رکود بزرگ سال‌های 2008 و2009 ناشی از «شوک تقاضا» بود. بانک‌ها در آستانه فروپاشی قرار گرفت و قیمت خانه سقوط گرفت و این مساله باعث شد تا میلیون‌ها دلار از ثروت‌های خانگی از بین برود. مردم و مشاغل ناگهان در وضعیتی قرار گرفتند که پول کمتری برای هزینه کردن در اختیار داشتند و این مساله اقتصاد را به رکودی عمیق فرو برد.
با این حال ویروس «شوک تامین» وارد کرده که ناشی از کند شدن ناگهانی فعالیت‌های اقتصادی است. چرا که چین که کارخانه تولیدات اساسی جهان است، تلاش دارد تا تولید را از سر گیرد. دیوید وسل مدیر مرکز سیاست مالی و پولی هاچینز در موسسه بروکینگز در این باره معتقد است: «شوک تامین» به این مفهوم است که ناگهان هر کارخانه و اداره نسبت به تولیدات سال گذشته خود 10 درصد کاهش تولید داشت.
وسل ادامه داد: حل مشکلات برای رفع شوک تامین بسیار سخت‌تر از رفع شوک تقاضاست. چرا که تزریق نقدینگی به بازار می‌تواند منجر به رفع مشکلات شوک تقاضا شود. اما برای جبران تولید از دست رفته اکنون کاری از دست فدرال رزرو و بانک‌های مرکزی ساخته نیست.
تا به امروز واکنش‌های ترامپ نسبت به شیوع بیماری کرونا تنها باعث شده نگرانی در وال استریت افزایش یابد. در نخستین ساعات روز جمعه لری کدلو مشاور ارشد ترامپ در امور اقتصادی گفت: واکنش‌های بازار به قضایای پیش آمده بیش از حد است و حتی اکنون بهترین زمان برای خرید سهام است. اظهارنظری که کارشناسان آن را چندان بی ربط ندانسته و حتی در مواردی عنوان کرده‌اند که می‌تواند برای سرمایه گذاران مفید نیز باشد.
