به گزارش ایسنا، سردار محسن پاک‌یاری در دوران دفاع مقدس، ابتدا مسئول عملیات استان فارس بوده و بعد از واگذاری بسیج به سپاه، مسئول بسیج شده است، وی پس از رد درخواست فرماندهان مبنی بر پذیرش فرماندهی لشکر 19 فجر، جانشین عملیات قرارگاه نوح و سپس فرمانده قرارگاه عملیاتی آبادان شد. با تشکیل قرارگاه قدس در امیدیه، آموزش و سازمان‌دهی و اعزام نیروها به جبهه را بر عهده داشت. تاریخ شفاهی سردار پاک‌یاری حول محور معارف در دفاع مقدس است.
سردار پاک‌یاری که به تازگی به همرزمان شهیدش پیوسته است، در مصاحبه‌ای که سال 1397 با مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس انجام داده بود با اشاره به معنای «معارف در دفاع مقدس» بیان کرد: ما هرچه داریم از معنویت است معنویت در کنار معرفت؛ یعنی حتی اگر دعا یا نماز می‌خوانیم اگر با معرفت همراه نباشد شاید نتیجه موردنظر و نتیجه الهی به دست نیاید.
وی با تأکید بر اینکه انسان با معنویت، اعتمادبه‌نفس پیدا می‌کند، افزود: در جنگ هشت‌ساله، به ما ثابت شد کسانی که معنویت پیدا می‌کردند شجاع می‌شدند و اعتمادبه‌نفس پیدا می‌کردند و حاضر به شهادت می‌شدند. وقتی رزمنده معنویت پیدا کرد به زندگی از دید آخرتی نگاه می‌کند؛ یعنی دیگر برایش بحران و جنگ و شهادت و زخمی شدن مهم نیست چون یک الگویی به نام امام حسین (ع) و یارانش دارد.
این فرمانده در دوران دفاع مقدس گفت: به هر جهت رزمندگان و شهدا که معنویتشان بر مادیات دنیا غلبه پیداکرده بود، با معنویت، همیشه به یاد خدا بودند و مال دنیا هم برایشان ارزشی نداشت. کسی که یاد خدا برایش بزرگ شد دیگر مسائل و موارد دیگر برایش کوچک می‌شود. رزمندگان به خاطر معنویت مشکلات را تحمل می‌کردند. این مطلب امروز هم صادق است و منحصر به صدر اسلام و پیامبران و امامان معصوم و جنگ هشت‌ساله نیست. چقدر خوب است که نسل امروز ما این معنویت و این معرفت را پیدا کنند.
سردار پاک‌یاری به ماندگاری فرهنگ دفاع مقدس با استفاده از تاریخ شفاهی فرماندهان اشاره کرد و گفت: امام و شهدا و فرماندهان جنگ، الگویی برای نسل امروز و برای رزمندگان دیروز هستند و این الگوها باید به نسل دیگر انتقال پیدا کند و ملت‌های مسلمان معاصر ما از این الگوها درس بگیرند و استفاده بکنند و وقتی الگو، معرفت و معنویت شد کمبودها خیلی راحت برای انسان قابل‌حل است.
وی یادآور شد: در جنگ با وجود کمبود تجهیزات ولی با معنویت، مسائل اعتقادی و فرهنگی را نگه داشتند. رزمندگان ما اطاعت از ولی امر مسلمین شان می‌کردند، ولی امر ما امام خمینی (ره) یک زندگی ساده‌ای داشت ولی دنیا را تکان داد. ما هم باید این الگوها را در زندگی خودمان به کار بگیریم. در جبهه‌ها، فرمانده و مسئول متکبر نبود، منیت نداشت بلکه مردمی و دلسوز بود و به دنبال مسائل مادی نبود و به هر جهت توجه به رضای خدا داشت. فرماندهان با صداقت بودند و با رزمنده‌ها ارتباط صمیمی داشتند و از همه مهم‌تر توکل و اعتقاد به خدا داشتند، این است که عمل به تکلیف انقلابی بدون چشم‌داشت بود.
پاک‌یاری ادامه داد: رمز موفقیت انقلاب ما و رمز موفقیت ما در جنگ با عراق، ولایتمداری و آرمان‌های معنوی و اخلاقی در رأس و کلید کارها است. امروز هم دشمن به دنبال این است ملت را از ولایتمداری دور کند. امروز برای آگاه‌سازی مردم در حوزه فرهنگی می‌توان کتاب نوشت اما کتاب‌ها دارای محتوا باشند ولی نه هرکسی کتابی را بنویسد و وزارت ارشاد هم تأیید کند و بعداً متوجه شویم که مخالف اسلام و انقلاب است.
وی به نگارش تاریخ شفاهی فرماندهان در مرکز اسناد اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد برای آگاه‌سازی مردم در حوزه فرهنگی و نوشتن کتاب و آوردن تاریخ دفاع مقدس و رخدادهایی که اتفاق افتاده، کاری که مرکز دارد در حوزه تاریخ شفاهی فرماندهان انجام می‌دهد، ستودنی است. سرود، کتاب و فیلم در کشور زیاد تولید می‌شود ولی در جامعه امروز، چقدر اثرگذار است و تا چه میزان محتوا دارد، بنابراین باید بر اساس واقعیات عمل کنیم تا بتوانیم انتقال حوادث انقلاب و هشت‌ساله دفاع مقدس را به نسل جوان به هر جهت منتقل کنیم.
این پیشکسوت دوران دفاع مقدس با تأکید بر اینکه باورپذیری به نسل جوان یکی از کارهایی است که باید دنبال شود، توضیح داد: از راه‌های برون‌رفت از این شرایط کنونی الگوبرداری از دفاع مقدس و زندگی امام و مجاهدین با صداقت و با اخلاص است. اگر این کارها انجام شود خیلی می‌تواند مؤثر باشد.
