تحریریه دنیای سلامت
برخی عوامل تعادل و توازن باکتریها را در روده از بین میبرند که عبارتند از:
•مصرف آنتیبیوتیکها •اسهال و یبوست •مصرف الکل •مصرف زیاد قند
باکتریهای روده روی سلولهای رودهای اثر گذاشته و باعث میشوند این سلولها «سایتوکین» ترشح کنند. سایتوکین، مولکولی است که میتواند میزان التهاب و احتراق را کاهش دهد. این التهاب مقاومت انسولین را تحریک میکند و سبب افزایش اشتها و در نتیجه افزایش وزن میشود. غذاها، داروها و ... در میکروبهای روده تغییر ایجاد میکنند. تا به حال پیشرفت اندکی در زمینه مقابله با چاقی انجام شده است؛ اما از آنجایی که چاقی یک هشدار جدی علیه کیفیت زندگی است، باید در این زمینه تحقیقات کاملتری صورت گیرد.
رژیم گریب فروتی، رژیم آتکینزی، رژیم غذاهای کمچرب، رژیم کربوهیدرات کم و ... این رژیمهای غذایی و سایر رژیمهای زودگذر دیگر که هر یک در مقطعی مد شده و بعد به دست فراموشی سپرده میشوند، همگی فقط یک هدف را دنبال میکنند: کاهش وزن. شعار همه آنها سوخت بیشتر و مصرف کمتر کالری است.
پس اگر وزن شما رو به افزایش است، دلیل آن بسیار ساده است؛ بدن شما کالری زیادی دریافت میکند و تمام کالری دریافتی را به مصرف نمیرساند و نمیسوزاند. افزایش وزن برابر است با افزایش کالری دریافتی. وقتی که سخن از کالری به میان میآید، منظور ما آن چیزی نیست که در بقالیها، سوپر مارکتها، فستفودها و شیرینی فروشیها عرضه میشود؛ بلکه منظور کالریهایی است که توسط آنزیمهای گوارشی استخراج میشوند (میلیونها، میلیون باکتری که در رودهها وجود دارند). افرادی که باکتریهای دل و رودهشان، در هضم چربیها و کربوهیدراتها بهتر عمل میکنند، کالری بیشتری جذب میکنند؛
مثلاً وقتی که یک ساندویچ همبرگر و پنیر میخورند، تمام 1500 کالری موجود در آن را جذب میکنند، در حالی که ممکن است شخص دیگری که همان اندازه ساندویچ را با همان کیفیت میخورد، کالری کمتری جذب کند. بنابراین میتوان گفت در افرادی که متابولیسمهای یکسانی دارند، تأثیرات خوردن غذاهای یکسان و همانند، میتواند بسیار متفاوت باشد.
نظریه «باکتریها سبب چاقی من میشوند» اولین بار در سال 2006 ارائه شد. در این سال با آزمایشهایی که روی موشهای چاق و موشهای لاغر انجام گرفت، مشخص شد که تفاوت در باکتریهای دل و رودهای موجب چاقی یا لاغری میشود. در واقع این باکتریها هستند که سبب چاقی افراد میشوند، نه اینکه بدن افراد چاق باکتریهای خاصی تولید میکند. این نوع باکتریها با نام «فیرمیکیوت» مخصوص آزادسازی کالری غذاها هستند. «فیرمی کیوت» ها قادر به هضم و گوارش ترکیبات قندی پیچیده نیز میباشند. آنها این ترکیبات پیچیده را به قسمتهای سادهتر و کوچکتر و اسیدهای چرب تبدیل میکنند.
گروهی از پژوهشگران در این زمینه از 12 فرد چاق خواستند که با رژیم غذایی کمچرب و کربوهیدرات اندک، وزن خود را کاهش دهند. نتایج نشان داد که در همه این افراد میزان "فیرمی کیوت" بعد از کاهش وزن بسیار کمتر شده، و همین مسأله موجب لاغری فرد میشود. با افزایش باکتریها، وزن افراد دوباره زیاد میشود. کاهش وزن موجب بر هم خوردن تعادل باکتریهایی میشود که بیشتر کالریها را از غذاها دریافت و استخراج میکنند؛ بنابراین آنچه ما نیاز داریم، بر هم زدن این تعادل برای کاهش وزن است. چندی پیش دانشمندان ژاپنی توانستند باکتریهای رودهای را پرورش دهند که قادر به هضم نوعی جلبک دریایی بود. نوع تغذیه ژاپنیها تأثیر زیادی روی این مسأله داشت؛
زیرا آنها در تغذیه خود از ماهی و در نتیجه باکتریهای دریایی بسیار استفاده میکنند. بنابراین هر آنچه میخورید، نقش تعیین کنندهای در تجمع باکتریها در معده و روده دارند. احتمالاً در افراد لاغر این باکتریها از بین میروند و در بدن افراد چاق، باکتریها جان میگیرند. طبق بررسیهای اخیر، افزایش مصرف کالری تنها به علت عادت غذایی نادرست و غیرمنظم نیست، بلکه باکتریهای موجود در روده نیز میتوانند موجب تغییر اشتها و سوخت و ساز بدن شوند. دستگاه ایمنی بدن بدون وجود پروتئینهای مهم سیستم ایمنی میتواند نحوه فعالیت باکتریها را تنظیم کند؛
ولی این کار با اختلال صورت میگیرد و بر اثر تغییر ترکیب باکتری، گیرندههای انسولین از کار میافتند. برخلاف تصور عامه مردم که ابتلا به دیابت نوع 2 و مقاومت به انسولین را از پیامدهای چاقی میدانند، دستکم بخشی از علت چاقی به مقاومت بدن در برابر انسولین مربوط میشود. جمعیت نسبی باکتریهای موجود در دستگاه گوارشی انسان از زمان تولد ثابت است؛ ولی تعداد آنها میتواند تحت تأثیر رژیم غذایی یا مصرف آنتیبیوتیکها تغییر کند. باکتریها نقش مهمی در تعدیل وزن بدن دارند. روده بزرگ افراد چاق حاوی باکتریهای بیشتری است که در استخراج کالری از غذا کاراتر هستند و روده بزرگ افراد لاغرتر، باکتریهای کمتری دارد. بهطور کلی 35-30 درصد از روده بزرگ را باکتریها تشکیل میدهند.