جبهه جدید بازار نفت

اکسون موبیل هم در گویان که زمانی مستعمره سابق بریتانیا بوده مجموعه‌ای از اکتشافات در سطح جهانی داشته که بیش از 8 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال برآورد می‌شود. برزیل هم که پیش از این خود را به‌عنوان یک کشور نفتی مطرح کرده اکنون چشم انداز تبدیل شدن به هاب تولید نفت فراساحلی جهان را پیش روی خود می‌بیند. بزرگ‌ترین کشور آمریکای جنوبی در ماه سپتامبر خود را به رتبه سوم صادرات نفت به چین پس از عربستان و روسیه رساند و شرکت نفت دولتی آن به نام پتروبراس با وجود افزایش تولید سال جاری در نظر دارد عرضه خود را 300 هزار بشکه در روز برای سال 2021 بالا ببرد. جالب اینکه هیچکدام از سه کشور نام برده در سازمان‌های نفتی مانند اوپک یا حتی اوپک پلاس حضور ندارند و هیچ محدودیتی برای افزایش تولید نخواهند داشت. در واقع صرف بالا رفتن قیمت نفت به بیش از سطح سر به سر شدن موجب رشد تولید این کشورها می‌شود. جبهه جدید تولید نفت منتظر بازیابی نسبی تقاضای جهانی همزمان با کاهش شیوع کرونا در سال آینده میلادی است تا با نفت پرطرفدار شیرین و سبک خود بر مازاد عرضه بیفزاید.

آینده روشن گویان و سورینام

سقوط قیمت نفت و تقاضای پایین برای انرژی، آمریکای لاتین را در رکود فرو برده که به دلیل یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ و میر ناشی از کووید- 19 تشدید شد. با این حال، در سورینام و گویان دلایلی برای خوشحالی وجود دارد. با وجود اینکه هر دو کشور با چالش‌های اقتصادی شدیدی دست و پنجه نرم می‌کنند، اخیرا مشکلات سیاسی را پشت سر گذاشته‌اند و با روی کار آمدن دولت‌هایی که مشتاق بهره‌برداری از پتانسیل نفت و گاز کشورهایشان هستند، چشم انداز توسعه این بخش برایشان روشن است. گویان اخیرا دومین پروژه بزرگ فراساحلی خود را تایید کرده و سورینام همزمان یک مناقصه جدید برای واگذاری منابع آب‌های کم عمق را برگزار کرده که تا آوریل 2021 باز خواهد بود.  کشور کمتر شناخته شده سورینام در حال تبدیل شدن به یکی از مهم‌ترین مناطق حفاری فراساحلی جهان است. این کشور در مخزن گویان-سورینام با مستعمره سابق بریتانیا شریک است و شاهد مجموعه‌ای از اکتشافات با نفت کیفیت بالا در سال جاری بوده است. شرکت نفتی آمریکایی به نام آپاچی در این کشور سه اکتشاف بزرگ را اعلام کرده که همه در بلوک فراساحلی 58 سورینام که این شرکت 50 درصد مالکیت آن را در دست دارد، اتفاق افتاده است. بقیه سهم این بلوک متعلق به غول نفتی فرانسه، توتال است. آپاچی نفت استحصال شده از این میدان را سبک و دارای درجه API بین 34 تا 45 توصیف کرده که نشان از کیفیت این گرید دارد. نکته مهم اینکه این شرکت بالادستی آمریکایی گفته اکتشاف در سورینام «منبع قابل توجهی» است. دیگر شرکت آمریکایی اکسون موبیل نیز در کشور همسایه یعنی گویان مشغول اکتشاف است و تاکنون بیش از 8 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال پیدا کرده. ساختار و محل پیدا شدن نفت نشان می‌دهد اکتشافات بیشتری در این بلوک 58 در راه است. این ادعا بسیار با برآورد موسسه علمی و دولتی  US Geopolitical Survey همخوانی دارد که می‌گوید منابعی به میزان بیش از 15 میلیارد بشکه نفت در مخزن گویان-سورینام وجود دارد. اما فقط آپاچی و توتال نیستند که در میادین نفتی سورینام فعالیت دارند. پتروناس مالزیایی نیز در این کشور مشغول است و سهم 100 درصدی در بلوک نفتی 48 سورینام دارد.

تحولات ذکر شده نشان می‌دهد فعالیت‌های اکتشافی در سورینام در حال افزایش است و با بالاتر رفتن قیمت طلای سیاه بهبود هم می‌یابد. هزینه تولید در یکی از بلوک‌های نفتی مهم این کشور به نام Stabroek با نفت 35 دلاری سر به سر می‌شود یعنی بسیار پایین تر از بهای فعلی برنت که جمعه بالای 44 دلار بر بشکه بسته شد. بسیاری از کارشناسان معتقدند هزینه تولید مخزن گویان-سورینام در بخش فراساحلی با تکنولوژی بهتر در حفاری و همینطور تجهیزات پیشرفته و دانش بالاتر می‌تواند مشابه استابروک باشد.

تولید ناخالص داخلی سورینام در سال 2019 فقط 4 میلیارد دلار بوده که آن را فقیرترین کشور آمریکای جنوبی می‌کند و در سال جاری نیز به دلیل پاندمی کرونا ضربه بدی خورده است و پیش‌بینی می‌شود اقتصادش در 2020 به میزان 13 درصد کوچک شود. این موضوع فقر بیشتر به همراه دارد و فشار بالاتری بر اقتصاد آن وارد می‌آورد. با این حال، هیچ زمانی برای افزایش اکتشاف نفت در کنار رونق بالقوه فروش نفت مانند آنچه در گویان در جریان است، بهتر از حالا نیست. این پیشرفت‌ها کمک می‌کند رونق نفت فراساحلی در آمریکای لاتین قدرت بیشتری پیدا کند. اگر دولت سورینام بتواند به‌طور موثری از پتانسیل بزرگ نفتی استفاده کند، اقتصاد آن به سرعت رشد می‌کند و فقر را در این مستعمره سابق هلند کاهش می‌دهد.

گویان نیز برنامه‌های زیادی برای افزایش تولید در سال آینده دارد و احتمالا اکتشافات بیشتری نیز به خود ببیند. اکسون اولین اکتشاف نفتی خود در این کشور را دسامبر 2019 در پروژه فراساحلی لیزا انجام داد و قصد دارد با به کارگیری دومین شناور FPSO که قابلیت تولید، ذخیره‌سازی و تخلیه نفت را دارد، میزان تولید را تا اواسط 2022 افزایش دهد. ظرفیت تولید این شناورها قرار است تا 340 هزار بشکه در روز بالا رود. اکسون همچنین از دولت گویان مجوز توسعه پایارا در شمال لیزا را گرفته است. با پروژه 9 میلیارد دلاری اکسون پیش بینی می‌شود تولید از این میدان در سال 2024 آغاز شود و 220 هزار بشکه دیگر به ظرفیت تولید گویان بیفزاید.

اهداف بلندپروازانه برزیل

برزیل که تا پیش از این به‌عنوان یک کشور بزرگ نفتی شناخته نمی‌شد اکنون در حال رقابت با دیگر کشورهای مهم مانند عراق در بزرگ‌ترین بازار جهان یعنی چین است. برزیل در سپتامبر توانست به جایگاه سوم بزرگ‌ترین صادرکنندگان نفت به چین تبدیل شود. به گزارش رویترز، در این ماه چین 49/ 4 میلیون تن نفت از برزیل وارد کرده که به معنای خرید روزانه 1/ 1 میلیون بشکه از این کشور آمریکای جنوبی است. این در حالی است که یک سال قبل، برزیل 96/ 2 میلیون تن معادل 723 هزار بشکه نفت روزانه در همین بازه زمانی به چین فروخته بود. برزیل با وجود پاندمی کرونا دست‌کم در نیمه امسال توانست صادرات نفت خود را افزایش دهد. بیشتر این نفت به آسیا رسیده چراکه این اقتصادها در حال بازگشایی بوده‌اند. شرکت نفت دولتی برزیل، پتروبراس تا پایان 2021 با افزایش 300 هزار بشکه تولید روزانه خود، مجموع عرضه را به 12/ 3 میلیون بشکه می‌رساند. تولید امسال پتروبراس نیز از سال گذشته بالاتر خواهد بود. این شرکت با وجود کاهش هزینه‌ها مانند دیگر شرکت‌های نفتی، تولید خود را افزایش داده است.

خبر بد برای بازار نفت ورود بازیگران جدید یا قدرت یافتن تولیدکننده‌های میان رده است. بازاری که حتی پیش از شیوع کرونا با مازاد عرضه رو به رو بود، با چالش‌های بیشتری در سال‌های بعد برای جذب نفت این کشورها تجربه خواهد کرد.