از آنجا‌که بحران کرونا بر تمام حوزه‌های اقتصادی در اقصی‌نقاط جهان اثر گذاشته است، توجه و ارزیابی وضعیت کارکنان اهمیتی بیشتر یافته است. اگر روزی نیروی کار شما خسته، بیمار یا کم‌انگیزه باشد و نتواند کار را ادامه دهد، کسب‌وکاری برای موفق‌شدن باقی نمی‌ماند. اگر هم بالاخره این شرایط دشوار تمام شود و به‌دنبال رشد کسب‌وکار خود در آینده باشید، باز‌هم کارکنانتان هستند که باید بتوانند مانند شما، خودشان را با شرایط جدید انطباق دهند.
هر چند سال 2020 با تمام سال‌هایی که به‌یاد می‌آوریم، تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای داشته است، باز‌هم آن را می‌توان در زمره بحران‌ها و شرایط دشواری آورد که هر از گاهی پیش‌روی برخی کسب‌وکارها یا همه آنها پدید می‌آید. در این شرایط، توجه به‌شاد بودن کارکنان، روحیه آنها و وجود تعادل بین کار و زندگی‌شان اهمیت فراوانی دارد. از طرفی، بحران کرونا موجب شد که بسیاری از کارکنان خانه‌نشین شده و وظایف خود را به‌صورت دورکاری پیش ببرند. در این شرایط، حفظ پیوند بین تیم‌های کاری و مدیریت آنها نیازمند استراتژی‌های جدید خلاقانه است. در ادامه 6 راهکار پیشنهادی خود را برای داشتن منسجم‌ترین و باانگیزه‌ترین تیم‌های کاری در این شرایط دشوار آورده‌ایم:
1- ایجاد یک محیط‌کاری جذاب
محیط کاری شاد، از افراد شاد تشکیل می‌شود. یک محیط کاری جذاب بهتر می‌تواند کارکنانی شاد بسازد. از این‌رو، همزمان که به‌دنبال راه‌هایی برای بهبود فضای کار هستید، بهتر است خودتان هم (به‌صورت حضوری یا مجازی) شخصیتی اجتماعی و خوش‌برخورد باشید.
اگر بتوان یک فرهنگ سازمانی ایجاد کرد، این اهداف شما تثبیت می‌شوند و حتی به نسل‌های بعدی کارکنان هم انتقال می‌یابند. نخستین قدم برای ساختن یک فرهنگ سازمانی مثبت و روحیه‌بخش، ایجاد روابط راحت، تعاملی و همکاری‌محور است. شما به نوبه‌خود باید نشان دهید که به‌زندگی کارکنان، روابطشان با خانواده و دوستان، آرزوها و رویاهایشان اهمیت می‌دهید و تلاش‌هایتان در محیط کار صرفا تعاملاتی دوجانبه (و نه رئیس و مرئوسی) برای تحقق همزمان اهداف شخصی و اهداف سازمانی است.
2- دستاوردها را برجسته کنید
یکی از راه‌های رسیدن به بهترین عملکرد و قدرتمندترین کارکنان، به‌رسمیت شناختن تلاش‌هایشان است. کارکنانی که تلاش‌ها و دستاوردهایشان از جانب مدیران رده‌بالا مورد احترام قرار می‌گیرد، انگیزه بیشتری برای ادامه عملکرد خود و حتی بهبود آن خواهند داشت. درست است که انتقادهای سازنده، جوهر وجودی بسیاری کسب‌وکارها هستند و اتفاقا در بسیاری مواقع برای اصلاح روندهای ضعیف ضروری هستند، نمی‌توان فقط بر آنها تکیه کرد. در صورتی‌که در یک محیط کاری فقط انتقاد وجود داشته باشد، فضا خشک شده و انگیزه‌ها تحلیل می‌رود. بکوشید که به‌اندازه شایستگی کارکنان خود، از تلاش‌ها و دستاوردهایشان قدردانی کنید. تبریک و ستایش هم می‌تواند بخشی از اقدامات شما برای نشان‌دادن این موضوع به‌کارکنان باشد که عملکرد مثبتشان دیده می‌شود.
به‌طور مرتب از روحیه و حجم کاری کارکنان خود اطلاع یابید و مطمئن شوید بین کار و زندگی‌شان توازن مناسبی وجود دارد. حفظ تعادل بین کار و زندگی کارکنان نه‌تنها مانع از فرسودگی شغلی‌شان می‌شود، بلکه مطمئن می‌شوند که در صورت وجود مشکلات هم تنها نیستند.
قدردانی و تشویق کارکنان به ادامه تلاش‌هایشان حتی با اقدامات کوچکی مانند تبریک در جمع، تشکر با یک یادداشت کوچک و حتی دست دادن و روی شانه او زدن هم محقق می‌شود. با این حال، روش‌های مالی و سازمانی هم جای خود را دارند؛ اعطای یک روز مرخصی تشویقی باحقوق، اعطای کمیسیون یا پاداش برخی از منافعی که فرد برای شرکت داشته است و هدیه دادن بخشی از محصولات شرکت یا فنجانی مزین به‌نشان‌تجاری آن.
3- ایجاد مسیرهای رشد فردی
به کارکنان خود امکان رشد و ارتقای مهارت‌هایشان را بدهید. این کار را با برنامه‌های آموزشی یا شیوه مرسوم به استاد-شاگردی می‌توان انجام داد. نه‌تنها این راه‌های آموزش و ارتقای مهارت‌ها باعث می‌شود که کارکنان احساس رخوت و درجازدن نکنند، بلکه کوشاترین آنها را برای ارتقای جایگاه خود در سازمان تشویق می‌کند.
به هیچ‌وجه برای آموزش کارکنان خود، افراد جدیدی استخدام نکنید. در این صورت، روحیه کلی تیم فرو می‌ریزد و حتی وفادارترین و سختکوش‌ترین کارکنانتان احساس می‌کنند موردتوجه و قدردانی قرار نگرفته‌اند. در غیر این‌صورت و اگر از تلاش‌ها و مهارت‌های آنها راضی بودید، چه لزومی داشت که فرد دیگری را از خارج سازمان وارد کنید؟ به‌همین دلیل، حتی در ارتقای کارکنان و انتصاب مدیران رده بالاتر همواره اولویت با کارکنان کنونی است. فقط در مواردی که نیاز به یک مهارت جدید دارید و آن مهارت در بین کارکنان کنونی دیده نمی‌شود یا نیاز به انتصاب مدیری دارید که کارکنان کنونی شایسته آن نیستند، می‌توانید به گزینه‌های خارج از سازمان فکر کنید. حتی در این صورت هم، گزینه شما باید به‌شدت در کار خود ماهر باشد و از نظر شخصیتی هم بتواند با فرهنگ سازمانی شما انطباق پیدا کند.
4- به آنها مزایای سلامتی بدهید
ارائه بیمه‌های درمانی، تکمیلی، دندانپزشکی و... شما را در مقابل شرایط اورژانسی آینده بیمه می‌کند. این موضوع به‌ویژه در شرایط کرونا صحت دارد. کارکنان باید مطمئن باشند که در صورت بیمار شدن یا ابتلا به‌کرونا، مشکلی به‌جز بیماری پیش‌رویشان نخواهد بود.
مزایای سلامتی همچنین منجر به‌افزایش بهره‌وری و رضایت کارکنان می‌شود؛ چرا‌که می‌دانند وجود آنها واقعا برای شرکت ارزشمند است. در پژوهش‌های مختلف مشخص شده است که مزایای سلامتی در شرکت‌های مختلف با سطح بهره‌وری کارکنان آنها همبستگی دارد.
یک نیروی کار شاد و باانگیزه که از نظر سلامت هم دغدغه‌ای نداشته باشد، به‌احتمال بیشتری در کار خود باقی خواهد ماند. حفظ کارکنان کنونی به‌این شیوه (و اجتناب از هزینه‌های سرسام‌آور استخدام افراد جدید و صرف زمان برای آموزش آنها) در دوران کرونا دشوارتر شده است و نیازمند توجه بیشتری به‌اقداماتی مانند ارائه بیمه تکمیلی است.
5- افزایش تعطیلات و مرخصی‌های پزشکی
یکی از مهم‌ترین اصولی که با مجازی شدن بسیاری از شرکت‌ها شاهد آن هستیم، بی‌توجهی به‌زمان شخصی کارکنان است. زمانی که یک فرد کارش تمام شده یا در مرخصی است، باید به‌حریم شخصی او احترام گذاشت. آنلاین بودن یا در دسترس بودن او لزوما به‌معنای آن است که آماده پذیرش مسوولیت یا انجام کاری در اوقات فراغت خود است. هر کاری نیازمند زمان و توانایی‌های فکری است و تنها با مرخصی و ایجاد تعادل بین کار و زندگی کارکنان می‌توان از توانایی آنها برای انجام وظایفشان مطمئن شد. علاوه بر آن، اگر احساس می‌کنید که مسوولیت و حجم کار افراد در شرکت، زیاد است، می‌توانید تعداد تعطیلات و مرخصی‌های آنها را برای اجتناب از پیامدهای منفی فرسودگی شغلی و نارضایتی آنها افزایش دهید.
6- شرایط موفقیت شغلی را فراهم آورید
برای هر شغلی، فقدان منابع و فناوری‌های مورد نیاز، مهم‌ترین مانع موفقیت است. فعالیت‌هایی مانند برنامه‌ریزی، پیگیری پیشرفت پروژه، همکاری با اعضای تیم و تحویل محصولات نهایی نه تنها ملال‌انگیز و استرس‌زا هستند، بلکه زمان ارزشمند روزهای کاری را هم می‌گیرند.
خوشبختانه با نرم‌افزارهای مدرن خلاقانه می‌توان بسیاری از مولفه‌های زائد یک پروژه را ماشینی کرد. در صورتی که بخش‌های خسته‌کننده و کم‌اهمیت کار را خودکارسازی کرده و به‌ماشین‌ها محول کنید، کارکنان زمان و آرامش فکری بیشتری برای رسیدگی به‌جنبه‌های مهم‌تر کار دارند. به‌همین منظور، استفاده از برنامه‌های زیر توصیه می‌شود:
نرم‌افزارهای پیگیری زمان: برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های مدیریت، امکان نظارت بر ساعت‌های برنامه‌ریزی شده را فراهم می‌آورد. علاوه بر آن، کارکنان را قادر می‌سازد تا زمان خود را به‌کارآترین شکل مدیریت کنند و به‌دلیل کم‌شدن زمان از ادامه پروژه دلسرد نشوند.
نرم‌افزارهای مدیریت پروژه: این نمونه از نرم‌افزارها به‌کارکنان شما کمک می‌کند تا تمام ضرب‌الاجل را در یک جا سازماندهی کنند. همچنین هماهنگ‌سازی بین وظایف مختلف و نظارت بر مراحل پیشرفت پروژه‌ها ساده‌تر می‌شود. استفاده از این نرم‌افزارها نه تنها دشواری‌های برنامه‌ریزی سنتی را ندارد، بلکه ماهیتی ملموس و بصری به‌پیشرفت‌ها می‌دهد و می‌تواند انگیزه را افزایش دهد.
در پایان، هدایت یک تیم کاری، آسان نیست. این کار در بحران‌ها و دوران دشوار، سخت‌تر هم می‌شود و نیاز به‌صبر، اراده و برنامه‌ریزی استراتژیک دارد. تنها در این صورت است که می‌توان از پیشرفت مستمر و حرکت در مسیر موفقیت اطمینان یافت. با پیشنهادهایی که در این مطلب ارائه شد، قادر خواهید بود یک فضای کاری سازنده و کارکنانی شاد و باانگیزه برای رسیدن به‌موفقیت‌های شرکت در اختیار داشته باشید.
