کاربرد لیزر اگزایمر (۱)

تحریریه پزشک امروز

در چشم‌پزشکی، برای اصلاح نزدیک بینی و دوربینی، باید لایه نازکی از سطح قرنیه را برداشت. برای این کار، از لیزرهای اگزایمر استفاده می‌شود. لیزرهای اگزایمر، لیزرهایی گازی (گونه‌ای لیزر ماوراءبنفش) هستند که در آنها ترکیبی از آرگون و فلوراید استفاده می‌شود.

از این وسیله، امروزه برای اصلاح عیوب انکساری از قبیل دوربینی، نزدیک‌بینی، آستیگماتیسم و همچنین از بین بردن شکست‌های ناخواسته سیستم اپتیکی چشم، با لایه‌برداری از سطح قرنیه و تغییر انحنای آن، استفاده می‌شود. اغلب از لیزرهای اگزایمر در جراحی چشم و ساخت نیمه‌رساناها استفاده می‌شود.

از لیزر اگزایمر از سال 1987 برای عمل پی آرکی استفاده می‌شد و در سال 1995 استفاده از این لیزر در RPK مورد تایید انجمن دارو و غذای آمریکا FDA قرار گرفت. تنها لیزرهای اگزایمر خاصی، برای لیزیک تاییدیه FDA گرفته‌اند. این لیزر، لیزر سرد (عدم تولید حرارت) بوده و اجازه برداشت دقیق بافت (به منظور شکل‌دهی مجدد سطح قرنیه)، بدون آسیب حرارتی به بافت‌های مجاور را می‌دهد.

ساختار فیزیکی – مکانیکی دستگاه

لیزر اگزایمر لیزری بسیار دقیق بوده که با استفاده از امواج نوری پرانرژی و غیرقابل رویت، سطح قرنیه را تراش می‌دهد. به این صورت که پالس‌های نوری با طول ده نانو ثانیه تا چند ده نانو ثانیه در طول موج ماوراء بنفش تولید می‌کند. لیزرهای اگزایمر مورد استفاده در پزشکی دارای طول موج‌های 193، 248 و 308 نانومتر هستند که در جراحی چشم و عروق کاربرد دارند.

با استفاده از این روش، می‌توان سطح قرنیه را کم شیب‌تر یا پرشیب‌تر کرد، همچنین می‌توان تصور کرد که این لیزر، سطح قرنیه را به گونه‌ای تراش دهد که گویی لنز تماسی دائمی روی قرنیه گذاشته باشیم. دقت لیزر اگزایمر به حدی است که با هر پالس، طی 9-10×12 ثانیه، 25/0 میکرون از بافت را تراش می‌دهد که معادل 005/0 ضخامت موی انسان و یا 6-10×39 اینچ است!

عمل‌های جراحی رایجی که در آن از این لیزر استفاده می‌کنند، عبارتند از

PRK:
در این روش لایه نازک روی سطح قرنیه (اپیتلیوم)، برداشته شده، سپس عمل لایه‌برداری به وسیله لیزر ABLATION صورت می‌پذیرد که پس از مدتی اپیتلیوم بهبود می‌یابد.

لیزیک

در این روش، قسمتی از قرنیه، در حدود 160 میکرومتر که شامل اپیتلیوم، بویمن و بخشی از استروما است، به وسیله دستگاه لیزر FEMTO SECOND برداشته می‌شود و سپس ABLATION انجام می‌گیرد. بعد از آن دوباره لایه برداشته شده، در جای خود گذاشته می‌شود.

روش کار دستگاه لیزر اگزایمر در هنگام لیزیک

در ابتدا توسط وسیله‌ای به نام میکروکراتوم (شبیه رنده نجاری ولی در ابعاد بسیار ظریف‌تر)؛ یک لایه از قسمت سطحی قرنیه به قطر تقریبی 9 میلی‌متر و ضخامت در حدود 160 میکرون، برداشته می‌شود. سپس با لیزر اگزایمر، قسمت مرکزی عمق قرنیه تراش داده می‌شود که میزان تراش؛ بسته به میزان و نوع شماره چشم از یک فرد به فرد دیگر تفاوت خواهد کرد.

در انتها لایه به جای اولیه خود برگردانده می‌شود و این لایه بدون نیاز به بخیه در جای خود فیکس می‌شود. اما کسانی که عیوب انکساری بالا (نزدیک‌بینی بیش از 7 دیوپتر و آستیگماتیسم بیش از 3 تا 4 دیوپتر) دارند،‌ باید توقع زیادی در بهبودی خود با این دستگاه و روش نداشته باشند...

برای خواندن بخش دوم- کاربرد لیزر اگزایمر - اینجا کلیک کنید.