آسیب ناشی از مداخلات: وضعیت‌هایی که درمان مناسبی ندارند (به طور مثال مواردی که حتی اگر در شرایط قبل از پیدا شدن علایم هم یافت شوند، باز هم کشنده هستند)، تشخیص زودرس آنها شاید پیامد نهایی بیماران را بهبود نبخشد و حتی منجر به بدتر شدن آن هم بشود. در این شرایط بیماران تحت مداخلات تشخیصی و درمانی پرخطری قرار می‌گیرند که عوارض بیماری در آنها زودتر نمایان می‌شود، بدون آنکه نتایج مثبتی داشته باشد.
مواجهه با اشعه: دوزهای موثر تابش در تصویربرداری با سی‌تی‌اسکن، در وسایل مختلف متفاوت است که به سایز بیمار و تصاویر قسمت‌های مختلف بدن نیز بستگی دارد. وقتی از سی‌تی برای مقاصد غربالگری استفاده شود، دوز تابش 20 تا 50 درصد کمتر از مطالعات تشخیصی است که به آن «سی‌تی‌اسکن‌های با دوز پایین» گفته می‌شود. میزان اشعه موثری که طی یک FBCT به بیمار می‌رسد، معادل حدود اشعه 500 عکس قفسه سینه است یا اگر بیمار به مدت 3/3 سال، تحت اشعه طبیعی زمین قرار گرفته باشد که عدد بزرگی است و خطر بروز بدخیمی‌ها را افزایش می‌دهد.
اثرات سایکولوژیکال غربالگری: اضطراب و آسیب روحی به وجود آمده از یافته‌های مشکوک در تصویربرداری از کل بدن و پیگیری‌های بعدی آنها، مواردی است که کمتر از واقعیت شناخته می‌شود. اضطراب، افسردگی، درک ضعیف‌تر سلامتی و دیسترس روان‌شناختی، از نتایج آگاه شدن زودهنگام از بیماری است، بیماری‌ای که شاید درمان شناخته‌شده‌ای هم نداشته باشد.
منافع غربالگری
جدا از منافع بالقوه‌ای که تشخیص بیماری‌های بدون علامت دارند، خصوصا وقتی مداخلات زودهنگام بتواند پیامد بیماری را بهبود بخشد، یافته‌های طبیعی به اکثر افراد، حس اطمینان در مورد سلامتی شان می‌دهد. البته تاثیر کلی این اطمینان به خوبی از چگونگی تغییر کیفیت زندگی افراد شناخته می‌شود. از سویی احتمال دارد نتایج منفی کاذبFBCT، تشخیص بیماری‌های احتمالی را به تاخیر اندازد و شاید هم نتایج منفی حقیقی، رفتارهای سلامتی افراد را عوض کند و رو به بدتر شدن بگذارد. انجام تست‌های غربالگری می‌تواند به طور بالقوه تغییراتی در شیوه زندگی افراد بگذارد و باعث شود رفتارهای پرخطر بیماران بیشتر شود.
دیگر پیامدها
تکرارپذیری تست: تاکنون اطلاعات کافی درمورد موثر بودن انجام مرتب FBCT به دست نیامده است. حتی اگر این مورد هم تایید شود، تعداد دفعات مطلوب تکرار آن مشخص نیست.
ارزیابی تکنولوژی: ارزیابی تکنولوژی، یک روش رسمی برای تعیین اثربخشی تکنولوژی تشخیصی در مقایسه با گزینه‌های موجود دیگر است.
توصیه‌های افراد متخصص: اکثر موسسات پزشکی که مقالاتی در حمایت از تصویربرداری کل بدن منتشر کرده بودند، مانند انجمن فیزیک سلامت، کالج رادیولوژی آمریکا، انجمن پزشکان آمریکا و غیره، امروزه حرف خود را پس گرفته‌اند. از سویی اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا نیز اعلام نموده شواهد کافی از اثربخشی تصویربرداری از کل بدن در جمعیت بدون علامت و با خطر کم تا متوسط وجود ندارد، زیرا میزان مثبت کاذب یافته‌ها در آنها بالاست و دیگر خطراتی که در بالا عنوان شد نیز وجود دارد، بنابراین عقیده کلی متخصصان بر این است که غربالگری روتین با سی‌تی اشعه الکترون، حتی در حضور تنگی‌های شدید عروق کرونر یا برای پیش‌گویی CHD در بیماران با خطر کم توصیه نمی‌شود.
نتیجه‌گیری نهایی
اطلاعات محدودی در تایید صحت و درستی و هزینه اثربخش بودن تست‌های غربالگری FBCT در افراد بدون علامت وجود دارد. آنچه از کاربرد سی‌تی‌اسکن در غربالگری سرطان ریه و تشخیص کلسیفیکاسیون عروق کرونر به دست آمده، نسبت بالای مثبت کاذب یافته‌ها به موارد مثبت حقیقی آنهاست.
به دلیل نبود شواهد کافی از کارآزمایی‌های بالینی در برگیرندهFBCT، متخصصان انجام آن را در افراد بدون علامت و با احتمال خطر کم توصیه نمی‌کنند. از آنجا که بعضی افراد خود درخواست انجام FBCT دارند، بعضی پزشکان با نتایج مبهم در تصاویر روبه‌رو می‌شوند، بدون آنکه اطلاعات خوبی از آن به دست آورند و بتوانند از آن در جهت مدیریت بهتر بیما‌ری‌ها استفاده
کنند.
برای خواندن بخش اول- توموگرافی کامپیوتری در جایگاه تست غربالگری- اینجا کلیک کنید.
