خلاقیت در خانه: امروزه کارهای هنری و صنایع دستی جایگاه ویژه ای بین همه ما پیدا کرده اند و تنوع و گوناگونی آنها آنقدر زیاد شده که گاهی انتخاب بینشان کار را سخت می کند. یکی از این انواع سفال است. اکثر ما کار با گل را حداقل در دوران کودکی تجربه و حس خوش گل بازی را درک کرده ایم. همراه ما باشید تا به سراغ خانم هنرمند خلاق برویم که از این حس خوش، کارهای زیبا و ظروف سفالی خاص و بسیار زیبایی پدید آورده است.
خانم فرنوش فروغی کار سفال را از بچگی و از گل بازی های مهد کودک شروع کرد. 9 ساله که بود نزد استادش آقای رجب دوست رفت تا کار حرفه ای تر با چرخ را بیاموزد؛ ولی از نظر ایشان برای کار کردن با چرخ خیلی کوچک بود و نمی توانست چرخ دو پدال بزند؛ ولی در نهایت قبول کردند و فرنوش شروع به آموزش دیدن کرد ولی مدتی وقفه افتاد.
او در هنرستان رشته سفال را انتخاب کرد و دوباره کار را شروع کرد؛ ولی متاسفانه در دانشگاه رشته صنایع دستی را ادامه نداد و گرافیک را با نارضایتی و مشقت خواند. در سال 90 که درسش تمام شد شروع به کار جدی کرد. خانواده فرنوش هم هنرمند هستند و خواهرش هم نقاشی می کند؛ تلاش مادرش بوده که در کودکی او را در کلاس های سفالگری ثبت نام کرده است.
ایده اصلی ظروف سفالی چهره نشین از زمان پایان نامه اش شکل گرفت؛ او نمی خواست با مشقت کارهای گرافیکی انجام دهد بنابراین شروع به طراحی وسایلی مثل لیوان، بشقاب و بسته بندی مناسب و طراحی آرم، لوگو، shopping bag و اینطور چیزها کرد. دقیقاً از همان موقع تصمیم به فروش کارها داشت تا از این راه منبع درآمدی داشته باشد. فرنوش ساخت نمونه ظروف سفالی را ادامه داد تا نهایتاً به محصولات آخر رسید.
چهره ظروف سفالی از دوره قاجار
در حال حاضر حدود 5 سال است که فرنوش در این زمینه فعالیت می کند. در ابتدا به علت علاقه فرنوش به دوره قاجاریه اکثر چهره ظروف سفالی مردهای سبیل دار بود و اصلاً چهره خانمی ساخته نشده بود. بعد از مدتی تصمیم به ساخت طرح هایی با چهره زن گرفت و کارش را ادامه داد تا به اینجا رسید یعنی قرار دادن عینک و گوش و گلدون و این چیزها.
نکته مهم در کارهای خانم فروغی بداهه بودن آنهاست. تمام کارها بدون طراحی اولیه ساخته می شوند. در واقع هر کاری که می سازد فقط همان است و اگر کسی بخواهد همان را سفارش بدهد همانند قبلی نمی شود چون فرنوش معتقد است احساسات آدم در کار خیلی دخیل است و احساسات در زمان های مختلف کار با هم فرق دارد. با توجه به اینکه تمام کارها بداهه هستند نمی شود آنها را بصورت ست درآورد.
محصولات اصلی و ظروف سفالی که فرنوش می سازد ماگ، گلدان، قندون یا ظرف دردار هستند که هرکس به سلیقه خود از آنها استفاده می کند. در واقع اینها امضای فرنوش بوده و باعث شناخته شدن او می شوند. بعد از ساخت محصولات، او آنها را 24 ساعت در کوره می گذارد تا اولین پختش انجام شود. بعد بیرون آورده و لعاب زده می شود و دوباره داخل کوره می رود تا دوباره بپزد.
به شما می گوییم چگونه با سفالینه های قدیمی دکوراسیون خانه خود را به روز کنید!
کارگاه کوچک فرنوش برای ظروف سفالی
فرنوش ابتدا کارش را از انباری کوچک خانه شروع کرده و بعد از تعویض منزل، حمام خانه را به کارگاه تبدیل کرده است. ولی به دلیل مشکلات کار در خانه قصد دارد کارگاهی مستقل دست و پا کند.
افراد زیادی دوست دارند از فرنوش آموزش کار با سفال را ببینند ولی این کار از حوصله فرنوش خارج است و او ترجیح می دهد خودش این کار را انجام دهد. در واقع نظرش این است که کار با گل و سفالگری و در کل هنر آموزشی نیست و بیشتر به استعداد و ذوق هنری نیاز است و چیزی که اهمیت دارد هنر و خلاقیت است.
او در سال 89 نمایشگاهی با موضوع پرنده برگزار کرد که با استقبال خوبی روبرو شد و همچنین یکی از کارهایش در جشنواره چهارم فجر برگزیده شد. ولی بعد از آن بدلیل اینکه از کار سفالی با پرنده استقبال نشد دیگر آن را ادامه نداد. او ترجیح می دهد کارهای صورتکی را ادامه دهد چون فرم فانتزی تری دارند. چیزی که در رابطه با طرح پرنده وجود داشت این بود که آنها بسیار هنری طراحی شده بودند و شاید مردم با نگاه اول متوجه پرنده بودن آنها نمی شدند.
برخلاف نظر افرادی که می گویند کارهایش ایرانی نیست فرنوش فروغی معتقد است ظروف سفالی و هنر دست ساز او و استفاده از سبیل در آنها کاملا ایرانی و برگرفته از زمان قاجار است. در دو صفحه خارجی سفالگران جهانی عکس طرح و ظروف سفالی فرنوش معرفی شده است.
چهره ظروف سفالی فرنوش از کجا می آید؟
فرنوش از مجسمه های مومی کاخ گلستان ایده زیادی گرفته و افراد عادی هم ایده کارهای او هستند. مثلا یکی از کارهای او خانمی است که در خانه جوان ملاقات کرده و با ثابت شدن چهره آن خانم در ذهن فرنوش او را در ظروف سفالی خود پیاده سازی کرده است. او می گوید خیلی از کارهایش شخصیت های واقعی هستند. او از روی عکس هم تا حدی می تواند طراحی کند چرا که اگر بخواهد دقیقاً به همان شکل درآورد وارد حیطه مجسمه سازی می شود؛ ولی سعی می کند تا حدودی شبیه شود.
نمایشگاهی از ظروف سفالی چهره نشین
فرنوش قصد دارد به زودی نمایشگاهی در خانه اش راه بیاندازد؛ ولی در حال حاضر مشغول نمایشگاهی که انجمن سفال و سرامیک در بهمن ماه با عنوان نمایشگاه کودکی برگزار می کند است. فرنوش انجمن سفال و سرامیک را در بالا بردن سطح آگاهی هنری مردم با برگزاری نمایشگاهها و وارد کردن محصولات سرامیکی و سفالی جدید در بازار توسط اساتید، بسیار دخیل می داند. او حدود 5 سال است که عضو انجمن سفال و سرامیک است .
هر قشری از افراد از این هنر استقبال می کنند؛ ولی به دلیل جدید بودن کار بنظر می رسد برخی افراد از کارهای جدید می ترسند؛ حتی مغازه دارها. او از چهره ملیت های مختلف هم ظروف سفالی چهره نشین ساخته ولی استقبال چندانی نشده است. از نظر او در حال حاضر سلیقه مردم تغییر کرده و هنری پسندتر شده است. اگر قبلا به یکدیگر کریستال هدیه می دادند امروزه کارهای سفالی و سرامیکی را خیلی استقبال می کنند.
فرنوش دوست دارد کارش را گسترش دهد ولی چون به تنهایی کار می کند نمی تواند در تیراژ بالا فعالیت کند. از طرفی نیز دوست ندارد ظروف سفالی او حالت تولیدی داشته باشد چون معتقد است ارزش هنری شان کم می شود. از نظر او به دلیل نبودن حق کپی رایت در ایران افراد زیادی به راحتی کارهایش را کپی می کنند و این کار باعث شده تا فرنوش جدیداً به کارهایش امضا بزند تا مشخص شود.
اگر شما هم از طرفداران ظروف سفالی هستید و خصوصا به سبک جدیدی از سفال با این صورتک های بامزه علاقه پیدا کرده اید، برای ارتباط بیشتر به پروفایل فرنوش فروغی در اهالی فن چیدانه سری بزنید.
نویسنده و عکاس: حدیث حقیقت ؛ تحریریه چیدانه
