دکتر سید مهدی میرغضنفری؛ پزشک و دکترای تخصصی فیزیولوژی
چه کسانی باید از غذاهای لطیف استفاده کنند؟
افرادی که ضعیف البنیه هستند و یا معده و قوای هاضمه ضعیفی دارند بهتر است عمدتا غذاهای لطیف مصرف کرده و حتی‌المقدور نباید از غذاهای کثیف استفاده کنند.
این افراد نمی‌توانند هر غذایی را هضم کنند و باید چیزی بخورند که زود به انرژی تبدیل شود. به عنوان مثال می‌توان به این موارد اشاره کرد: بچه‌ای که می‌‌خواهد در کنار شیر مادر، غذای کمکی بخورد، سالمندانی که ضعیف شده‌اند و سنین بالا دارند و کل قوای بدن از جمله هاضمه ضعیف شده است، افراد بیمار و یا افرادی که تازه از بیماری فارغ شده‌اند (ناقهین) و دوره نقاهت بیماری را می‌گذرانند و ضعیف هستند و افرادی که کار سنگین نداشته و یا بیشتر کارهای فکری و ذهنی دارند باید به جای غذاهای کثیف، عمدتا از غذاهای لطیف استفاده کنند.
کار بدنی انسان و قوای بدنی-روانی وی را قوی می‌کند که از مهمترین این قوا، قوه هضم و جذب و دفع می باشند. ورزش یا کارهای بدنی مانند کارگری، دامداری، کشاورزی، چوپانی و کارهای صنعتی، انسان و از جمله گوارش او را قوی می‌کند. امروزه اغلب افراد فعالیت بدنی کمی دارند و کارهای اداری و پشت میز نشینی زیاد شده است لذا بدن‌ها و گوارش‌ها به سمت ضعیف شدن رفته و باید عمده غذاهایشان نیز از دسته غذاهای لطیف باشند.
همچنین کسانی که فعالیت‌های فکری و نه بدنی دارند (مثل مدیران، دانشجویان، دانش‌آموزان، اساتید دانشگاه و ...) هم باید از غذاهای لطیف بیشتر و غذاهای کثیف کمتر استفاده کنند تا تمرکز قوای بدن خیلی به سمت گوارش نرود، بلکه به سوی مغز رفته و قوای ذهنی تقویت شوند.
بنابراین افرادی که دنبال معنویات و علم هستند (که باید انسان اینگونه باشد) باید کلا کمتر غذا خورده و از غذاهای سبک استفاده کنند که مصرف غذای لطیف و کم منجر به لطافت وجود انسان شده، حافظه و قوای روحی-روانی-مغزی شخص را مستعد دریافت امور انسانی و الهی می‌نماید.
احادیث در مورد عوارض پرخوری
حضرت علی (ع): بسیار خوردن، بوی بد دهان می‌آورد.
حضرت علی (ع): از پرخوری بپرهیز، زیرا هر کس همدم آن شود، نا‌تندرستی‌هایش افزون و خواب‌هایش آشفته می‌شود.
یکی از دلایل دیدن خواب‌‌های آشفته و کابوس، پرخوری مخصوصاً در وقت شام و خوابیدن با فاصله زمانی کم از آن است.
پیامبر اکرم (ص): خوردن پس از سیری، پیسی می‌آورد.
در احادیث بسیاری دیده می شود که از خوردن پس از سیری منع شده و برای آن عوارض زیادی شمرده شده است.
از حضرات معصومین(ع): وارد ساختن غذا در معده در حالی‌که در آن غذای دیگری وجود دارد، درد بی‌درمان است.
در طب سنتی خوردنی‌ها را از چند نظر طبقه‌بندی می‌کنند:
غذاهای کثیف (متکاثف)
(متکاثف) کثیف بودن غذا به معنای آلوده بودن آن نیست. به غذاهایی کثیف گفته می‌شود که فشردگی دارند، یعنی بافت سفت و متراکمی داشته، مولکول های تشکیل دهنده آنها ساختار پیچیده‌ای دارند یا پیوندهای بین مولکولی محکمی وجود دارد؛ لذا این خوردنی‌ها هضم خیلی سختی دارند و بدن و جهاز هاضمه باید برای خرد و تجزیه کردن آنها تلاش زیادی انجام دهد.
در نتیجه، زمان بیشتری برای هضم لازم بوده و ممکن است بین 3 تا 5 ساعت و گاهی بیشتر هم طول بکشد. هر معده‌ای هم نمی‌تواند آنها را هضم کند و معده و روده هایی که کمی ضعیف باشند با خوردن آنها دچار سوء هاضمه، نفخ، سنگینی، لختی و سستی می‌گردند چون غذا بدون این که تغییر زیادی روی آن ایجاد شود در دستگاه گوارش مانده و انرژی چندانی هم از آن آزاد نمی‌شود.
بنابراین خوردن غذاهای کثیف برای همه افراد مناسب نبوده بلکه برای برخی اشخاص مضر می‌باشد. به همین دلیل، مواد زائد زیادی هم بر اثر هضم این مواد ایجاد می شود. مثلا در مقایسه بنزین با زغال سنگ، بنزین زودتر و بهتر سوخته و به انرژی تبدیل می‌شود و دود و مواد زائد کمتری هم تولید می‌کند، اما زغال‌سنگ دیرتر مشتعل می‌شود، سخت‌‌تر می‌سوزد و مواد زائد و دوده و خاکستر بیشتری هم تولید می‌کند.
از دیدگاه فوق، بنزین، لطیف و زغال‌سنگ، کثیف محسوب می‌شود. در بدن ما هم به همین ترتیب است. خونی که بر اثر هضم غذاهای کثیف تولید می‌شود خون غلیظی است که غلظت خون، خود را در آزمایشگاه به صورت افزایش چربی‌های خون مانند کلسترول، تری‌گلیسیرید و LDL و یا افزایش برخی از املاح خون یا سلول‌های خونی نشان می‌دهد. این در حالی است که غذاهای لطیف، خون رقیق تولید می‌کنند...
برای خواندن بخش دوم- انواع خوردنی‌ها در طب سنتی و طبقه‌بندی آنها- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- انواع خوردنی‌ها در طب سنتی و طبقه‌بندی آنها- اینجا کلیک کنید.