نگهداری و مصرف میوه انار

تحریریه ماهنامه دنیای تغذیه

طرز انتخاب و نگهداری انار  

هنگام خرید اول به گلوی انار نگاه کنید؛ اگر سیاه باشد، احتمال وجود کرم گلوگاه زیاد است. انار اصولا میوه ماندگاری است، به شرطی که در محیط مناسب نگهداری شود. محیط مرطوب، حتی اگر یخچال باشد، باکتری‌ها و قارچ‌های پوسته آن را فعال می‌کند و حتی کپک می‌زند؛ پس انار را در ظرف دردار یا پلاستیکی – که رطوبت را حفظ می‌کند – نگه ندارید. همیشه بهتر است انار را تازه خرید؛ به‌ویژه در فصل پاییز، چون از ابتدای این فصل، زمان برداشت انار شروع می‌شود؛ برداشتی که با عجله نیست. انار حتی بعد از رسیدن کامل، تا 2 ماه می‌تواند روی درخت سالم بماند.  برای نگهداری انار به مدت طولانی‌تر می‌توانید آن را لای کاغذ روزنامه پیچیده و در سبد چوبی در جای دور از آفتاب و خنک مثل زیرزمین، از سقف آویزان کنید. البته در بازار کاغذهای مخصوصی آغشته به مواد نگهدارنده هم وجود دارند.

چگونه بخوریم؟   

برای مصرف میوه انار و یا آب انار مقدار خاصی توصیه نشده است؛ ولی محصولات دیگر آن، از جمله: پودر دانه انار را تا 8 گرم در روز، پوست انار 5 تا 20 گرم در روز و پودر ریشه را 5 تا 12 گرم در روز، به عنوان ضد کرم می توان استفاده کرد. برای این منظور، 5 تا 12 گرم پودر ریشه را در 240 میلی لیتر آب بجوشانید تا یک سوم آن بخار شود، سپس باقیمانده را سه قسمت کرده و هر سه ساعت، یک قسمت از آن را با معده خالی میل کنید و دو ساعت بعد، 40 میلی لیتر روغن کرچک بخورید تا کرم دفع شود.

نکات قابل توجه

1-‌ پوست میوه، گل، ریشه و پوست ساقه انار بیشتر از آب انار خاصیت قابض دارند و ضد اسهال و کرم‌کش قوی هستند.

2- انار دارای واریته‌های زیادی است که از نظر شکل، طعم و اندازه با هم متفاوتند. گرچه ممکن است شرایط آب و هوایی مناطق مختلف در کمیت و کیفیت آنها تأثیر بگذارد، ولی با توجه به گزارش نقاط مختلف جهان، خواص و اثرات آنها تا حد زیادی به هم شباهت دارد و این شباهت، بسیار بیشتر از اختلاف واریته‌های گوناگون و یا انار نواحی مختلف است. آنچه مسلم است، انارهای کاملاً رسیده و درشت، کیفیت بهتری دارند.

3- با اینکه حرارت زیاد باعث کاهش بعضی مواد و خواص سبزی و میوه‌جات می‌شود، ولی خواص رب انار تا حد زیادی شبیه آب انار و به مراتب قوی‌تر از آن است.

4- قبل از ورود گوجه‌فرنگی به خاورمیانه، در بیشتر موارد به جای آن از رب انار استفاده می‌شد. رب انار به مقدار زیاد و بسیار گسترده در غذاهای ایرانی (به جای گوجه‌فرنگی امروز) مورد استفاده بوده و هنوز در بعضی غذاهای سنتی مانند فسنجان و آش انار (سوپ انار) به کار می‌رود. یکی دیگر از محصولات انار که به عنوان ادویه و یا افزودنی به غذاها در ایران استفاده می‌شد.

5- آب انار حاوی مقدار زیادی ویتامین C است و هر 100 میلی‌لیتر آن می‌تواند 16 درصد ویتامین C مورد نیاز بدن را تامین کند. همچنین، حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین B5 (اسیدپانتوتنیک)، پتاسیم و آنتی‌کسیدان‌های پلی‌فنلی می‌باشد.

6- مهم‌ترین ترکیب پلی‌فنلی آب آنار، تانن‌های هیدرولیزشونده به نام «پونی‌کالاجین‌ها» هستند که در تحقیقات آزمایشگاهی خنثی‌کننده رادیکال‌های آزاد می‌باشند. این اجسام به خوبی جذب بدن انسان شده و به عنوان آنتی‌اکسیدانی قوی عمل می‌کنند.

7- در پژوهش‌های سال 2008 میلادی، تأثیر انار در کاهش تورم پروستات، بهبود لنفوما، تسکین سرماخوردگی، بهبود مشکلات رگ‌های قلب و اثر ضد ویروس‌های دستگاه تنفسی مشخص شده است.

8- از قدیم و در طب سنتی از کلیه قسمت‌های انار برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به صورت زیر استفاده می‌شد:

گل انار به صورت دم‌کرده و یا جوشانده برای درمان اسهال ساده، خونریزی‌ها، ترشحات زنانگی و به صورت غرغره برای کاهش ورم لوزه استفاده می‌شد. از پوست انار نیز برای بهبود این مشکلات استفاده می‌شده است. برگ انار به صورت خشک و تازه در تهیه تیزان‌های مقوی معده، اشتهاآور، ضد تهوع، ضد کم‌خونی و ضد ضعف و خستگی عمومی مورد مصرف بوده است.

برای آب انار اثر مفرح، صفراآور و ضد التهاب اعضای داخلی بدن قائل بودند و در بیماری‌های مجاری ادرار آن را مصرف می‌کردند. از پوست ریشه انار برای دفع کرم کدو و کرم‌های دیگر استفاده می‌شد که مصرف آن بهتر و عارضه جانبی آن کمتر از سولفات پله‌تیرین است. اضافه می‌نماید تیزان‌ها عبارت از مایعاتی هستند که توسط انحلال ساده، انحلال‌های استخراجی، خیساندن، دم کردن و جوشاندن از مواد گیاهی بدست می‌آیند.

9- دانشمندی به نام «پله‌تیر» در پوست انار آلکالوئیدی کشف کرد که به نام خود او «پله‌تیرین» نامگذاری شد. این جسم اثر ضد کرم قوی دارد و بیشترین خاصیت ضد کرم پوست انار مربوط به آن است. پله‌تیرین به صورت سولفات پله‌تیرین، به عنوان داروی ضد کرم مصرف می‌شود.

10- مصرف پوست میوه انار که دارای اثر ضد کرم می‌باشد، ممکن است با عوارضی از جمله تهوع، سرگیجه، اسهال، دل‌پیچه و اختلالات بینایی همراه باشد که پس از مدتی برطرف می‌شود. ناگفته نماند که عوارض جانبی پوست ریشه انار کمتر از پوست انار است.