به گفته کارشناسان یکی از دلایل عدم توفیق برندهای ایرانی لوازم خانگی در بازارهای صادراتی این است که تعداد زیادی تولیدکننده لوازم خانگی در کشور وجود دارند که در بازارهای صادراتی بر سر قیمت رقابت می‌کنند. زمانی که یک برند ایرانی در بازارهای صادراتی منطقه شناخته شده، سایر شرکت‌‌های داخلی نام تجاری و برند مشابه آن را ایجاد می‌کنند. سیاست کپی‌برداری از برندها برای اجرای سیاست دامپینگ بوده، به این صورت که برندی مشابه را با قیمت کمتری به بازارهای صادراتی عرضه می‌کنند. در همین زمینه در گفت‌وگو با مدیر تدارکات داخلی و خارجی شرکت برفاب، مشکلات صادرکنندگان و تولیدکنندگان لوازم خانگی را جویا شدیم که مشروح آن را در ادامه می‌‌خوانید.
کپی‌برداری از برندهای صادراتی
حدود 13 نام تجاری تقلبی ایرانی از برند «برفاب» کپی‌برداری کرده و محصولات خود را با این برند در عراق عرضه می‌کنند. مدیر تدارکات داخلی و خارجی شرکت برفاب با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: این کپی‌برداری به این صورت است که محصولات لوازم خانگی بدون برند به عراق صادر شده و در آنجا با جابه‌جایی یک یا دو حرف و استفاده از فونت و برند «برفاب» و تشکیل برند تقلبی از نام این برند سوءاستفاده و محصولات خود را در بازار این کشور عرضه می‌کنند. سید‌مهدی موذنی افزود: این سوءاستفاده از برند ضربه دو‌چندانی به صنعت لوازم خانگی کشور وارد می‌کند؛ از طرفی سوءاستفاده‌کنندگان مجبورند برای رقابت، محصولات خود را با قیمت کم و سود پایین صادر کنند. از طرف دیگر به برند‌سازی که توسط شرکت‌‌های بزرگ‌تر در کشورهای همسایه صورت گرفته، خدشه وارد می‌شود.
وی در ادامه گفت: متاسفانه تولیدکنندگان کوچک‌تر به جای تشکیل یک کنسرسیوم و برند‌سازی برای تولید محصولات باکیفیت و دارای نوآوری، راحت‌ترین راه را انتخاب کرده و با تولید محصول بدون نام و برند اقدام به صادرات محصول به عراق کرده و در آنجا از برندهای تقلبی و مشابه با برندهای مطرح روی محصولات خود استفاده می‌کنند. این موضوع تمامی تولیدکنندگان لوازم خانگی را تحت تاثیر قرار داده است. البته شرکت‌‌های رقیب دیگری نیز وجود دارند که محصولات تولیدی را با برند خودشان صادر کرده و رقابت سالم دارند.
عدم نظارت بر تولیدکنندگان زیرپلهای
متاسفانه نظارتی روی تولیدکنندگان زیرپلهای وجود ندارد؛ اگر نهادهای نظارتی و دولتی همان نظارت‌‌هایی را که بر شرکت‌‌های بزرگ دارند بر شرکت‌‌های کوچک‌تر نیز اعمال کنند، جلوی رقابت ناعادلانه گرفته می‌شود. مدیر تدارکات داخلی و خارجی شرکت برفاب با اعلام این مطلب گفت: استانداردهای بسیار سختگیرانه‌تری بر تولید لوازم خانگی در حال اجرا است که باعث ارتقای کیفیت کالای تولیدی و خدمات پس از فروش می‌شود. در صورتی که تولیدکنندگان زیرپلهای هیچ کدام از این استانداردها و خدمات پس از فروش را ارائه نمی‌دهند در نتیجه با قیمت پایین‌تری محصول تولیدی را ارائه می‌کنند. در این شرایط تولیدکنندگان بزرگ باید با شرکت‌‌های زیرپلهای به صورت ناعادلانه رقابت کنند.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اقدام حقوقی برای دفاع از برند صادراتی گفت: هزینه‌های پیگیری قانونی در عراق بسیار گران بوده و گاهی اوقات به علت کم بودن حجم کالای صادراتی، پیگیری قانونی به‌صرفه نیست. بهترین روش این است که در مبدأ از این موضوع جلوگیری شود. موذنی در ادامه گفت: اگر این تولیدکنندگان زیرپلهای نیز مانند سایر تولیدکنندگان مجبور به طی کردن مراحل اخذ مجوز شوند، جلوی این اقدامات گرفته خواهد شد و دیگر نمی‌توانند از این بازار سوءاستفاده کنند. اما مشکل بزرگ این است که تولیدکنندگان بزرگ دائما با این مراحل قانونی مانند اخذ استاندارد، ورود، خروج، ثبت سامانه بهین‌یاب و سامانه‌های مختلف دست و پنجه نرم کرده و چندین مرحله را توأمان و جداگانه طی می‌کنند.
وی افزود: نظارتی روی تولیدکنندگان زیرپلهای وجود ندارد؛ این تولیدکنندگان یک شرکت ثبت و محصولی روانه بازار می‌کنند، به محض اینکه با نخستین مورد برای اخذ استاندارد مواجه می‌شوند تولید را جمع‌آوری و در جای دیگر با مجوز جدید تولید را آغاز می‌کنند. بسیاری از آنها فاقد استانداردهای لازم و اجباری برای تولید بوده و محصولات بی‌کیفیت تولید می‌کنند.
موذنی در ادامه گفت: وجود این محصولات باعث تغییر دیدگاه مردم نسبت به تولیدات داخلی شده و ضد فرهنگ‌سازی برای استفاده از محصولات داخلی عمل کرده و باعث سلب اعتماد مصرف‌کننده به خرید کالای ایرانی می‌شود. زمانی که برند ایرانی باکیفیت باشد، قاعدتا باید مصرف‌کننده به سمت خرید کالای ایرانی گرایش پیدا کند. در صورتی که در حال حاضر چنین موضوعی وجود ندارد و مصرف‌کننده به دنبال خرید برند خارجی است. در صورتی که کالای خارجی موجود نباشد به ناچار به سمت خرید کالای ایرانی می‌آید.وی با اشاره به سایر مشکلات صادراتی گفت: یکی از مشکلات دیگری که در موضوع صادرات وجود دارد تعدد قوانین و بعضا تصویب قوانین متناقض است. به این صورت که در مقاطعی برای واردات مواد اولیه یا صادرات محصول نهایی شاهدیم که قوانین موجود تغییر کرده و صادرکنندگان را دچار سردرگمی می‌کند.
صادرات 70 تا 75 درصد حجم محصولات
70 تا 75 درصد محصولات شرکت برفاب صادر می شود، از این رو تمرکز این شرکت بیشتر روی صادرات است.مدیر تدارکات داخلی و خارجی شرکت برفاب با اعلام این مطلب گفت: صادرات محصولات جدیدی را در برنامه داریم. در حال حاضر محصولاتی شامل کولرهای آبی (ثابت و پرتابل)، بخاری، آبگرمکن برقی، لباس‌شویی دوقلو و پنکه را به کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان صادر می‌کنیم. وی افزود: در حال شروع فعالیت در یک یا دو بازار صادراتی جدید نیز هستیم. البته به سوریه نیز به صورت غیر مستقیم و از طریق نمایندگی عراق صادرات داریم. صادرات مستقیما با برند «برفاب» صورت گرفته و این برند در عراق به ثبت رسیده و در سوریه نیز در حال ثبت این برند هستیم.
