خوش‌بینی پوند به سوناک

پس از انتخاب شدن «ریشی سوناک» به‌عنوان رهبر حزب محافظه‌‌کار و نخست‌‌وزیر بعدی بریتانیا، سرمایه‌‌گذاران بریتانیایی به این خبر واکنش مثبت نشان دادند و ازآنجاکه نخست‌‌وزیر جدید به برنامه‌های مالی جرمی هانت، وزیر دارایی دولت قبلی که همچنان تصدی این سمت را برعهده دارد، پایبند است، سرمایه‌‌گذاران بازارهای اوراق قرضه و پوند انتظار دارند که بازدهی این بازارها با شروع کار دولت جدید افزایش یابد. انتخاب سوناک به‌عنوان نخست‌‌وزیر پس از آنکه لیز تراس پس از 45 روز از شروع دولتش استعفا کرد، روی داد. لیز تراس با شعارهای انتخاباتی وعده «کاهش مالیات» نخست‌‌وزیر شد و اعلام کرده بود که در حال آماده‌‌سازی برای اجرای کاهش مالیات به میزان حدود 45میلیارد پوند است. این وضعیت انتظارات برای افزایش استقراض خارجی کشور را افزایش داد و باعث کاهش ارزش پوند شد و درنهایت با افزایش انتقادها از عملکرد اقتصادی دولت او و افزایش فشارهای عمومی، مجبور به استعفا شد. سرمایه‌‌گذاران اکنون امیدوارند که دولت جدید بتواند قابلیت پیش‌‌بینی و ثبات بیشتری را ارائه دهد و به آرامش بازارهای مالی کمک کند.

افزایش ارزش پوند با تغییر نخست‌‌وزیر بریتانیا

روز دوشنبه درحالی‌که رقابت بر سر رهبری حزب محافظه‌‌کار به پایان خود نزدیک می‌‌شد، پوند انگلیس دربرابر رقبای اصلی خود تقویت شد. ازآنجاکه «ریشی سوناک» به‌عنوان رهبر بعدی حزب محافظه‌‌کار و نخست‌‌وزیر بریتانیا انتخاب شد، پوند مورد حمایت قرار گرفت. سرمایه‌‌گذاران پوند به این خبر واکنش مثبت نشان دادند و معتقدند که نخست‌‌وزیر جدید به برنامه‌های مالی فعلی که توسط جرمی هانت، وزیر دارایی بریتانیا ترسیم شده است، ادامه خواهد داد و بازده اوراق قرضه و پوند انگلیس افزایش خواهد یافت. تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند که سرمایه‌‌گذاران بازار اوراق قرضه در بریتانیا با انتظار افق سیاسی آرام‌‌تر و پیش‌‌بینی تحقق یافتن شعارهای مالی نخست‌‌وزیر جدید، به آرامشی نسبی رسیده‌‌اند.

البته باید توجه داشت که بانک مرکزی انگلیس با وجود رکود قریب‌‌الوقوع، قیمت‌‌های بی‌‌ثبات انرژی، تداوم درهم‌‌تنیدگی‌‌های زنجیره تامین تولید و کمبود نیروی کار، مصمم به افزایش نرخ بهره در مواجهه با اقتصاد لرزان این کشور و تحت‌‌کنترل درآوردن تورم افسارگسیخته بوده و در این مسیر با یک وظیفه دلهره‌‌آور روبه‌رو خواهد شد. درخصوص نرخ آینده مبادله پوند به سایر ارزهای معتبر، باید منتظر اخبار داخلی بریتانیا در هفته‌های آتی بود. با روی کار آمدن سوناک، باید دید که او چگونه مسائلی را که ارزش پوند را تحت‌‌تاثیر قرار می‌‌دهد، هدایت خواهد کرد. اگر او بتواند به بازگرداندن اعتماد سرمایه‌‌گذاران به بریتانیا ادامه دهد، می‌‌توان انتظار داشت که تقویت ارزش پوند ادامه‌‌دار باشد. البته واکنش بانک مرکزی اروپا را نیز باید درنظر گرفت؛ چراکه سیاستگذاران بانک مرکزی اروپا با افزایش بالقوه نرخ بهره می‌‌توانند از یورو حمایت بیشتری کنند.

اهمیت ثبات ارزش پوند

کاهش ارزش پوند باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات وارداتی از خارج به بریتانیا می‌‌شود و اگر کسب‌‌وکارها این هزینه‌های بالاتر را به مشتریان منتقل کنند، پوند ضعیف‌‌تر می‌‌تواند به افزایش تورم، یعنی افزایش قیمت‌‌ها دامن بزند. بالطبع تغییرات در ارزش پوند بر هزینه‌های کسانی که به خارج از کشور سفر می‌‌کنند نیز تاثیرگذار خواهد بود. پوند انگلیس در هفته‌های اخیر به‌‌دلیل تقویت ارزش دلار نیز تحت فشار بوده است. با این حال، ضعف پوند در هفته‌های اخیر بیشتر به‌دلیل افزایش نگرانی‌‌ها درباره چشم‌‌انداز اقتصادی و امور مالی عمومی بریتانیا بوده است.ا بزار اصلی برای تقویت پوند یا هر ارز دیگر، افزایش نرخ بهره برای جذب سرمایه‌‌گذاران خارجی با بازدهی بهتر است.

مقامات بانک مرکزی انگلستان نیز اعلام کرده بودند که درصورت لزوم در افزایش نرخ بهره تردید نخواهند کرد. افزایش نرخ بهره به‌‌منظور تقویت ارزش پوند کمک‌‌کننده خواهد بود؛ اما اگر سرمایه‌گذاران اقدامات تهاجمی کافی از بانک مرکزی انگلستان نبینند نه‌‌تنها افزایش نرخ‌‌های بهره بلکه افزایش بیش‌‌تر از حد انتظار در نرخ‌ها نیز کمک زیادی به ارزش ارز نخواهد کرد. مشکل افزایش شدید نرخ بهره این است که احتمالا اقتصاد را به سمت رکود سوق می‌‌دهد. وضعیتی که هیچ‌‌کس تمایل ندارد شاهد آن باشد. البته دولت‌ها می‌‌توانند به‌طور مستقیم با خرید ارز خود برای تقویت ارزش آن مداخله کنند؛ اما بسیاری از کشور‌ها با این تصمیم مخالفت می‌‌کنند و خطر اعمال مجازات‌‌های تجاری را برای آنها به دنبال خواهد داشت.

پس‌‌لرزه‌‌ سیاست‌‌های «تراس»

لیز تراس با وعده ایجاد تغییرات اساسی و تقویت بنیه اقتصادی کشور برسر کار آمد و اعلام کرد که با کاهش نرخ مالیات‌‌ها و افزایش نرخ رشد اقتصادی، یک دوران خوش پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را رقم خواهد زد. اما سیاست‌‌های او در عمل کاملا شکست خورد؛ چراکه اولین وزیر دارایی دولتش یعنی کواسی کوارتنگ، دوست و متحد سیاسی‌‌اش، از یک برنامه اقتصادی رونمایی کرد که هنوز بودجه آن تامین نشده بود. کواسی کوارتنگ در چارچوب همین برنامه، از کاهش مالیات‌‌ها به‌‌میزان 45میلیارد پوند (48 میلیارد یورو) همچنین اعطای یارانه برای انرژی با هدف کمک به خانوارها خبر داد؛ اقدامی که باعث شد هزینه‌های استقراض دولت افزایش یابد و به‌‌دنبال آن باعث کاهش ارزش پوند شد.

به این ترتیب بانک مرکزی انگلیس که سیاست‌‌های تراس با استراتژی آن برای مبارزه با تورم کاملا در تضاد بود، مجبور شد به‌‌صورت اضطراری مداخله کرده و صندوق بین‌‌المللی پول نیز این کشور را توبیخ کند. نتیجه اینکه، کواسی کوارتنگ از مقامش برکنار شد و تراس نیز سعی کرد با عقب نشینی از طرح «کاهش مالیات بر درآمد ثروتمندان» همچنین انتصاب رقیب سیاسی پیشین خود یعنی جرمی هانت به جای کوارتنگ، بازارها را آرام کند. جرمی هانت نیز تقریبا همه سیاست‌‌های جنجال‌‌برانگیز کوارتنگ را لغو یا معکوس کرد تا از تبعات منفی آنها بکاهد. اما این برگشت به عقب نیز نتوانست کمکی به اقتصاد آشفته کشور کند و به این ترتیب بریتانیا را با پیامدهای منفی این طرح از جمله تورم بی‌‌سابقه و افزایش نرخ وام مسکن دست به گریبان کرد. این سیاست‌‌ها بریتانیا را دچار بزرگ‌ترین بحران اقتصادی خود از زمان خروج این کشور از اتحادیه اروپا کرد و محبوبیت سیاسی لیز تراس را نیز به‌‌صورت بی‌‌سابقه‌‌ای کاهش داد.

نتیجه آن‌ ‌که لیز تراس پس از 45روز ریاست بر دولت بریتانیا، استعفای خود را از این مقام اعلام کرد و رکورددار کوتاه‌‌ترین مدت تصدی سمت نخست‌‌وزیری بریتانیا شد. استعفای او پس از برداشتن مجموعه‌‌ای از گام‌‌های اشتباه رقم خورد؛ به‌‌ویژه اجرای یک برنامه اقتصادی که منجر به سقوط ارزش پوند انگلیس و آشفتگی دولتش شد و نه‌‌تنها انتقاد مخالفان دولت بلکه هم‌‌حزبی‌‌هایش را هم درپی داشت و منجر به استعفای دو تن از اعضای ارشد کابینه‌‌اش نیز شد.